Göçmen Uygur Türklerinin yas süreci

Sayısız zorlukları tanımında barındıran göç süreci; göçmenin ruhsal yapısında çeşitli etkileşime ve değişime neden olan karmaşık bir dönemdir. Bahsi geçen etkileşim ve değişimlerin ruhsal yapıda bazı intrapsişik tetiklenmelere aracılık etmesi; göçmende kimi olağan reaksiyonların ortaya çıkmasına neden olur. Bu reaksiyonların başında yas tepkileri gelir. Göç ile yas ilişkiselliği; göçün pek çok sevgi nesnesi kaybı demek olmasından kaynaklanır. Göç sürecini zorlaştıran faktörlerin artması; zaten zorlu bir dönem olan yas sürecini daha da zora sokar, süreç komplike yasa bile dönüşebilir. Zorunluluk sonucunda göç etme, geride kalanların zor şartlar altında yaşamına devam etmesi, hijyenik olmayan göç koşulları, dil sorunu; göçün neden olduğu yas sürecini olumsuz yönde etkileyen faktörlerden sadece bazılarıdır. Bu noktada anavatanından çeşitli nedenlerle göç etmek zorunda kalan ve süreci zorlaştırabilecek pek çok stresör etkene sahip olan Uygur Türkleri açısından yas sürecinin oldukça zor geçtiğini söylemek mümkündür. İlgili yazın ve psikiyatri literatürü derlenerek hazırlanan bu çalışmada; Uygur Türkleri özelinde göçmenlerin yas sürecini olumsuz yönde etkileyen faktörler hakkında toplumsal farkındalık oluşturmak amaçlanmaktadır. Çalışmanın, araştırmacıları konuyla ilgili iyi yapılandırılmış klinik çalışmalara teşvik etmesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ruh Sağlığı, göç, yas, göçmen Uygur Türkleri, sosyal psikiyatri

The mourning process of migrant Uyghur Turks

The migration process, which includes numerous difficulties in its definition; it is a complex period that causes various interactions and changes in the immigrant’s mental structure. These interactions and changes mediate some internal triggers in the mental structure; causes some cusual reactions in immigrants. At the beginning of these reactions are mourning reactions. The relationship between migration and mourning, this is because migration means the loss of many objects. Increasing factors complicating the migration process; it makes the grieving process even more difficult; the process can even turn into a complicated mourning. Forced migration, living under difficult conditions, unhygienic migration conditions, language problem; these are just some of the factors that negative affect the grieving process caused by migration. At this point, it is possible to say that the mourning process is very difficult for the Uyghur Turks, who have to migrate from their homeland for various reasons and have many stressful factors that can complicate the process. In this study, which was prepared by compiling the relevant literature and psychiatry literature; it is aimed to create social awareness about the factors that negatively affect the mourning process of immigrants, especially for Uyghur Turks. The study is expected to encourage researchers to well-structured clinical studies on the subject.

Keywords:

