SAĞLIKLI KENTLER İÇİN KAMUSAL MEKANLARDA KATILIMCI TASARIMIN ÖNEMİ: BURSA ALTIPARMAK MEYDANI VE STADYUM CADDESİ ÖRNEĞİ

Her türlü sosyal ve kültürel sınıftan, farklı özelliklere sahip insanların bir araya geldikleri, sosyalleştikleri, fiziksel ve psikolojik rahatlama imkanı buldukları kamusal mekanlar, sağlıklı kentlerin ve toplumların oluşmasında önemli bir role sahiptir. Ancak günümüzde kontrolsüz bir şekilde gelişen kentler nicelik ve nitelik açısından yeterli kamusal mekanlar sunmadığı gibi, kamusal yaşamı da köreltmektedir. Buna ek olarak, kamusal mekanların geliştirilmesinde ve tasarımında kullanıcıların beklentilerinin dikkate alınmaması, ortaya çıkan mekanların kalitesini ve kullanımını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmada, sağlıklı kentler ve toplumlar için kamusal mekan tasarımında katılımcı yaklaşımların önemi tartışılmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; Bursa Altıparmak Meydanı’na ve Stadyum Caddesi’ne yönelik fiziksel ve sosyal sorunları katılımcı bir yöntemle tespit etmek ve bunlara yönelik kullanıcı odaklı tasarım önerileri geliştirmektir. Bu kapsamda 100 kişi ile anket çalışması yapılmış ve bunlar yer standardı aracı kullanılarak çözümlenmiştir. Yaya erişilebilirliğinin sağlanması, otopark alanlarının düzenlenmesi, açık yeşil alanların ve farklı mevsimlerde kullanılabilecek sosyal aktivite mekanlarının arttırılması gibi özetlenebilecek bu önerilerin Sağlıklı Kentler konusunda Türkiye’de öncü olan Bursa’nın Altıparmak Meydanı’nın ve Stadyum Caddesi’nin katılımcı bir bakış açısıyla dönüştürülmesi açısından katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlıklı Kentler, Açık Kamusal Mekanlar, Yer Standardı Aracı

