Onkoloji hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları

Amaç: Çalışma, kanser hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemleri (TAT) kullanma durumlarının saptanması ve olası risklere ışık tutulması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç-Yöntem: Araştırmaya katılmayı kabul eden 260 gönüllü hastaya 20 soruluk bir anket, yüz yüze görüşme yoluyla uygulandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare (χ2) testi kullanıldı. Bulgular: Şehir merkezlerinde yaşayan hastalarda TAT kullanımının kırsal bölgelerde yaşayanlara göre önemli ölçüde fazla olduğu (p=0,01) saptandı. Araştırmada hastaların %31,5’inin medikal tedavi sürecinde TAT yöntemlerine başvurduğu belirlendi. Bu hastaların %95,1’inin bitkisel ürünler, %3,7’sinin biyorezonans ve %1,2’sinin homeopati yöntemlerini kullandığı saptandı. Araştırmada TAT yöntemi kullanan katılımcıların %14,8’inin iki ayrı TAT yöntemini birden kullandığı tespit edildi. TAT yöntemlerinden bitkisel ürünleri tercih eden hastaların toplam 17 farklı bitki kullandığı saptandı. Araştırmada çörek otunun (Nigella sativa L.) hastalarca en fazla tercih edilen bitkisel ürün olduğu belirlendi. Prostat kanserli hastaların diğer hastalara göre TAT yöntemlerine daha fazla başvurduğu saptandı (p<0,05). Katılımcıların tanı konulması üzerinden zaman geçtikçe TAT yöntemlerini kullanımlarının anlamlı derecede arttığı saptandı (p<0,01). Katılımcılar içerisinde kanser haricindeki komorbiditeler için ilaç kullananların oranının %36,9 olduğu belirlendi. Bu hastalarda ilginç olarak kanser dışında başka bir rahatsızlığı bulunmayanlara göre TAT kullanımının anlamlı derecede daha yüksek olduğu saptandı (p<0,01). Sonuç: Çalışmada, hastaların çeşitli TAT yöntemlerini çok sık ve bilinçsizce kullandığı belirlendi. Hastaların, bu yöntemlerin sağlıklarına olan potansiyel zararları hakkında daha ayrıntılı olarak bilgilendirilmeleri gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

tamamlayıcı ve alternatif tedavi, ilaç etkileşimleri, kanser, onkoloji

The status of oncology patients about using complementary and alternative treatment methods