Mental health, migration, mourning, immigrant Uyghur Turks, social psychiatry,

PDF

___

1. Les-Wiesel R. Intergenerational transmission of trauma across three generations: a preliminary study. Qualitative Social Work 2007;6(1):75-94.
2. Volkan VD, Ast G, Greer WF. The third reich in the unconscious: transgenerational transmiddion and its consequences, New York: Brunner-Routledge, 2002.
3. Volkan VD. Trauma, identity and search for a solution in Cyprus. İnsight Turkey 2008;10(4):95-110.
4. Oral G, Dabalıoğlu S, Demircan T. “Yerinden olmak”, “kimliğinden olmak” mı? Göçün kimlik üzerine etkileri, “nesilden nesile intikal” ve mülteciler hukuku üzerine. In: Koç S, Can M, Arıcan N, eds. 5. Tıp Hukuku Günleri Bildiriler Kitabı. 1. Baskı. İstanbul: Adli Tıp Uzmanları Yayınları, 2016;83-91.
5. Volkan VD. Göçmenler ve mülteciler: travma, sürekli yas, önyargı ve sınır psikolojisi. 1. Baskı. Ankara: Pusula Yayınevi, 2017:30-33, 54, 93.
6. Zara A. Kayıplar, yas tepkileri ve yas süreci. Yaşadıkça: psikolojik sorunlar ve başa çıkma yolları. İstanbul: İmge Yayınları, 2011;73-90.
7. Lindemann E. Symptomatology and management of acute grief. Am J Psychiatr 1994;101:141-148.
8. Worden JW. Grief counselling and grief therapy: a handbook for the mental health practitioner. New York: Brunner-Routlege, 2001.
9. Bonanno GA, Kaltman S. The varieties of grief experience. Clin Psychol Rev 2001;21:705-734.
10. Çevik A, Öncü B. Normal ve patolojik yas kliniğinin çok boyutlu incelenmesi ve tedavi ilkeleri. Psikiyatri Bülteni 2005;3(3):109-114.
11. Horowitz MJ, Wilner N, Marmar C, Krupnick J. Pathological grief and the activation of latent self images. Am J Psychiat 1980;137:1157-1162.
12. Bildik T. Ölüm, kayıp, yas ve patolojik yas. Ege Tıp Dergisi/Ege Journal of Medicine 2013;52(4):223-229.
13. Demi AS, Miles MS. Paraments of normal grief: a delphi study. Deat Stud 1987;2:397-412.
14. Coster ND. Öteki dil: göç, kültür ve dilin kaybı üzerine birkaç psikanalitik düşünce. In: Kesinöz Bilen N, derleyen. Psikanaliz ve göç: gitmek mi kalmak mı? Konferanslar-sempozyumlar. 1. Baskı. İstanbul: İthaki Yayınları, 2018;180-190.
15. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, 1948. Erişim tarihi: 22 Kasım, 2021. https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/9a3bfe74-cdc4-4ae4-b876-8cb1d7eeae05.pdf
16. Kul Ö. Esir Doğu Türkistan için 1: İsa Yusuf Alptekin’in milli mücadele hatıraları. Ankara: Berikan Elektronik Basım Yayın, 2010.
17. Kul Ö. Ana hatlarıyla Doğu Türkistan siyasi tarihi ve ilk Çinli genel vali Yang Zen-Xin (1912-1928) dönemi üzerine bir tetkik. In: Aksoy M, Yorulmaz O (hazırlayan). Mehmet Eröz Armağanı. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2011;486-504.
18. Kul Ö. Modern İpek Yolu coğrafyasında uluslararası ilişkiler bağlamında Doğu Türkistan sorunu. In: Uluslararası İpek Yolu Sempozyumu Bildiri Kitabı. İstanbul, 02-03 Temmuz 2018;110-127.
19. Kul Ö. Hariçte Türkistan davasında dönüm noktası: 15 Mart 1952 tarihli Ankara toplantısı. In: Uydu Yücel MM, Dıngıl Ilgın A hazırlayan. Geçmişten günümüze Türkistan tarihinin bilinmeyenleri: Tarih bilincine adanan bir ömür Prof. Dr. Abdülkadir Donuk armağanı. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2017;380.
20. Akhtar S. Göç ve kimlik: kargaşa, sağaltım ve dönüşüm. 1. Baskı. İstanbul: Sfenks Kitap, 2018; 4, 8, 14-15.
21. Howell N. The poisoning of nostalgia: commentary. Journal of Applied Psychoanalytic Studies 1999;1:163-168.
22. Grinberg L, Grinberg R. Psychoanalytic perspectives on migration and exile. New Haven, CT: Yale University Press, 1989.
23. Keskinöz Bilen N. Psikanaliz ve göç: gitmek mi kalmak mı? 1. Baskı. İstanbul: İthaki Yayınları, 2018.
24. Niederland WG. Clinical observations on the ‘survivor syndrome’. Journal of the American Psychoanalytic Assosiation 1968;49(2):313-315.
25. Awad G. Discussion of “a third individuation: immigrant identity and the psychoanalytic process” by S. Akhtar sunumu. Michigan Psychoanalytic Society. Detroit: Michigan, 1995.
26. Hyman H. Setting the stage: rewieving current knowledge on the health of Canadian immigrants. Can J. Public Health 2004;95(3):4-8.
27. Şahin C. Yurtdışı göçün bireyin psikolojik sağlığı üzerindeki etkisine ilişkin kuramsal bir inceleme. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2001;21(2):57-67.
28. Tuzcu A, Ilgaz A. Göçün kadın ruh sağlığı üzerine etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2015;7:56-66.
29. Beşer A. Göç, kültür ve sağlık ilişkisi. In: Seviğ Ü, Tanrıverdi G eds. Kültürlerarası hemşirelik. 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi, 2012;57-74.
30. Etiler N, Lordoğlu K. “Göçmenlerin sağlık sorunları: ev hizmetlerinde bir alan araştırması”. In: II. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, Congress Presentation Book. Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Denizli, 2010;93-118.
31. Özer PN. Bir zorunlu göç olarak “ruhsal inziva”. In: Kesinöz Bilen N derleyen. Psikanaliz ve göç: gitmek mi kalmak mı? Konferanslar-sempozyumlar. 1. Baskı. İstanbul, İthaki Yayınları, 2018;92-104.