Erdinc DURU, Ömür Kaya KALKAN, Turgut TÜRKDOĞAN, Özen YILDIRIM, Murat BALKIS, Ahu ARICIOĞLU

Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Mesleki Tutumlarının Ölçümü: Pamukkale Öğretmen ve Psikolojik Danışman Adayı Formları

Bu çalışmanın amacı, eğitim fakültesinde öğrenim gören öğretmen ve psikolojik danışman adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını ölçmeyi amaçlayan, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu kapsamda farklı katılımcı grupları üzerinde bir dizi çalışma yapılmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliğini test etmek için yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonuçları her iki ölçeğin de üç boyutlu yapısını destekler niteliktedir. Benzer ölçekler geçerliği çalışması analizleri de ölçeklerin yapısına yönelik psikometrik destek sağlamıştır. Güvenirlik çalışmaları kapsamında yapılan analizler, ölçeklerin ve alt boyutlarının iç tutarlılık katsayılarının yüksek olduğunu göstermiştir. Test-tekrar test analizi sonuçları, ölçeklerin ölçtüğü davranış alanına ilişkin zaman içinde kararlılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, geliştirilen Pamukkale Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği ve Pamukkale Psikolojik Danışmanlık Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği eğitim fakültesi öğrencilerinin mesleğe yönelik tutumlarını ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir ölçme araçlarıdır. Bulgular literatür ışığında tartışılmış ve bazı öneriler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Mesleğe yönelik tutum, öğretmen adayı, psikolojik danışman adayı

Measurement of Professional Attitudes of Education Faculty Students: Pamukkale Teacher and Psychological Counsellor Candidate Forms

The aim of this study is to develop valid and reliable measurement tools that can measure the attitudes of teacher and psychological counsellor candidates studying at the faculty of education towards their professions. With this purpose, a number of analyses were conducted with different participant groups. As a result of the confirmatory factor analysis performed to test the construct validity of the scales, it was revealed that both scales have three-dimensional structure. Similar scale studies with validity analyses also provided psychometric support for the structure of the scales. The analyses performed within the scope of reliability studies showed that the internal consistency coefficients of the scales and their sub-dimensions were high. The test-retest analysis results indicated that the scales show stability over time regarding the behavioural domain they measure. As a result, the scales developed namely Pamukkale Attitude Towards Teaching Profession Scale and Pamukkale Attitude Towards Psychological Counselling Profession Scale are valid and reliable measurement tools that can be used to measure the attitudes of education faculty students towards their professions. The findings were discussed in the light of the literature and some suggestions were presented.

Keywords:

