___

• Bab-ı Âlî Evrak Odası Evrakı (BEO): 2163/162204, 3094/231991, 3108/233041, 3161/237066, 342/25639.
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye İkinci Şube (DH.EUM.2.Şb.): 17/5.
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Asayiş Kalemi Evrakı (DH.EUM.AYŞ.): 18/94.
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Emniyet Şubesi Evrakı (DH.EUM.EMN.): 30/59.
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Kalemi Umumi (DH.EUM.KLU.): 7/27.
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Muhaberat ve Tensikat Müdüriyeti Evrakı (DH.EUM.MTK.): 48/21.
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Evrak Odası Kalemi Evrakı (DH.EUM.VRK.): 11/71-A.
• Dahiliye Nezareti Hukuk Evrakı (DH.H.): 41/6, 42/8, 68/11.
• Dahiliye Nezareti Mektubî Kalemi (DH.MKT.): 1170/78, 1393/41, 1496/73, 1546/33, 1648/123, 1682/97, 1777/88, 2067/96, 2668/84, 2672/60, 2702/19, 2707/7, 2736/31, 2838/72, 2882/24.
• Dahiliye Nezareti Muhaberât-ı Umumiye İdaresi Evrakı (DH.MUİ.): 18-1/34.
• Dahiliye Nezareti Tesrî-i Muamelât (DH.TMİK.M.): 248/62.
• Meclis-i Vükela Mazbataları (MV.): 124/15.
• Şûrâ-yı Devlet Evrakı (ŞD.): 1862/10, 1862/12, 1862/17.
• Yıldız Perakende Evrakı Askerî Maruzât (Y.PRK.ASK.): 20/58.
• Meclis-i Mebusan Zabıt Cerideleri MMZC., C. 6, Devre: I, İçtima Senesi: I, İnikad: 137, 5 Ağustos 1325/18 Ağustos 1909.
• AKTAŞ, Esat, Erzurum ve Trabzon Vilayetlerinde Salgın Hastalıklar (1838-1914), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2015.
• ASLAN, Taner, “II. Meşrutiyet Dönemi Genel Af Uygulamaları”, Gazi Akademik Bakış Dergisi, C. III, S. 5, Kış 2009, s. 41-60.
• BRAUDEL, Fernand, Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, C. I, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitapevi Yay., Ankara 1992.
• ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Dönemi’nde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, TTK. Yayınları, Ankara 1991.
• DAĞLAR MACAR, Oya, Balkan Savaşları’nda Salgın Hastalıklar ve Sağlık Hizmetleri, Libra Yayınları, İstanbul 2009.
• DEMİR, Alpaslan-Esat Aktaş, “Gümüşhane Sancağı’nda Doğal Afetler (1888-1910)”, OTAM, S. 24, Ankara 2010, s. 21-53.
• EKİNCİ, İlhan, “19. Yüzyılda Ordu Kazasında Ermeni Nüfusu ve Göçler”, Yeni Türkiye, S. 60, Ermeni Meselesi Özel Sayısı I, Eylül-Aralık 2014, s. 1-22.
• ENGELHARDT, Edouard-Philippe, Türkiye’de Çağdaşlaşma Hareketleri-Tanzimat, Örgün Yayınevi, İstanbul 2010.
• ERLER, Mehmet Yavuz, Osmanlı Devleti’nde Kuraklık ve Kıtlık Olayları (1800-1880), Libra Yayınları, İstanbul 2010.
• HOBSBAWM, Eric J., Sosyal İsyancılar, Çev. Necati Doğru, İstanbul 1995.
• Hüseyin Kâzım Kadri, Meşrutiyetten Cumhuriyete Hatıralarım, Haz. İsmail Kara, Dergah Yayınları, İstanbul 2000.
• KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Islahat Fermanı Devri (1861-1876), C. VII, TTK. Yayınları, Ankara 2003.
• KÖKSAL, Ahmet, Giritli Sırrı Paşa (1844-1895), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2013.
