TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİMLER AKILLI ŞEHİRLER İÇİN NE KADAR HAZIR?: POLİTİKA BELGELERİ ÜZERİNDEN BİR İNCELEME

Hızlı nüfus artışı ve buna bağlı olarak artan kentsel nüfus, şehirlere “akıllı” niteliği kazandırılmasını zorunlu kılmıştır. Hem literatürde hem de pratikte akıllı şehirlere dair kısıtlı sayıda çalışma ve uygulama bulunsa da bir şehrin akıllı sayılabilmesi için birtakım kriterler öngörülmüştür. Bunlar en geniş hali ile organizasyon, politika, yasal çerçeve, teknoloji, yönetişim, insan ve toplum, ekonomi, altyapı ve doğal çevredir. Her biri akıllı şehirler için bir temel oluştururken bu çalışma organizasyon, politika ve yasal çerçeveye yerel yönetimler özelinde odaklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, organizasyon; akıllı şehirlere dair yönetsel yapılanmalar, politika; stratejik planlardaki akıllı şehirlere dair politikalar ve yasal çerçeve; yerel yönetimleri düzenleyen yasal belgeler ve temel politika belgeleri üzerinden üç boyutlu bir inceleme yaparak Türkiye’de yerel yönetimlerin akıllı şehir konseptine ne ölçüde hazır olduğu ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çalışmanın kapsamını coğrafi ölçeği, idari yapılanması, insan kaynağı ve sahip olduğu bütçe nedeniyle 30 büyükşehir belediyesi oluşturacaktır. Bu büyükşehirlerin en güncel stratejik planları üzerinden, nitel araştırma yöntemi kullanılarak NVivo programı üzerinden oluşturulan kelime ağaçları ile analizler yapılacaktır. Analizler sonucunda ulusal ve yerel düzeyde, geleceğin konsepti olan akıllı şehirler için Türkiye’de yerel yönetimlerin ne ölçüde hazır olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Akıllı Şehirler, Yerel Yönetimler, Stratejik Plan

WHAT EXTENT LOCAL GOVERNMENTS ARE READY FOR SMART CITIES IN TURKEY?: A REVIEW ON POLICY DOCUMENTS

The rapid population growth and consequently the increasing urban population obliged cities to be “smart”. Although there is a limited number of studies and implementations on smart cities in both literature and practice, some criteria have been stipulated to make a city smart. These are mainly; organization, policy, legal framework, technology, governance, people and society, economy, infrastructure and natural environment. While each provides a basis for smart cities, this study focuses on organizational, policy and legal frameworks specifically for local governments. The aim of this study is to reveal what extend local governments are ready fors smart city concept in Turkey by examination through three-dimensional which is organization; managerial structures of smart governance, policy; policies on smart cities in strategic plans; and legal framework; legal and policy documents regulating local governments. The scope of the study will be composed of 30 metropolitan municipalities due to geographical scale, administrative structure, human resources and budget. Analyzes will be made with the word trees created through NVivo program using the qualitative research method on the most up-to-date strategic plans of these metropolitan cities. Analysis results at national and local levels, for which the concept of smart cities of the future of local government in Turkey will be studied to determine to what extent it is ready.

Keywords:

