HZ. PEYGAMBER'İN (sav) NAFAKASINI VE GEÇİMİNİ NASIL TEMİN ETTİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Hz. Peygamber'in (s.a.s.) anne babasından kendisine önemli bir miras kalmamıştı. Kendisine sahip çıkan amcası Ebû Tâlib’e ekonomik durumu iyi olmadığından çobanlık yaparak ve ticaretinde yardımcı olarak katkıtda bulunmuştu. Resûlullah'ın (s.a.s.) hayatında ekonomik olarak en önemli gelişme Hz. Hatîce (r.anhâ) ile evlenmesi olmuştur. Bu sayede maddi sıkıntılardan kurtulduğu gibi tebliğ vazifesini maddi sıkıntıları düşünmeden yapabilecek imkana kavuşmuştur. Kendisi eşinin ticaretini yürütürken gerek kendi sermayesiyle gerekse de ortaklıklar yoluyla ticaret yapmaya devam etmiştir. Resûlullah'ın (s.a.s.) hayatında en önemli olaylardan birisi Medine’ye hicret etmesidir. Allah Resûlü (s.a.s.) kendisi gibi hicret eden diğer muhacirler gibi maddi olarak sıfırdan yeni bir hayata başlamıştır. Bu aşamada en önemli gelir kaynağı ashâb-ı kirâmdan ve başkalarından gelen hediyeler olmuştur. Bu hediyeler arasında yemekten giyime kadar bir çok kalem sayılabilir. Hayber savaşından sonra maddi olarak bir nebze rahatlayana kadar kabul etmiş olduğu hurma ağacı tahsisleri de hediyeler arasında dikkat çeker. Hz. Peygamber'in (s.a.s.) hediyeler dışındaki gelirleri ganimetlerin Allah ve Resûlü için ayrılan beşte birlik kısmından payına düşenler, bir asker olarak payına düşenler ve komutan hakkı olarak payına düşenlerdir. Beytülmalden kendisine tahsis edilen araziler de onun diğer önemli gelir kaynağı olarak karşımıza çıkar. Resûlullah'ın (s.a.s.) bu kadar gelir kalemi arasında insanların en zengini olması gerekirken onun cömertliğinin genişliği ve dünyaya önem vermemesi nedeniyle zahidane bir hayat yaşadığı görülür ki zırhı bir Yahudi tacirde rehin olduğu halde vefat etmiştir.

An evaluation of how the prophet and his family continued their lives economically.

He did not inherit any significant inheritance from the parents of the Prophet (pbuh). It would be appropriate to consider the life of the Prophet under two headings, before and after the prophethood, in order to better understand the subject. When the question of how the Messenger of Allah provided his sustenance and made a living comes to mind, the period of prophethood and especially the period of Medina come to mind.He contributed to his uncle, Abu Tâlib, who took care of him, by working as a shepherd and an assistant in his trade because his economic situation was not good. The most important economic development in the life of the Messenger of God (pbuh) was his marriage with Khadija. In this way, he got rid of financial difficulties and gained the opportunity to fulfill his duty of notification without thinking about financial difficulties. While he was conducting the trade of his wife, he continued to trade on his own behalf, either with his own capital or through partnerships. One of the most important events in the life of the Messenger of God (pbuh) is his migration to Madinah. The Messenger of God (pbuh) started a new life from scratch, just like other immigrants who migrated. At this stage, the most important source of income was gifts from ansar and others. These gifts include many items from food to clothing. Among these gifts are the palm tree allotments, which he accepted until he was relieved financially after the Battle of Khyber. The Prophet's (pbuh) incomes, other than gifts, are those who have their share of the one-fifth of the spoils reserved for God and His Messenger, those who have their share as a soldier and their share as a commander's right. Land allocated to him from the state treasury is another important source of income for him. While the Messenger of God (pbuh) should have been the richest of the people among such a wealth of income, it is seen that he lived a life like a zahdane because of his generosity and his disregard for the world, and he died although his armor was a hostage to a Jewish merchant.

PDF

___

Acarlıoğlu, Ahmet. Hz. Peygamber (s.a.s.) Döneminde Aile Hayatı, İstanbul: Siyer Yayınları, 2019.