• KÖKSAL, Ülkü, “XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Akçaabat’ta Muhacir İskânları Sırasında Yaşanan Yerleşim Yeri Problemleri (Yaylacık Merası Örneği)”, Dünden Bugüne Akçaabat Sempozyumu, 26-28 Nisan 2013, Akçaabat Belediyesi Kültür Yayınları, Trabzon 2014.
• M. Esad, “Köylülerimize”, Ahenk, 24 Temmuz 1324/6 Ağustos 1908.
• MARDİN, Şerif, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu, Çev. Mümtazer Türköne-Fahri Unan-İrfan Erdoğan, İletişim Yayınları, İstanbul 2010.
• MCCARTHY, Justin, Ölüm ve Sürgün-Osmanlı Müslümanlarının Etnik Kıyımı (1821-1922), TTK. Yayınları, Ankara 2012.
• Osmanlı İmparatorluğu’nda Afetler, Ed. Elizabeth Zachariadou, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2001.
• ÖZBEK, Nadir, “Osmanlı İmparatorluğu’nda İç Güvenlik, Siyaset ve Devlet”, Türklük Araştırmaları Dergisi, S. 16, (Güz 2004), s. 59-95
• ÖZCAN, Besim, Bursa Afetleri (1326-1900), Aktif Yayınları, Erzurum 2002.
• ÖZDEMİR, Hikmet, Salgın Hastalıklardan Ölümler 1914-1918, TTK. Yayınları, Ankara 2010.
• ÖZDİŞ, Hamdi, Taşrada İktidar Mücadelesi: II. Abdülhamid Döneminde Trabzon Vilayeti’nde Eşraf, Siyaset ve Devlet (1876-1909), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2008.
• ÖZEL, Oktay, “Çürüksulu Ali Paşa ve Ailesi Üzerine Biyografik Notlar”, Kebikeç, S. 16, 2003, s. 95-144.
• ÖZEL, Oktay, “Muhacirler, Yerliler ve Gayrimüslimler, Osmanlı’nın Son Devrinde Orta Karadeniz’de Toplumsal Uyumun Sınırları Üzerine Bazı Gözlemler”, Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar, S. 5, Bahar 2007, s. 93-112.
• PANZAC, Daniel, Osmanlı İmparatorluğu’nda Veba 1700-1850, Çev. Serap Yılmaz, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2011.
• SARIYILDIZ, Gülden, Karantina Teşkilatının Kuruluşu ve Faaliyetleri (1838-1876), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1986.
• SATILMIŞ, Selahattin, Aydın Vilayetinde Doğal Afetler (1850-1900), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa 2012.
• SAYDAM, Abdullah, “Tanzimat Devri Reformları”, Türkler, C. 12, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, 782-804.
• SAYDAM, Abdullah, Kırım ve Kafkas Göçleri (1856-1876), TTK. Yayınları, Ankara 1997.
• Şinasi, “Köylülerin En büyük Derdi”, Ahenk, 10 Haziran 1328/23 Haziran 1912.
• Trabzon Vilayeti Salnamesi 1892, C. 14, Haz. Kudret Emiroğlu, Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı Yayınları, Ankara 2005.
• Trabzon Vilayeti Salnamesi 1900, C. 18, Haz. Kudret Emiroğlu, Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı Yayınları, Ankara 2008.
• Trabzon Vilayeti Salnamesi 1901, C. 19, Haz. Kudret Emiroğlu, Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı Yayınları, Ankara 2008.
• Trabzon Vilayeti Salnamesi 1903, C. 21, Haz. Kudret Emiroğlu, Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı Yayınları, Ankara 2008.
• Trabzon Vilayeti Salnamesi 1904, C. 22, Haz. Kudret Emiroğlu, Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı Yayınları, Ankara 2009.
• TURHAN SARIKÖSE, Selma, XIX. Yüzyılda Çukurova’da Doğal Afetler ve Salgın Hastalıklar, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2013.
• YAŞAR, Hakan, II. Meşrutiyet’in İlanından Yunan İşgaline Batı Anadolu’da Eşkıyalık (1908-1919), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 2015.
• Yurt Ansiklopedisi, C. 9, Anadolu Yayıncılık, İstanbul 1983, s. 6249.
• YÜKSEL, Ayhan, Doğu Karadeniz Araştırmaları, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2013.