Kurumsal Liderlik Çözümlemelerinin Işığında, Okul Müdürlüğü ve Eğitilebilir Durumsal Liderlik Özellikleri

Günümüze kadar yapılmış çalışmalar incelendiğinde, liderlikle ilgili pek çok teori ile karşılaşmak mümkündür. Bu teorilerden birisi ve görece daha iyisi olan “Durumsal Liderlik Yaklaşımları”, farklı durumlara uygun liderliği öne çıkarmakla modern bir yaklaşım sergilemekte ancak liderlerin taşıması gerekli nitelikleri açıkça ortaya koymamaktadır. Bu çalışmanın amacı, örgüt araştırmalarındaki liderlik teorilerini ele alarak, bu teorilerden durumsal yaklaşımın farklılıklarını ortaya koymaktır. Durumsal liderlik yaklaşımlarında açıkça belirtilen “her duruma uygun tek bir liderlik tipi yoktur” savından hareketle, liderlerin her duruma hazırlıklı olabilmeleri için taşımaları gereken ortak nitelikler ortaya konmaktadır. Farklı durumlara uygun davranışlar gösterebilecek liderlerin taşıması gerekli (öğretilebilir) nitelikler ortaya konmaktadır.

From the Perspective of Leadership Theories, School Leadership and the Characteristics of Teachable Situational Leadership

The purpouse of this article is handling leadership theories in organizations and examine whether situational leadership is applicable in school systems. Situational leadership theories put forward contents of each organization, person’s, century’s. Although leadership theories have changed till nowadays, it can be seen the thought of teaching leadership skills getting stronger. There are many behaviors that can be teach to leaders and some of them to principals and the article focuses on those behaviors.