Afzalurrahman. Siret Ansiklopedisi. İstanbul: İnkılab Yayınları, 1990.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullâh Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. Müsnedü Ahmed b. Hanbel. 6 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Algül, Hüseyin. “Gâlib b. Abdullâh”. İslam Ansiklopedisi. 13/327. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1996.
Algül, Hüseyin. “Karkaratülküdr”. İslam Ansiklopedisi. 24/498. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2001.
Algül, Hüseyin. “Kuratâ Seriyyesi”. İslam Ansiklopedisi. 26/431. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2002.
Alûsî, es-Seyyid Mahmûd Şükri Alûsî el-Bağdadî. Bülûğu’l Ereb fi Ma’rifeti Ahvali’l Arab. thk. Mahmut Behcet el-Eseri. 3 Cilt. Beyrut: Daru’l Kütübü’l İlmiyye, ts.
Baktır, Mustafa. “Suffe”. İslam Ansiklopedisi. 37/469-470. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2009.
Belazûrî, Ahmed b. Yahya b. Cabir b. Davud. Ensâbü’l Eşrâf. thk. Süheyl Zekkar. 13 Cilt. Beyrut: Darü’l Fikir, 1997.
Boynukalın, Mehmet. “Safî”. İslam Ansiklopedisi. 35/469-470. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2008.
Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammmed b. İsmail. Sahîh. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Cevad Ali. el-Mufassal fî Tarihi’l Arab Kable’l İslâm. 10 Cilt. Bağdat: Bağdat Üniversitesi, 1992.
Dârimî, Ebû Muhammed Abdullâh b. Abdurrahman b. Fazl. Sünenü’d-Dârimî. 2 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Demircan, Adnan. Hz Peygamber’in (s.a.s.) Ailesi ve Aile Hayatı. İstanbul: Ufuk Yayınları, 2014.
Diyarbekrî, Hüseyin b. Muhammed b. Hasan (ö.990/1582). Târîhu’l-Hamîs fî Ahvâli Enfâsi nefis. 2 Cilt. Beyrut: Müessesetü Şa’ban, ts.
Doğan, İslam. Hz. Peygamber’in (s.a.s.) Mal Varlığı. İstanbul: Siyer Yayınları, 1. Basım, 2019.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî. Sünen. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Ebû Ubeyd, Kâsım b. Sellam el-Herevi el-Ezdi. Kitâbü’l-Emvâl. thk. Muhemmed İmâre. Kahire: Dârü’ş Şürûk, 1989/1409.
Erkal, Mehmet. “Ganimet”. İslam Ansiklopedisi. 13/351-354. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1996.
Erul, Bünyamin. “Ümmü Eymen”. İslam Ansiklopedisi. 42/317. İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı, 2012.
Fethi Yıldırım. Hz. Peygamber Döneminin İktisadi Yapısı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Doktora, 2018.
Fîrûzâbâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kûb b. Muhammed. el-Kâmûsu’l- Muhît. Beyrut, 1986.
Gümüş, Sadrettin. Kur’ân’a Göre Hz. Muhammed’in (sav) Aile Hayatı. İstanbul: Ravza Yayınları, ts.
Hâkim, Ebû Abdullâh Muhammed b. Abdullâh b. Muhammed b. Hamdeviyye b. Nu’aym b. el-Hükmü’d Dabiy et-Tahmânî en-Nîsabûrî. el-Müstedrek ‘ale's Sahihayn. thk. Mustafa Abdulkadir Atâ. Beyrut: Darü’l Kitâb, 1410/2005.
Halebî, Ebü’l-Ferec Nureddin Ali b. İbrâhim b. Ahmed Halebî. İnsânü’l Uyûn fî Sireti’l- Emini’l-Ma’mûn. Beyrut: Darü’l Kütübi’l İlmiyye, 2. Basım, 1427.
Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. 2 Cilt. İstanbul: İrfan Yayınları, 4. Basım, 2000.
Hatipoğlu, İbrahim. “Muhayrîk en-Nadrî”. İslam Ansiklopedisi. 31/22. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006.