Smart Cities, Local Governments, Strategic Plan,

PDF

___

5393 sayılı Belediye Kanunu (2005). Resmî Gazete Sayı: 25874.
Aksoğan, M. ve Çalış̧ Duman, M. (2018). “Akıllı Şehı̇r Uygulamaları: Malatya Örneği” Smart City. 1.Uluslararası Battalgazi Multi Disiplinler Çalışmalar Kongresi Tam Metin Kitabı Cilt 1. Malatya, Türkiye, 7-9 Aralık 2018. İKSAD, 185.
Albino, V., Dangelico, M. R., & Berardi, U. (2015). “Smart Cities: Definitions, Dimensions, Performance, and Initiatives”. Journal of Urban Technology, 22(1), 3– 21.
Bakıcı, T., Almirall, E., ve Wareham, J. (2012). “A Smart City Initiative: The Case of Barcelona”. Journal of the Knowledge Economy, 4(2), 135–148.
Baraçlı, H., (2017), “İBB’nin Akıllı Şehir İstanbul Projesi Kapsamında Yürüttüğü Çalışma ve Uygulamalar”, İTÜ Vakıf Dergisi, 77, 44-50.
Bellamy, C., Taylor, J. (1998). "Introduction: Exploiting IT in Public Administration: Towards the Information Polity?" Public Administration, 72, 1-12.
Bettleheim, C. (1967). Studies in the Theory of Planning. Bombay: Asia Publishing House.
Bilici, Z. ve Babahanoğlu, V. (2019). “Akıllı Kent Uygulamaları ve Konya Örneği”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 9 (2), 124-139.
Budak, S. ve Sezgin, S. (2021). “COVID-19 ile Mücadelede Akıllı Kent Uygulamalarının Önemi: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Örneği”. TESAM Akademi Dergisi, 1-31.
Caragliu, A., Del Bo, C., ve Nijkamp, P. (2011). “Smart Cities in Europe”, Journal of Urban Technology, 18(2), 65–82.
Center on Governance. (2003). SmartCapital Evaluation Guidelines Report: Performance Measurement and Assessment of SmartCapital. Ottawa: University of Ottawa. Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Kabul Tarihi: 10/7/2018. Sayı: 30474
Chourabi, H., Nam, T., Walker, S., Gil-Garcia, J. R., Mellouli, S., Nahon, K., Pardo, T. A., Scholl, H. J. (2012). “Understanding Smart Cities: An Integrative Framework”. 45th Hawaii International Conference On System Sciences. 2289-2297. IEEE.
Çetin, M. ve Çiftçi, Ç. (2019). “Literatüre Göre Dünya ve Ülkemizden Örneklerle Akıllı Kent Kavramının İrdelenmesi”, Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (3), 134-143
Çodur, M. ve Topdağı, S. (2018). “Akıllı Ulaşım Sistemlerinin Kent İçi Toplu Taşımaya Etkisi: Erzurum İli Örneği”, Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11 (3), 576-586
Danziger, J. N., Dutton, W. H., Kling, R., Kraemer, K. L. (1982). Computers and Politics: High Technology in American Local Governments. New York: Columbia University Press.
Demiral, B. (2018). “Türkiye’nin Akıllı Kentler Politikası: Kamu Politika Belgeleri Üzerinden Bir İnceleme”, içinde Dijital Çağın Etkisinde Yönetim–Siyaset–Kent, E.Akman, N.Negiz, Ç.Akman, H.M. Kiriş, (Ed.), İstanbul: Detay Yayıncılık,
Dye, T. R. (1987). Understanding Public Policy. New Jersey: Prentice-Hall.
Erdoğan, O. (2020). “Akıllı Kent Üzerine Yazılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (2), 917-937.
European Parliament. (2014). Mapping Smart Cities in the EU. Erişim Tarihi: 24.03.2020. Erişim Adresi: https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/etudes/join/2014/507480/IPOL- ITRE_ET(2014)507480_EN.pdf
Giffinger, R., Fertner, C., Kramar, H., Kalasek, R., Pichler-Milanović, N., Meijers, E. (2007). Smart Cities: Ranking of European Medium-Sized Cities. Vienna, Austria: Centre of Regional Science (SRF), Vienna University of Technology. Erişim Adresi: http://www.smartcities.eu/download/smart_cities_final_report.pdf.
Gil-García, J. R., Pardo, T. A. (2005). “E-Government Success Factors: Mapping Practical Tools to Theoretical Foundations”, Government Information Quarterly, 22 (2), 187-216.
Gül, A. ve Atak Çobanoğlu, Ş. (2017), “Avrupa’da Akıllı Kent Uygulamalarının Değerlendirilmesi ve Çanakkale’nin Akıllı Kente Dönüşümünün Analizi”, SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Kayfor15 Özel Sayısı, 1543-1565.
Hall, R. E. (2000). The vision of a smart city. In Proceedings of the 2nd International Life Extension Technology Workshop (Paris, France, Sep 28).
Harrison, C., Eckman, B., Hamilton, R., Hartswick, P., Kalagnanam, J., Paraszczak, J., & Williams, P. (2010). Foundations for Smarter Cities. IBM Journal of Research and Development, 54(4).
Hsieh, H., Shannon, S. (2005). “Three Approaches to Qualitative Content Analysis”, Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.
IMD. (2020). Smart City Index 2020. Erişim adresi: https://www.imd.org/smart-city-observatory/smart-city-index/
IMD. (2021). Smart City Observatory. Erişim adresi: https://www.imd.org/smart-city-observatory/Home/
Kara, G., (2018). “Smart City in the Context of Sustainability: The Case of Kayseri Metropolitan Municipality”, III. KENTFOR Bildiriler Kitabı. Karaman, Turkey, 7-9 Eylül 2018, 66-67. Kamuda Stratejik Yönetim. Yürürlükteki Stratejik Planlar. Erişim Tarihi: 04.04.2020. Erişim Adresi: http://www.sp.gov.tr/tr/stratejik-plan/g/be/kurum/Belediyeler
Kasznar, A.P.P., Hammad, A.W.A., Najjar, M., Linhares Qualharini, E., Figueiredo, K., Soares, C.A.P. ve Haddad, A.N. (2021). “Multiple Dimensions of Smart Cities’ Infrastructure: A Review”. Buildings, 11(73), 1-27.