PDF

___

1. Bao Y, Kong X, Yang L, et al. Complementary and alternative medicine for cancer pain: an overview of systematic reviews. Evid Based Complement Alternat Med 2014;2014:170396. https://doi.org/10.1155/2014/170396
2. Üstündağ S, Demir Zencirci A. Complementary and alternative medicine use among cancer patients and determination of affecting factors: a questionnaire study. Holist Nurs Pract 2015;29:357-369. https://doi.org/10.1097/HNP.0000000000000113.
3. White JD. Complementary, alternative, and unproven methods of cancer treatment. In: DeVita VT Jr, Hellman S, Rosenberg SA, eds. Cancer, Principles & practice of oncology. 6th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2002; 112-129.
4. Bardia A, Barton DL, Prokop LJ, Bauer BA, Moynihan TJ. Efficacy of complementary and alternative medicine therapies in relieving cancer pain: a systematic review. Journal of Clinical Oncology 2006;24:5457–5464.
5. Smith PJ, Clavarino A, Long J, Steadman KJ. Why do some cancer patients receiving chemotherapy choose to take complementary and alternative medicines and what are the risks? Asia Pac J Clin Oncol 2014;10:1-10. https://doi.org/10.1111/ajco.12115.
6. Deng G, Cassileth B. Complementary or alternative medicine in cancer care-myths and realities. Nat Rev Clin Oncol 2013;10:656-664. https://doi.org/10.1038/nrclinonc.2013.125.
7. John GM, Hershman DL, Falci L, Shi Z, Tsai WY, Greenlee H. Complementary and alternative medicine use among US cancer survivors. J Cancer Surviv 2016;10:850-864. https://doi.org/10.1007/s11764-016-0530-y.
8. Huebner J, Prott FJ, Muecke R, et al. Prevention and integrative oncology of the German Cancer Society working group economic evaluation of complementary and alternative medicine in oncology: is there a difference compared to conventional medicine? Med Princ Pract 2017;26:41-49. https://doi.org/10.1159/000450645.
9. Molassiotis A, Fernadez-Ortega P, Pud D, et al. Use of complementary and alternative medicine in cancer patients: a European survey. Ann Oncol 2005;16:655-663.
10. Horneber M, Bueschel G, Dennert G, Less D, Ritter E, Zwahlen M. How many cancer patients use complementary and alternative medicine: a systematic review and metaanalysis. Integr Cancer Ther 2012;11:187-203.
11. Kav S, Hanoğlu Z, Algıer L. A literature review: the use of complementary and alternative therapy methods. Int J Hematol Oncol 2008;24:48-52.
12. Özçelik H, Fadıloğlu Ç. Kanser hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım nedenleri. Türk Onkoloji Dergisi 2009;24:48-52.
13. Nazik E, Nazik H, Api M, Kale A, Aksu M. Complementary and alternative medicine use by gynecologic oncology patients in Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2012;13;21-25. https://doi.org/10.7314/apjcp.2012.13.1.021
14. Bent S. Herbal medicine in the United States: review of efficacy, safety and regulation. J Gen Intern Med 2008;3:854-859.
15. Niggemann B, Gruber C. Side-effects of complementary and alternative medicine. Allergy 2003;58:707-716.
16. Kassab S, Cummings M, Berkovitz S, van Haselen R, Fisher P. Homeopathic medicines for adverse effects of cancer treatments. Cochrane Database Syst Rev 2009 15;CD004845. https://doi.org/10.1002/14651858.CD004845.pub2.
17. Arslan D, Tural D, Akar E. Herbal administration and interaction of cancer treatment. J Palliat Med. 2013;16:1466-1476. https://doi.org/10.1089/jpm.2013.0126.
18. Alsanad SM, Williamson EM, Howard RL. Cancer patients at risk of herb/food supplement-drug interactions: a systematic review. Phytother Res 2014;28:1749-1755. https://doi.org/10.1002/ptr.5213.
19. Haefeli WE, Carls A. Drug interactions with phytotherapeutics in oncology. Expert Opin Drug Metab Toxicol 2014;10:359-377. https://doi.org/10.1517/17425255.2014.873786.
20. Goldstein MS, Lee JH, Ballard-Barbash R, Brown ER. The use and perceived benefit of complementary and alternative medicine among Californians with cancer. Psychooncology 2008;17:19-25.
21. Garland SN, Valentine D, Desai K, et al. Complementary and alternative medicine use and benefit finding among cancer patients. J Altern Complement Med 2013;19:876-881. https://doi.org/10.1089/acm.2012.0964.
22. Posadzki P, Watson L, Ernst E. Contamination and adulteration of herbal medicinal products (HMPs): an overview of systematic reviews. Eur J Clin Pharmacol 2013;69:295-307.
23. Williams GR, Deal AM, Lund JL, et al. Patient-reported comorbidity and survival in older adults with cancer. Oncologist 2018;23:433-439. https://doi.org/10.1634/theoncologist.2017-0404.
24. Dutkowska AE, Antczak A. Comorbidities in lung cancer. Pneumonol Alergol Pol 2016;84:186-192. https://doi.org/10.5603/PiAP.2016.0022.
25. Uğurluer G, Karahan A, Edirne T, Avni H. Ayaktan kemoterapi ünitesinde tedavi alan hastaların tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamalarına başvurma sıklığı ve nedenleri. Van Tıp Dergisi 2007;14:68-73.
26. Taş F, Üstüner Z, Can G, et al. The prevalence and determinants of the use of complementary and alternative medicine in adult Turkish cancer patients. Acta Oncologica 2005;44:161-167.
27. Işıkhan V, Kömürcü Ş, Özet A. et al. The status of alternative treatment in cancer patients in Turkey. Cancer Nurs 2005;28:355-362.
28. Yavuz M, İlçe AÖ, Kaymakçı Ş, Bildik G, Dıramalı A. Meme kanserli hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumlarının incelenmesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2007;27:680-686.
29. Algier LA, Hanoglu Z, Ozden G, Kara F. The use of complementary and alternative (non-conventional) medicine in cancer patients in Turkey. Eur J Oncol Nurs 2005;9:138-146.
30. Kurt H, Keşkek ŞÖ, Çil T, Canatarlıoğlu A. Complementary/alternative therapies in patients with breast cancer. Türk Onkoloji Dergisi 2013;28:10-15 https://doi.org/10.5505/tjoncol.2013.827
31. Bahall M. Prevalence, patterns, and perceived value of complementary and alternative medicine among cancer patients: a cross-sectional, descriptive study. BMC Complement Altern Med 2017;17:345. https://doi.org/10.1186/s12906-017-1853-6
32. Düzen KÖ, Korkmaz M. Kanser hastalarında semptom kontrolü ve tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanımı. DEUHFED 2015, 8, 67-76.
33. Öztürk R, Şatır DG, Sevil Ü. Jinekolojik kanserli hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumları ve tutumlarının incelenmesi. Gaziantep Medical Journal 2016;22(3):141-147 https://doi.org/10.5152/EurJTher.2016.006
34. Gehrke AK, Feuerstein M. Cancer, comorbidity and workplace discrimination: The US experience. Eur J Cancer Care 2017;26. https://doi.org/10.1111/ecc.12748.
35. Tuna S. Kanserli geriatrik hastalarda komorbidite ve klinik değerlendirme. Türk Onkoloji Dergisi 2007;22:192-196.
36. Dar SA, Ganai FA, Yousuf AR, Balkhi MU, Bhat TM, Sharma P. Pharmacological and toxicological evaluation of Urtica dioica. Pharm Biol 2013;51:170-180. https://doi.org/10.3109/13880209.2012.715172.
37. Lu DY, Chen EH, Wu HY, Lu TR, Xu B, Ding J. Anticancer drug combinations, how far we can go through? Anticancer Agents Med Chem 2017;17:21-28.