Heysemî, Ebul Hasan Nuriddin Ali b. Ebi bekir b. Süleyman (807/1404). Mecmü’z- Zevâid ve Menba’ü’l Fevâid. thk. Hüsâmüddin el-Kudûsî. Kahire: Mektebetü’l Kudûsî, 1994.
İbn Abdilber, Ebû Amr Yusuf b. Abdullâh b. Muhammed b. Abdilber b. Asım en Nemri el Kurtubî (463/1070). el-İstîâb fi Marifeti’l Ashab. thk. Ali Muhammed el- Becâvî. Beyrut: Darü’l Cîl, 1992.
İbn Habîb, Ebû Ca’fer Muhammed b. Habib İbn Ümeyye b. Amr el-Haşimi el-Bağdadi. Kitâbü’l Muhabber. Beyrut: Âlemü’l Kitâb, ts.
İbn Hacer, Ebu’l Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed b. Ahmed el Askalânî. el-İsâbe fi Temyizi’s-Sahâbe. thk. Adil Ahmed Abdülmevcûd - Ali Muhammed Muavvid. Beyrut: Darü’l Kütübi'l İlmiyye, 1415/1997.
İbn Hacer, Ebu’l Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed b. Ahmed el Askalânî. Fethü’l Bârî Şerhu Sahihi’l Buhârî. thk. Muhammed Fuad Abdülbâki. Beyrut: Darü’l Ma’rife, 1379.
İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemaleddin Abdülmelik. es-Sîretü’n-Nebevîyye. thk. Ömer Abdüsselam Tedmirî. 4 Cilt. Trablus-Şam: Darü’l Kitâbi’l Arabî, 1990.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Muhammed b. Ebi Bekir b. Eyyûb b. Sa’d Şemsuddin b. Kayyim el-Cevziyye. Zadü’l Meâd fi Hedyi Hayri’l İbâd. Müessesetü’r Risâle, 1994.
İbn Mâce, Ebû Abdullâh Muhammed b. Yezid er-Rebei el-Kazvini. Sünenu İbn-i Mâce. 2 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992/1413.
İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d b. Meni’ Zühri. Kitâbü’t-Tabakâti’l-Kebîr. thk. Ali Muhammed Ömer. 10 Cilt. Kahire: Mektebe Hancı, 1421/2001.
İbn Seyyidünnas, Ebü’l-Feth Fethuddin Muhammed b. Muhammed İbn Seyyidünnas. Uyunü’l-Eser fî Fünûni’l-Megâzi ve’ş-Şemâil ve’s-Siyer. thk. Muhammed el-Îdü’l-
Hatrâvî, Muhyiddin Müstû. Medine: Dârü’t-Türas, 1992.
İbnü’l-Esîr, Ebu’l Hasen Ali b. Ebi’l Kerem Muhammed b. Muhammed b. Abdülkerîm b. Abdülvahid eş-Şeybânî el-Cezerî. el-Kâmil fi’t Tarih. thk. Ömer Abdusselam Tedmûrî. Beyrut: Darü’l Kitab, 1417/1997.
İbnü’l-Esîr, Ebu’l Hasen Ali b. Ebi’l Kerem Muhammed b. Muhammed b. Abdülkerîm b. Abdülvahid eş-Şeybânî el-Cezerî. Üsdü’l Gâbe fî Ma’rifeti’s Sahâbe. thk. Ali Muhammed Muavviz. y.y.: Darü’l Kütübü’l İlmiyye, ts.
İbnü’l-Manzûr, Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Mısrî. Lisânü’l-Arab. y.y.: Dâru’s Sadr, 1415/1994.
Karaman, Hayrettin. Mukayeseli İslâm Hukuku. İstanbul: İz Yayıncılık, 7. Basım, 2001.
Kazıcı, Ziya. Hz. Muhammed’in Aile Hayatı ve Eşleri. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 6. Basım, 2012.
Kettânî, Muhammed Abdülhay. et-Terâtibu’l İdâriyye. İstanbul: İz Yayıncılık, 1991.
Kiliç, Ünal. “Peygamberimizin Risâlet Öncesi Geçim Durumu”. İSTEM 4 (01 Aralık 2004), 189-200.