PDF

___

Aksoy, F. (2013). Geçmişten günümüze Altıparmak Caddesi. Bursa’da Zaman Dergisi. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2018, http://bursadazamandergisi.com/makaleler/gecmisten-gunumuze-altiparmak-caddesi-1165.html
Architecture & Design Scotland, NHS Health Scotland, Scottish Government. (2017). Place standard – How good is our place? Erişim Tarihi: 29 Mart 2018, https://placestandard.scot/place-standard.pdf
Arnstein, S.(1969) A ladder of citizen participation, Journal of the American Planning Association, 35:(4), 216 – 224
Bursa Gazeteciler Cemiyeti, (2019). Bursa (tarihsel gelişim süreci). Erişim Tarihi: 17 Mart 2019, http://bgc.org.tr/ansiklopedi/bursa-tarihsel-gelisim-sureci-.html
CABE, (2007). Spaceshaper a user’s guide. London: Commission for Architecture and Built Environment.
Carmona, M., Heath, T., Oc, T., Tiesdell, S. (2003) Public places – urban spaces. Oxford: Elsevier.
Carr, S., Francis, M., Rivlin, L.G., Stone, A.S. (1992). Public space. New York: Cambridge University Press..
Demir Kahraman, M. (2014). İnsan ihtiyaçları ve mekansal elverişlilik kavramları perspektifinde yaşanılırlık olgusu ve mekansal kalite. Planlama, 24(2), 74-84. doi: 10.5505/planlama.2014.29591
Gehl, J. (2004), Places For People, City Of Melbourne İn Collaboration With Gehl Architects, Melbourne: Urban Quality Consultants Copenhagen.
Gehl, J. (2011). Life between buldings: using public space, Copenhagen: Arkitektens Forlag.
Gehl, J. & Svarre, B (2013). How to study public life. Washington: Island Press.
Gökgür, P. (2008). Kentsel mekanda kamusal alanın yeri. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Gölcük Sağlıklı Kentler Birliği, (2018). Sağlıklı kent nedir? Dünya Sağlık Örgütü Sağlıklı Şehirler Projesi hakkında genel bilgi. Erişim Tarihi: 2 Şubat 2018, http://skb.golcuk.bel.tr/id3.html
Göregenli, M. (2015). Çevre psikolojisi, insan-mekan ilişkileri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, s. 201-207.
Holdar, G.G., Zakharcenko, O. (2002). Citizen participation handbook. People voice project. International Centre for Policy Studies. Kyiv: imedia.
IAP2 (2018a). Advancing the practice of participation. Erişim Tarihi 20 Aralık 2018,https://www.iap2.org/
IAP2 (2018b). Public participation pillars, Erişim Tarihi 20 Aralık 2018,https://iap2usa.org/Resources/Documents/IAP2%20Federation%20%20P2%20Pillars%20(2)%20(1).pdf
İnan, Z. (2008). Kentsel açık alanların kullanıcı gereksinimlerine göre tasarımı. Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 9 (1-2): 12-23.
İnceoğlu, M., Aytuğ, A. (2009). Kentsel mekânda kalite kavramı. Megaron, 4(3), 131-146.
Lynch, K. (2010). Kent İmgesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s. 51-54.
NHS Health Scotland, (2016). Place and communities. Erişim tarihi: 29 Mart 2018, http://www.healthscotland.scot/media/1088/27414-place-and-communties-06-16.pdf
Participate in Design (2018). Why participatory design? (Erişim Tarihi 20 Aralık 2018), http://participateindesign.org/approach/why
Participate in Design (2018) What is participatory design? Erişim Tarihi 20 Aralık 2018, http://participateindesign.org/approach/what/
Project for Public Spaces, (2002). What makes a successful place? New York: Project For Public Space. Erişim Tarihi: 23 Ocak 2019, https://www.pps.org/article/grplacefeat
Project for Public Spaces, (2005). 10 principles for succesfull squares. Erişim Tarihi: 23 Ocak 2019, https://www.pps.org/article/squaresprinciples
Project for Public Spaces, (2007). What is placemaking?. New York: Project for Public Space. Erişim Tarihi: 10 Ocak 2018, https://www.pps.org/article/what-is-placemaking
Project for Public Spaces, (2017). The placemaking process. New York: Project for Public Space. Erişim Tarihi: 13 Ocak 2018, https://www.pps.org/article/5-steps-to-making-places
Polat, S. (2013). Kamusal dış mekanlarda mimari kimliği değerlendirmek için bir yöntem önerisi: Bursa-Cumhuriyet Alanı örneği. Bursa: Nilüfer Akkılıç Library, s.141.
Sanoff, H. (2000). Community participation methods in design and planning. John Wiley &Sons, New York.
Sepe, M., (2013). Planning and place in the city: Mapping place identity. Routledge.
Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği (SKB), (2018). Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı. Erişim Tarihi: 2 Şubat 2018, http://www.skb.gov.tr/dunya-saglik-orgutu-avrupa-saglikli-sehirler-agi/
Uzgören, G., Erdönmez, M.E. (2017). Kamusal açık alanlarda mekan kalitesi ve kentsel mekan aktiviteleri ilişkisi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Megaron, 12(1):41-56. doi: 10.5505/megaron.2016.42650
Ünal, M., Duymuş, H., Altunkasa, C., Uslu, C., Altunkasa, M.F. (2018). Kentsel yaşam niteliğinde kamusal mekan algılamaları, II. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi, Adana, Türkiye, ss. 320-322.
Whyte, W. H. (2000) The social life of small urban spaces. A.M. Orum and Z.P. Neal (Ed.), Common ground? readings and reflections on public space, (ss.32-39). Routledge: New York.