Hava Araçlarında Elektromanyetik Işımanın Personele Zararları (HERP)

Bu çalışmada, öncelikle elektromanyetik girişimin, nasıl ve neden oluştuğu, çevresel etkileri ve bu etkilerden korunma yöntemleri açıklanmıştır. Elektromanyetik ışımanın zararlı etkileri personel üzerinde incelenmiştir. Bu konuda mevcut standartların neler olduğu araştırılmış, araştırma sonuçları sunulmuştur. Ayrıca uygulama için kullanılan MXF-484 V/UHF hava platform telsizi hakkında bilgi verilmiştir. Genel amaçlı ve taarruz helikopterlerinin hava platform telsizinde değişen frekans değerlerinden kaynaklanan çevresel elektromanyetik alan etkileri ölçülmüştür. Ölçülen elektromanyetik uyumluluk test sonuçları MIL-STD-464 standardı ile karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

EMI, EMC, HERP, HERF, HERO.

Hazards of Electromagnetic Radiation to Personnel on Air Vehicle

In this study is to explain how the electromagnetic interference occur, its environmental hazards and protective method from this hazards. The hazards of electromagnetic interference on people was investigated. Related standards about Electromagnetic Compatibility and Electromagnetic Interference was researched. And also results were presented. More over information about MXF-484 V/UHF airborne radio used for application was given. Environmental effects of electromagnetic field occured by the varying frequency values on the MXF-484 V/UHF airborne radio of utility and attack helicopters were measured. Results of tests were compared according to MIL-STD-464 standard.

Keywords:

EMI, EMC, HERF, HERP, HERO.,

PDF

___

Diler N, Özker M. Özgürbüz G. “BEM (Biyoelektromanyetik)”. Teknomerkez araştırma raporu, İstanbul, 3-16, 2009.
İnce T. “Elektromanyetik Kirlilik”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2007.
TÜBİTAK-BİLTEN. “Elektromanyetik Dalgalar ve İnsan Sağlığı”. http://www.biltek.tubitak.gov.tr/sandik/gsm.pdf (03.02.2014).
World Health Organization. “Electromagnetic Fields and Public Health, Exposure to Extremely Low Frequency Electromagnetic emf/publications/facts/fs322/en/ (03.02.2014).
http://www.who.int/peh
Önal E. Elektromanyetik Alanların Canlı Organizmalara Etkilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya, Türkiye, 2005.
World Health Organization. “Electromagnetic Fields (300 Hz bitstream/10665/37112/1/WHO_EHC_137_eng.pdf?ua= 1 (03.02.2014).
http://apps.who.int/iris/
Şen GS, Akça N, Yardım EY. “Döner Kanatlı Hava Araçları Üzerinde 6. Mühendislik ve Teknoloji Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 25-26 Nisan 2013. Uyumluluk Testleri”.
Boyacı A, Bayrak G, Dönmez Z. “Elektromanyetik Kirlilik”. http://www.hasanbalik.com/dersler/anten/02 03Odev/ EM Kirlilik/emkirlilik_tam.pdf (03.02.2014).
World Health Organization. “Health and Environmental Effects Time http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/63860/1/WH O_EHG_97.14.pdf?ua=1 (03.02.2014). Static and and Magnetic Fields”.
Özkaya A. “Elektromanyetik Ortam Etkileri-E3”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2007.
Üstüner F. “MIL-STD-464A ve Elektromanyetik Ortam Etkileri”. Tübitak UEKAE Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye, Eğitim Raporu, 42- 52, 2006.
IEEE Std C95.1. “IEEE Standard for Safety Levels with Respect to Human Exposure to Radio Frequency Electromagnetic Fields, 3 kHz to 300 GHz”. Institute of Electrical Association, 4-11, 1999. Engineers Standards
Karataş MH. “Elektromanyetik Uyumluluk Araştırması ve Kablolar Üzerinde Testleri”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2010.
Yazıcı M. “MIL-STD 461”. Tübitak UEKAE Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye, Eğitim Raporu, 4-13, 2006.
Wolf F, Torsello A. “50 Hz Extremely Low Frequency Electromagnetic Fields Enhance Cell Proliferation and DNA Damage: Possible Involvement of a Redox Mechanism”. Biochimica et Biophysica Acta, 1743, 120- 129, 2005.
Çerezci O, Şeker S, Pala K. “İlköğretim ve Ana Okullarında Dış Kaynaklı Elektromanyetik Alan Maruziyetinin Niteliksel Analizi”. Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri Sempozyumu (EMANET), İstanbul, Türkiye, 7-8 Ekim 2011.
Frey A. On the Nature of Electromagnetic Field Interactions with Biological Systems (Medical Intelligence Unit). R.G. Landes Company, Austin, USA, 1994.
Frank AL, Slesin N. Nonionising Radiation. Editor: Wallace RB. Maxcy-Rosenau-Last Public Health and Preventive Medicine, 14th ed., 526-535, Connecticut, USA, Appleton & Lange, 1998.
Li DK, Odouli R, Wi S, Janevic,T, Golditch I, Bracken TD. Senior R, Rankin R, Iriye, R. “A Population-Based Prospective Cohort Study of Personal Exposure to Magnetic Fields During Pregnancy and the Risk of Miscarriage”. Epidemiology, 13(1), 9-20, 2002.
Windham GC, Osorio AM. Female Reproductive Toxicology. Editor: LaDo J. Current Occupational and Environmental Medicine, 3rd ed., 397-413, New York, USA, Lange Medical Boks/McGraw-Hill, 2004.
Prata S, EMF Handbook: Understanding and Controlling Electromagnetic Fields in Your Life. Melbourne, Canada, Waite Group, 1993.
Gürel L. “Savunma Sistemlerinde Elektromanyetik Uyumluluk (EMC) ve EMC Eğitimi”. Savunma Sanayi Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 7-8 Kasım 2000.
Üstüner F. “EMI Önlemleri”. Tübitak UEKAE Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye, Eğitim Raporu, 2-5, 2006.
Üstüner F. “Elektromanyetik Uyumluluğa Giriş ve Temel Kavramlar”. Tübitak UEKAE Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye, Eğitim Raporu, 1-10, 2007.
Şen GS. Elektromanyetik Uyumluluk ve Döner Kanatlı Hava Araçları Üzerinde EMC Testleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye 2012.
Nordström S, Birke E, Gustavsson L. “Reproductive Hazards Among Workers at High Voltage Substations”, Bioelectromagnetics, 4(1), 91-101, 1983.
Sevgi L. “Elektromanyetik Uyumluluk Test Ölçüleri-I: Tanımlar, Kavramlar”. Endüstri&Otomasyon Dergisi, 3, 1-2, 2004.
Teker A, Kuyumcu FE. “Elektro Manyetik Uyumluluk, Topraklama ve Şebekelere Etkileri”. Elektrik-Elektronik- Bilgisayar Mühendisliği 12. Ulusal Kongresi, Kocaeli, Türkiye, 14-18 Kasım 2007.