Keleş, R. (2014). “Kent ve Kültür Üzerine”, Mülkiye Dergisi, 29 (246), 9-18.
Kılınç, A. (2019). “Akıllı Kent: Öğreten Kentlerden Öğrenen Kentlilere”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18 (3), 1101-1112.
Klein, C. ve Kaefer, G. (2008). “From smart homes to smart cities: Opportunities and challenges from an industrial perspective”, In Proceedings of the 8th International Conference, NEW2AN and 1st Russian Conference on Smart Spaces, ruSMART, St. Petersburg, Russia, 3-5 September 2008.
Lombardi, P., Giordano, S., Farouh, H., ve Yousef, W. (2012). “Modelling the smart city performance”, Innovation: The European Journal of Social Science Research, 25(2), 137–149.
Mangır, F. (2016). “Yerel Yönetimler İçin “Akıllı Şehir” Stratejileri: Konya Türkiye Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 17-36.
Marsa-Maestre, I., Lopez-Carmona, M. A., Velasco, J. R. ve Navarro, A. (2008). “Mobile agents for service personalization in smart environments”. Journal of Networks, 3(5), 30-41.
McFedries, P. (2014). “The City as System.” IEEE Spect., 51(4), 36.
Nam, T. ve Pardo, T.A. (2011). “Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, and Institutions”, Proceedings of the 12th Annual International Digital Government Research Conference: Digital Government Innovation in Challenging Times, College Park, 12-15 June 2011, 282-291.
Örselli, E. ve Akbay, C. (2019). “Teknoloji ve Kent Yaşamında Dönüşüm: Akıllı Kentler”. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2 (1), 228-241
Partridge, H. (2004). “Developing a human perspective to the digital divide in the smart city”. Proceedings of the Biennial Conference of Australian Library and Information Association. Queensland, Australia, 21-24 Eylül 2004.
Rios, P. (2008). “Creating “the smart city”. Erişim Adresi: https://archive.udmercy.edu/bitstream/handle/10429/393/2008_rios_smart.pdf?sequence=1
Ronfeldt, D. (1991). Cyberocracy, Cyberspace, and Cyberology: Political Effects of the Information Revolution. Erişim Adresi: https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/papers/2008/P7745.pdf
Schelin, S. H. (2003). “E-Government: An Overview”. Public Information Technology: Policy and Management Issues. Ed: Garson, D. G. Hershey, PA: Idea Group Publishing.
Silik, C. E. ve Özdemir Akgül, S. (2021). “Akıllı Şehı̇r Endeksi Kapsamında Ankara’ya İlişkin Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1): 542-557.
Şengül, R. ve Yüksel Altıntaş, H. (2020). “Akıllı Kentin Bir Bileşeni Olarak Akıllı Ulaşım Uygulamalarının İncelenmesi: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Örneği”. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 6 (2), 487-502.
T. C. Anayasası. Kabul Tarihi: 18/10/1982. Sayı: 2709.
T. C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). 2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı.
T. C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). 2020-2020 Yeni Ekonomik Programı (Orta Vadeli Program).
T. C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). 11. Kalkınma Planı 2019-2023.
T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Türkiye İklim Değişikliği Stratejisi 2010-2023. Erişim Tarihi: 01.04.2020. Erişim Adresi: https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/Turkiye-Iklim-Degisikligi-Stratejisi.pdf
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2019). 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.akillisehirler.gov.tr/wp-content/uploads/EylemPlani.pdf
T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı. (2014). Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Stratejik Belgesi. Erişim Adresi: https://hgm.uab.gov.tr/uploads/pages/akilli-ulasim-sistemler-aus/aus.pdf
T. C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı. 2017. Ulusal Genişbant Stratejisi ve Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2017-2020_Ulusal-Genisbant-Stratejisi-ve-Eylem-Plani.pdf
TUBİTAK BİLGEM. (2021). “2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı Resmî Gazete'de yayımlandı”. Erişim Tarihi: 06.06.2021. Erişim Adresi: https://yte.bilgem.tubitak.gov.tr/tr/haber/2020-2023-ulusal-akilli-sehirler-stratejisi-ve-eylem-plani-resmi-gazetede-yayimlandi
The World Bank. (2019). Urban Development Overview. Erişim Tarihi: 04.04.2020. Erişim Adresi: https://www.worldbank.org/en/topic/urbandevelopment/overview
United Nations. (2018). World Urbanization Prospects: The 2018 Revision. Erişim Adresi: https://population.un.org/wup/Download
Varol Özden, Ç., (2017). “Sürdürülebilir Mekânsal Gelişmede Akıllı Kent Yaklaşımı: Ankara’daki Belediyelerin Uygulamaları”. Çağdaş Yerel Yönetimler, 26(1), 43-58.
Washburn, D., Sindhu, U., Balaouras, S., Dines, R. A., Hayes, N. M., & Nelson, L. E. (2010). Helping CIOs Understand “Smart City” Initiatives: Defining the Smart City, Its Drivers, and the Role of the CIO. Cambridge, MA: Forrester Research, Inc.
Zubizarreta, I., Seravalli, A., ve Arrizabalaga, S. (2016). “Smart City Concept: What It Is and What It Should Be”. Journal of Urban Planning and Development, 142(1), 04015005-1-8.