TÜRKÇEDE YAKINANLAMLILIK OLGUSU: “GENİŞ” VE “BOL” SIFATLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yakınanlamlılık, dillerde büyük oranda ortaklık sergileyen tipolojik bir özelliktir. Bu anlamda her dilde yakınanlamlı olarak ilişkilendirilebilecek içlem ilişkisine sahip sözcükler vardır. Bu çalışmada Türkçede yakınanlamlılık olgusunun sınırlarını hangi anlambilimsel koşulların belirlediği, “geniş” ve “bol” sıfatları aracılığıyla tartışılmıştır. Bu kapsamda yakınanlamlı kabul edilen sıfatların derlem denetimi gerçekleştirilmiş ve bağımlı dizinler aracılığıyla, dizgesel kullanım koşullarında ne düzeyde bir anlambilimsel benzerlik sergileyebildikleri araştırma konusu yapılmıştır. Çalışmada yöntem olarak betimsel tarama kullanılmış ve elde edilen bulgular yüzde ve sıklık analiziyle ortaya konmuştur. Sonuç olarak, inceleme konusu sıfatların, ortak bir anlamsal alanda konumlansalar dahi büyük oranda birbirinden farklı somut/soyut uzanımlara sahip eşdizimsel ögeleri ve anlambilimsel ulamları tercih edebildiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

yakınanlamlılık, sıfat, derlem

PDF

___

Aksan, Y. vd. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In proceedings of the eight ınternational conference on language resources and evaluation (LREC 2012). İstanbul. Türkiye. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html.
Cruse, A. (2006). A glossary of Semantics and Pragmatics. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Erkuş, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu) Ankara: Anı Yayıncılık.
Goldberg, A. (2000). Verbs, Constructions, and Semantic Frames. Lexical Semantics, Syntax, and Event Structure. (Edt: M.R. Hovav, E. Doron, I. Sichel). Oxford: Oxford University Press.
Murphy, M. L. (2010). Lexical Meaning. Cambridge: Cambridge University Press.
Palmer, F. R. (1991). Semantics. Cambridge : Cambridge University Press.
Saeed, J. (2003). Semantics. Oxford: Blackwell Publishing.
Tavşancıl, E.ve Aslan A.E. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
http://www.tdk.gov.tr/ (ET: 11.04.2018)