EBÛ DÂVÛD SÜNENİ’NDE ZİYADE VE NOKSAN
Hadis rivayet sistemi, duyulan bir sözün sahibine isnad edilmesi ve hiçbir ekleme ya da çıkarma yapmadan olduğu gibi aktarılması esasına dayanmaktadır. Ravinin güvenilirliği, bu temel prensibi ne ölçüde gerçekleştirdiğine bağlı iken, hadisin sıhhati de isnadındaki ravilerin güvenilirliği ile doğrudan ilişkilidir. Sened veya metinde meydana gelebilecek lafız değişikliklerinin önüne geçmek, muhaddislerin hassas davrandıkları noktalardan birisidir. Bu meyanda, rivayet kitaplarında bir hadisin önceki benzerine göre fazla veya eksik (ziyade ve noksan) yönleri itinayla tespit edilmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar, meselenin, idrâc, irsâl, ihtisâr, telfîk gibi hadis ıstılahlarının yanı sıra, hükümlerde değişiklik oluşturma bakımından Fıkıh ilmini de etkilediğini göstermektedir. Bir Sünen musannifi olarak Ebû Dâvûd’un ziyade ve noksan ihtiva eden hadisleri rivayet usûlü, kullandığı tabirler ve bunların rivayetin mana muhtevasına etkisi, bu makalede incelenmeye çalışılacaktır
-
Hadith transfer system is based on to associate the hearded speech with the owner and narrate it with fidelity and without adding or removing. While the narrator’s reliability connected to his performance in achieving this principle, also the authenticity of the hadith is directly related to narrators reliability. To avoid the expression changes that can be seen in hadith isnad or text is one of the sensitivity points of hadith authorities. In this context, any addition or diminution in a part of the hadith compared to other was carefully detected in the classical hadith books. The results shows that, this subject is affecting the Islamic jurisprudence area by changing the provisions, as well as some hadith terms such as idrac, irsal, ikhtisar and telfiq. This article will discuss Abu Dawud’s methods for handling of hadiths contains additions and diminutions, his mold phrases and their effects on the meaning content
Keywords:
-,
___
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Bağdâdî (241/855), el-Müsned, I-L (thk. Şuayb el-Arnavut ve diğerleri), 1. Baskı, Beyrut 1999.
- Aydınlı, Abdullah, Hadis Istılahları Sözlüğü, İFAV, 3. Baskı, İstanbul 2009.
- Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail (256/870), es-Sahîh (el-Câmi’ü’l-müsnedü’s-sahîhu’l-muhtasar min umûri Rasûlüllâh sallallâhü aleyhi vesellem ve sünenih ve eyyâmih), (thk. Sâlih b. Abdülazîz/2756 sayfalık ve tek ciltlik Kütüb-i Sitte baskısı), Dârü’s-Selâm li’n-Neşr ve’t-Tevzî’, 3. Baskı, Riyâd 2000.
- Cevherî, İsmail b. Hammâd (ö.400/1009), es-Sıhâh (Tâcü’l-Lüğa ve Sıhâhu’l-Arabiyye), I-VII, (thk. Ahmed Abdülğafûr Attâr), Dâru’l-Ilm li’l-Melâyîn, Beyrut 1984.
- Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistânî (ö.275/888), Risâlet el-İmâm Ebî Dâvûd ilâ Ehli Mekke, (thk. Abdulfettâh Ebû Ğudde), Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1. Baskı, Beyrut 1997.
- ……………, Sünen Ebî Dâvûd, I-VII, (thk. Şuayb el-Arnavut ve diğerleri), Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 1. Baskı, Beyrut 2009.
- Hâkim, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah en-Neysâbûrî (ö.405/1014), Ma’rifetü ulûmi’l-Hadîs, el-Mektebetü’l-İlmiyye, 2. Baskı, Haydarâbâd 1977.
- İbn Hıbbân, Ebû Hâtim Muhammed el-Büstî (ö.354/965), Sahîh İbn Hıbbân bi Tertîb İbn Belbân, I-XVIII, (thk. Şuayb el-Arnavut), Müessesetü’r-Risâle, 2. Baskı, Beyrut 1993.
- İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî (ö.275/889), es-Sünen, I/II, (thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî), Dâru’l-Hadîs, Kâhire 1994.
- İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem (ö.711/1311), Lisânü’l-Arab, I-LV, (thk. Abdullah Ali el-Kebîr, Muhammed Ahmed Hasbüllâh, Hâşim Muhammed eş-Şâzelî), Dâru’l-Meârif, Kâhire trs.
- Karacabey, Salih, “Farklı Açılardan Hadiste Ziyade Meselesi”, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XII, Sayı: 1, ss.105-134.
- ……………, “Ziyâdetü’s-sika”, DİA, XLIV/486-487.
- Karahan, Abdullah, “Zevâid”, DİA, XLIV/303-305.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim ibnü’l-Haccâc el-Kuşeyrî en-Neysâbûrî (261/875), es-Sahîh, (thk. Sâlih b. Abdülazîz/2756 sayfalık ve tek ciltlik Kütüb-i Sitte baskısı), Dârü’s-Selâm li’n-Neşr ve’t-Tevzî’, 3. Baskı, Riyâd 2000.
- Özafşar, M. Emin, Hadisi Yeniden Düşünmek, 1. Baskı, Ankara 1998.
- Polat, Selahattin, Mürsel Hadisler ve Delil Olma Yönünden Değeri, TDV Yayınları,2. Baskı, Ankara 2010.
- Râmhürmüzî, Hasen b. Abdurrahmân (360/971), el-Muhaddisü’l-fâsıl Beyne’r-râvî ve’l-vâ’î, (thk. Muhammed Accâc el-Hatîb), Dâru’l-Fikr, 1. Baskı, Beyrut 1971.
- Sehârenpûrî, Halil Ahmed (1346/1927), Bezlü’l-mechûd fî Halli Ebî Dâvûd, I-XX, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut-trs.
- Süyûtî, Celâlüddîn Abdurrahman b. Ebî Bekr (ö.911/1505), Tedrîbü’r-Râvî fî Şerh Takrîbi’n-Nevâvî, I-II, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut 1993.
- Şahyar, Atâullah, “Mezîd fî Muttasıli’l-Esânîd”, DİA, XXIX/544-545.
- ISSN: 2148-4899
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