Makrizî, Ahmed b. Ali b. Abdülkadir Ebu’l Abbas el-Hüseynî el-Abdî Takiyyüddin. İmt’aü’l Esmâ. thk. Muhammed Abdülhamid en-Nemîsî. Beyrut: Darü’l Kütübü’l İlmiyye, 1999.
Mâlik b. Enes, Ebû Abdullâh el-Asbahi el-Himyeri. el-Muvattâ. 2 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
Maverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb Basrî Maverdi. el-Ahkâmü’s- sultaniyye ve’l-vilayatü’d-diniyye. thk. Ahmed Mübarek Bağdadi. Kuveyt: Dâru İbn-i Kuteybe, 1989/1409.
Müslim, Ebü’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî. Sahîh. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Önkal, Ahmet. “Kedîd Seferi”. İslam Ansiklopedisi. 25/165. İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı, 2002.
Öz, Mustafa. “Ehl-i Beyt”. İslam Ansiklopedisi. 10/498-501. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1994.
Öztürk, Levent. “Necâşi”. İslam Ansiklopedisi. 32/476. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006.
Râgıb el-İsfahânî, Ebi’l Kâsım el-Hüseyn b. Muhammed. el-Müfredât fi Garibi’l Kur'ân. thk. Safvân Adnân ed-Davûdî. Beyrut: Darü’l Kalem, 1412/1991.
Şâmî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf Sâlihî. Sübülü’l- Hüdâ ve’r-Reşad fî Sireti Hayri’l-İbâd. thk. Ali Hasan Habîbe. Kahire: el- Meclisü’l-A’la li’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1997/1418.
Şenyayla, Gencal. Hayatı ve İlk Dönem İslam Toplumundaki Yeri Açısından Hz. Ali. Konya: Necmettin Erbakan, Doktora, 2016.
Şenyayla, Gencal. Müşriklerin, Hz. Peygamber ve Müslümanları Boykota Tabi Tutmaları. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Yüksek Lisans, 2008.
Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb b. Matir el-Lahmî Ebü’l Kâsım (360/970). Mu’cemü’l Evsât. thk. Tarık b. Avzullah b. Muhammed. Kahire: Darü’l Haremeyn, ts.
Taberî, Ebû Cafer İbn Cerîr Muhammed b. Cerîr b. Yezid. Câmiü’l-Beyân an Te’vili’l- Kur’an. thk. Ahmed Muhammed Şakir. y.y.: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
Taberî, Ebû Cafer İbn Cerîr Muhammed b. Cerîr b. Yezid, 310/923. Tarihi’r-Rüsûl ve’l- Mülûk. thk. Muhammed Ebu’l Fadl İbrahim. Mısır: Daru’l Marife, 2. Basım, ts.
Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre es_Sülemi. Câmiü’t-Tirmizî. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Uraler, Aynur. “Safiyye”. İslam Ansiklopedisi. 35/474-475. İstanbul: Türkiye Dyanet Vakfı, 2008.
Vâhidi, Ebi’l Hasan Ali b. Ahmed el-Vâhidi en- Nîsabûrî. Esbâbü’n Nüzûl en-Nâsih ve’l- Mensûh. Beyrut: ’Alemü’l-Kütüb, ts.
Vâkıdî, Ebû Abdullâh Muhammed b. Ömer el-Eslemi (207/823). el-Meğazi. thk. Marsden Jones. 3 Cilt. Darü’l Kütüb, 3. Basım, 1984.
Yeniçeri, Celal. “Asr-ı Saadet’te Hz. Peygamber’in ve Ailesinin Geçimi”. Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet’te İslam. Ensar Yayınları, 2. Basım, 2007.
Yeniçeri, Celal. Hazreti Muhammed ve Yaşadığı Hayat : Peygamber, Devlet Başkanı, Aile Reisi. İstanbul: İFAV Yayınları, 2015.
Yeniçeri, Celal. İslam’da Devlet Bütçesi. Şamil Yayınevi, 1984.
Zehebî, Şemsu’d Din Ebu Abdullâh Muhammed b. Ahmed b. Osman b. Kaymaz (748/1347). Târîhü’l İslâm ve Vefeyâtü’l Meşâhîri ve’l A’lâm. thk. Ömer Abdüsselam et-Tedmûrî. Beyrut: Darü’l Kitabü’l Arabiyye, 1993.