Attitude towards profession, teacher candidate, counsellor candidate,

PDF

___

Ajzen, I. (1989). Attitude structure and behavior. In A. R. Pratkanis, S. J. Breckler, & A. G. Greenwald (Eds.), Attitude structure and function (pp. 241–274). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Anggriani, R., Anggrawan, A., & Cahyadi, I. (2020). Structural analysis of the equation model on store atmosphere towards hedonic value and consumer ımpulsive buying (study at Majapahit Food Center). Jurnal Varian, 4(1), 61-70.
Arpacı, D. ve Bardakçı, M. (2015). Meslek öncesi öğretmen kimliği ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 687-719.
Aşkar, P., Erden, M. (1987). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği. Çağdaş Eğitim, 121 (12), 8-11.
Balkıs, M. ve Duru, E. (2022). Akademik Erteleme Ölçeği’nin Kısa Formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Pamukkale Eğitim Fakültesi Dergisi, 54, 410-425.doi:109779.pauefd. 952291.
Bandalos, D. L., & Finney, S. J. (2010). Factor analysis: Exploratory and confirmatory. In G. R. Hancock & R. O. Mueller (Eds.), The reviewer's guide to quantitative methods in the social sciences (pp. 93-114). New York, NY: Routledge.
Başbay, M., Ünver, G., & Bümen, N. T. (2009). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: Boylamsal bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 59(59), 345-366.
Baykara Pehlivan, K. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 9(2), 749-763.
Bowling, N. A., Eschleman, K. J., & Wang, Q. (2010), A meta-analytic examination of the relationship between job satisfaction and subjective well-being. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83: 915-934. https://doi.org/10.1348/096317909 X478557
Browne, M. W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Editors): Testing Structural Equating Models, Sage Publications.
Browne, M. W., & Cudeck, R. (1989). Single sample cross-validation indices for covariance structures. Multivariate behavioral research, 24(4), 445-455. Çapa, Y. ve Çil, N. (2000) Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
Çetin, Ş., (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18: 28-37.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Duatepe, A., & Akkuş-Çıkla, O. (2004). The attitudes towards teaching professions of in-service and pre-service primary school teachers. Pedagogika, 70, 61-65.
Duru, E. ve Balkıs, M. (2015). Birey-çevre uyumu, aidiyet duygusu, akademik doyum ve akademik başarı arasındaki ilişkilerin analizi. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 122-141.
Eagly, A. H., & Chaiken, S. (1998). Attitude structure and function. In D. T. Gilbert, S. T. Fiske, & G. Lindzey (Eds.), The handbook of social psychology (pp. 269–322). McGraw-Hill.
Erkuş, A., Sanlı, N., Bağlı, M. T. ve Güven, K. (2000). Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 25(116).
Forza, C., & Filippini, R. (1998). TQM impact on quality conformance and customer satisfaction: a causal model. International journal of production economics, 55(1), 1-20.
Fraenkel, J. R., Wallen, N., & Hyun, H. (2015). How to design and evaluate research in education. NY: McGraw Hill.
Gökçe, E., 1995. The role of the teacher in development of educational programs. World Conference on Teacher Education. İzmir: 9 Eylül Üniversitesi Yayınları.
Güneyli, A., & Aslan, C. (2009). Evaluation of Turkish prospective teachers’ attitudes towards teaching profession (Near East University case). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 313-319.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
Jeans, A. B., 1995. Teacher education: an international research agenda. World Conference on Teacher Education. İzmir: 9 Eylül Üniversitesi Yayınları
Judge, T. A., Weiss, H. M., Kammeyer-Mueller, J. D., & Hulin, C. L. (2017). Job attitudes, job satisfaction, and job affect: A century of continuity and of change. Journal of Applied Psychology, 102(3), 356–374. https://doi.org/10.1037/apl0000181
Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar (10. Baskı). İstanbul: Evrim Yayınevi.
Kahramanoğlu, R., Yokuş, E., Cücük, E., Vural, S. ve Şiraz, F. (2018). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği (ÖMYTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies: Educational Sciences, 13(11), 1169-1686. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 13561
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: Guilford Press. Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York: Guilford Press.
Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı: Kuramlar uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Küçükahmet, L. (2003). Öğretimi planlama ve değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Marsh, H. W., Wen, Z., Hau, K. T. & Nagengast, B. (2006). Structural equation models of latent interaction and quadratic effects. Structural equation modeling: A second course, 225-265.
Özder, H., Konedralı, G. ve Zeki, C. P. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 2(2), 253-275.
Özgüven, E. (2011). Psikolojik testler. Ankara: PDREM Yayınları.
Pallant, J. (2016). SPSS survival manual (sixth edition). New York: Mc GrawHill Education.
Sayın, S. (2005). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Eğitim Araştırmaları, 19, 272-281.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Schmitt, N., Oswald, F. L., Friede, A., Imus, A., & Merritt, S. (2008). Perceived fit with an academic environment: Attitudinal and behavioral outcomes. Journal of Vocational Behavior, 72, 317-335.
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling (2nd edition). London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. Semerci, Ç., (1999), Öğrencilerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeği. Eğitim ve Bilim, 23(111), 51-55.
Semerci, N., & Semerci, Ç. (2004). Türkiye'de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-146.
Sparks, K., Faragher, B., & Cooper, C.L. (2001), Well-being and occupational health in the 21st century workplace. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 74, 489-509. https://doi.org/10.1348/096317901167497
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2014). Using multivariate statistics (6th new international ed.). Essex: Pearson.
Ünişen, A., & Demirel, N. (2018). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 997-1013.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 109-127.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.
Wilcox, D., Liu, J. C., Thall, L., & Howley, T. (2017). Integration of teaching practice for students’ 21st century skills: Faculty practice and perception. International Journal of Technology in Teaching and Learning, 13(2), 55–77.