___

  • Acuner, T. ve Tabak, A. (2003). Liderlik sürecinde durumsallık yaklaşımı kapsamında izleyici kavramının teorik incelenmesi. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 2003-1.
  • Adair, J. (2003). Inspiring leadership: learning from great leaders, Loldon, GBR: Thorogood.
  • Aksu, M. B. (2004). ilköğretim okulu öğretmenlerinin yöneticilik eğilimleri: malatya ili örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 8, 2004.
  • Arıkanlı, A. ve Ulubaş, B. (2004). Yönetim fonksiyonları ve yönetici davranışları, Ankara, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Elektronik versiyon, İnternetten 20 Mart 2008’de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü sitesinden alınmıştır. http://www.tarimpersonel.gov.tr/organizasyon/yayinlar/bekirulubasKitap.doc
  • Atlıoğlu Y. ve Şahin A. (2002). Liderlik anlayışımız. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 155-156, Yaz-Güz 2002.
  • Avery, G. C. ve Ryan, J. (2002). Applying situational leadership in Australia. The Journal of Management Development, 2002, Vol. 21, Issue 3/4, pg. 242.
  • Aydın, M. (2000). Eğitim yönetimi, Ankara: Hatiboğlu Yayıncılık.
  • Baltaş, A. (2003), Liderlik yetkinlikleri. Kaynak Dergisi, Sayı: 14, nisan-eylül.
  • Block, J. H. (1997). Reflections on solving the problem of training educational leaders. Peabody Journal of Education, Vol. 72, Issue 2.
  • Çelik, V. (2003). Eğitimsel liderlik, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Çelik, V. (1997). Okul kültürü ve yönetimi, Ankara: Pegem Özel Eğitim ve Hizmetleri.
  • Dinkmeyer, D. S. (1991). Encouragement: basis for leader training and participative management, İndividual Psychology, Volume 47, No. 4, December 1991.
  • Dobrzanska, A. (2005). ACA leadership development training: becoming the effective leaders of tomorrow. Corrections Today, Oct. 2005, Vol. 67, Issue 6.
  • Eraslan, L. (2004a). Liderlikte post-modern bir paradigma: dönüşümcü liderlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, 2004.
  • Eraslan, L. (2004b). Liderlik olgusunun tarihsel evrimi, temel kavramlar ve yeni liderlik paradigmasının analizi, Milli Eğitim Dergisi, Sayu: 162, Bahar 2004.
  • Erdoğan, İ. (2004). Okul yönetimi öğretim liderliği, İstanbul, Sistem Yayıncılık.
  • Eren, E. (1996). Yönetim ve organizasyon, İstanbul, Beta Basım Yayım A.Ş.
  • Fiedler, E. F. ve Chemers, M. M. (1984), Improving leadership effectiveness, Printed in U.S.A., John Wiley&Sons Inc.
  • Goldberg, M. F. (2001). Leadership in education: five commonalities. Phi Delta Kappan Bloomington, Jun, Vol: 82, Issue 10, pg. 757, 5 pgs.
  • Günay, E. (2004). Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okul ve kurum yöneticilerinin seçimi, yetiştirilmesi ve atanmaları üzerine araştırma. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 161, Kış 2004.
  • Hersey, P., Blanchard, K. H. ve Natemeyer, W. E. (1979). Situational leadership, perception, and the ımpact of power. Group & Organization Studies, (pre-1986), Dec 1979, 4, pg. 418.
  • Irgens, O. M. (1995). Situational leadership: a modification Hersey and Blanchard. Leadership & Organization Development Journal, 1995; 16, 2, pg. 36.
  • Karkın, N. (2004). Kamu ve özel sektör yöneticilerinin liderlik davranışları: Bir literatür analizi denemesi. Türk İdare Dergisi, Sayı: 445, Dönem: Aralık.
  • Loertscher, D. (2005). School leadership that works: from research to results. Teacher Librarian, Dec 2005, Vol. 33, Issue 2, pg. 41.
  • Mclay, M. ve Brown, M. (2003). Using concept mapping to evaluate the training of primary school leaders. int. J. Leadershıp in Educatıon, Vol. 6, No. 1, 73–87
  • Peterson, K. D. (2001). Principals’ work, socialization, and training: developing more effective leaders. Theory Into Practice, Volume 25, Number 3.
  • Ralph G. E. (2005). Enhancing managers' supervisory effectiveness: a promising model. The Journal of Management Development, 2005; Vol. 24, Issue 3, pg. 267.
  • Reber, G., Auer-Rizzi W ve Maly M. (2004). The behaviour of managers in Austria and the Czech Republic: an intercultural comparison based on the Wroom/Yetton model of leadership and decision making. Journal for East European Management Studies, 2004, Vol. 9, Issue 4, pg. 411
  • Sıegrıst, G. (1999). Educational leadership must move beyond management training to visionary and moral transformational leaders. Education, Winter-1999, Vol. 120, Issue 2.
  • Silverthorne, C. ve Wang T. H. (2001). Situational leadership style as a predictor of success and productivity among Taiwanese Business Organizations. The Journal of Psychology, Jul 2001; 135, 4, pg. 399
  • Steele, W. M. Jr. ve Walters R. P. (2001). Training and developing leaders in a transforming army. Military Review, Sep/Oct2001, Vol. 81, Issue 5.
  • Tabak, A. (2001). Tarihsel gelişimi içerisinde liderlik tanımları ve liderlik kavramının günümüzdeki yeri. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 2001-2.
  • Türk, Z. ve Süngü, A. (2004). İşletmelerde liderlik ve çatışma yönetimi (Elektronik Versiyonu). Mevzuat Dergisi, Sayı: 75, Mart 2004.
  • Vecchio, R. P. (1987). Situational leadership theory. Journal of Applied Psychology, Aug 1987, Vol. 72, Issue 3, pg. 444.
  • Yılmaz, K. (2004). Okul yöneticilerinin destekleyici liderlik davranışları ile okullardaki güven arasındaki ilişki konusunda ilköğretim okulu öğretmenlerinin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 8, 2004.