TÜRKİYE MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARLARI (TMSTFRS) ÇERÇEVESİNDE ÇEVRESEL FAALİYETLERİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Ekonomik birim olarak işletmeler faaliyetlerini gerçekleştirirken sürekli olarak çevreyle etkileşim halindedirler. Bu etkileşim toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için mal ve hizmet üretiminde doğal kaynakların etkin bir biçimde üretim faktörü olarak kullanılmasıyla gerçekleşmektedir. Yaşanan ekonomik ve teknolojik gelişmeler işletmelerin çevreye bağımlılığını artırmaktadır. Bu açıdan işletme sürdürülebilirliğinin sağlanmasında çevrenin korunmasına yönelik olarak sosyal sorumluluk bilincinin işletme faaliyetlerinin temelinde olması gerekmektedir. Bu yüzden işletmeyle ilgili doğru ve güvenilir çevresel bilgilerin üretilmesi, üretilen mamul maliyetlerinin doğru olarak hesaplanması, gerçek kar ya da zararın belirlenmesi, uluslararası rekabet şartlarına uyumun sağlanması ve çevresel performansın artırılması için çevre muhasebesi önem arz etmektedir. Ayrıca işletmelerin finansal durumlarını etkileyen çevresel yatırımlar ile risk ve borçları ortaya koyabilecek, bilgi kullanıcılarının yatırım kararlarında etkili olabilecek tüm çevresel olumlu ve olumsuz dışsallıkların da ölçülebildiği kadarıyla işletmenin sunmuş olduğu mali tablolarda veya dipnotlarında yer alması gerekmektedir. Bu açıdan işletmeyle ilgili finansal bilgilerin ihtiyaca ve gerçeğe uygun bir biçimde sunumunu ve uluslararası kapsamda karşılaştırılabilirliğini sağlayan uluslararası muhasebe standartlarının çevre muhasebesi uygulamalarında kullanımı önemlidir.Bu çalışmada çevre muhasebesi ile Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları (TMS/TFRS) arasındaki ilişki üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede yapılan inceleme sonucunda, TMS/TFRS’lerin doğrudan ve dolaylı olarak çevre muhasebesi uygulamalarına yön verecek düzenlemeler içerdiği tespit edilmiştir. 

ACCOUNTING OF ENVIRONMENTAL ACTIVITIES WITHIN THE SCOPE OF TURKISH ACCOUNTING AND FINANCIAL REPORTING STANDARDS (TAS / TFRS)

Economic and technological developments increase the dependence of businesses on environment. In this respect ensuring the sustainability of businesses, social responsibility awareness to protect environment needs to be based on business operations. Therefore, environmental accounting is important in generating accurate and reliable environmental information, calculating correctly the manufactured product costs, determining the real profit or loss, ensuring compliance with international competitiveness and increasing environmental performance. In addition, the whole environmental positive and negative externalities as measured as which can put forward environmental investments with the risks and liabilities that affecting business financial situation and can be effective in investment decision of information users need to take place in financial statements or footnotes. In this respect it is important the using of international accounting standards which ensure relevance, faithful representation and comparability in environmental accounting applications. This study focuses on the relationship between environmental accounting and Turkish Accounting and Reporting Standards. In this context, the result of examination, TAS/TFRS have been found to contain regulations that will directly and indirectly give direction to. 

___

  • AKDOĞAN, Nalan (2006), “Türkiye Muhasebe Standartlarının Uygulamasında Uygulanacak Esaslar ve TFRS’ye Geçiş Bilançosunun Düzenlenmesi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 8(1), 1-28.
  • AKDOĞAN, Nalan ve SEVİLENGÜL, Orhan (2007), “Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyum İçin Tekdüzen Hesap Planında Yapılması Gereken Değişiklikler”, Mali Çözüm Dergisi, 84, 29-70.
  • AKGÜN, Ali İhsan (2009), “Türkiye Finansal Raporlama Standartları Açısından Varlıklarda Değer Düşüklüğü ve Şerefiyenin İncelenmesi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 1-34.
  • AKSU, Mine (2007), Varlıklarda Değer Düşüklüğü (TMS 36) Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması, Yayın No: 52, Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları
  • ALAGÖZ, Ali ve YILMAZ, Baki (2001), “Çevre Muhasebesi ve Çevresel Maliyetler”, Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F Sosyal ve Ekonomik Araştırma Dergisi, 2(1), 150-168.
  • KAYA, Uğur (2006), İşletme – Doğal Çevre İlişkilerinin Mali Tablolar Aracılığıyla Raporlanması ve Denetimi, Yayın No:201, Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu.
  • NEMLİ, Esra (2000), “Çevreye Duyarlı Yönetim Anlayışı”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 23(24), 212.
  • ÖKER, Figen ve ADIGÜZEL, Hümeyra (2013), “Karbon Kredilerinin Uluslararası Muhasebe Standartları Kapsamında Muhasebeleştirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi, 116, 17-38.
  • ÖZBİRECİKLİ, Mehmet (2002), Çevre Muhasebesi, 1.Baskı, Ankara: Natürel Kitap ve Yayıncılık.
  • ÖZKOL, Ali Erdal (1998), “Çevre Muhasebesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1), 15- 26.
  • ŞAHİN, Dilek ve PAZARÇEVİREN, Selim Y. (2007), “TFRS (TMS 1, TMS 2, TMS 7, TMS 18, TMS 24, TMS 40) ve SPK Muhasebe Standartlarının IFRS ile Karşılaştırılması”, Akademik İncelemeler Dergisi, 2(2), 130-145.
  • ULUSAN, Hikmet (2010), “Türkiye Muhasebe – Finansal Raporlama Standartları’nın Çevresel Maliyet ve Borçların Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması Açısından İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı 19, 75-99.