Orta Gelir Tuzağında Ar-GE ve İnovasyonun Rolü: OECD Ülkeleri Üzerine bir Uygulama

Dünya bankası sınıflandırmasına göre ülkelerin ekonomik kalkınma sürecinde karşılaştığı orta gelir tuzağı kavramı önemli bir yer tutmaktadır. Ülkelerin kalkınmaya yönelik yeterli teknolojik alt yapıyı oluşturamaması nedeniyle Ar-Ge ve inovasyona gerekli yatırımın yapılmadığı görülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı OECD ülkeleri için orta gelir tuzağı üzerinde Ar-Ge ve inovasyonun rolünün değerlendirilmesidir. Seçilen ülke grubu için 1996-2013 dönemi panel veri analizi kullanılarak Westerlund Bootstrap (2007), Westerlund Durbin-Hausman (2008) eşbütünleşme ve Hatemi-J asimetrik nedensellik testi yöntemleriyle kişi başına düşen gelir, Ar-Ge harcamaları, İleri teknoloji ihracat oranı, yerleşik patent sayısı ve doktora düzeyi araştırmacı sayısı değişkenleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre söz konusu değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmuştur. Kişi başına düşen gelir ile doktora düzeyi araştırmacı sayısı arasında doğrudan tüm bileşenler için çift yönlü nedensellik olduğu görülmüştür. Ar-Ge harcamaları, ileri teknoloji ihracat oranı ve doktora düzeyi araştırmacı sayısından kişi başına düşen gelire doğru bir ilişki vardır. Ayrıca negatif bileşenler hariç Ar-Ge harcamaları ve ileri teknoloji ihracat oranından kişi başına düşen gelire doğru bir nedensellik ilişkisi mevcuttur. Yerleşik patent sayısında meydana gelen pozitif bir şok durumunda ise kişi başına düşen gelir, Ar-Ge harcamaları, doktora düzeyi araştırmacı sayısı ve ileri teknoloji ihracat oranı pozitif bir tepki vermektedir.