Müderris Dr. Akil Muhtar Bey'in "Darülfünunumuz Hakkında Bazı Mülahazat" Adlı Risalesi

İstanbul Darülfünunu, TBMM Hükümeti döneminde ve Cumhuriyet döneminin başında, 21 Nisan 1340 [1924] tarihine kadar, 1919 yılında çıkarılmış olan "Darülfünun-ı Osmanî Nizâmnâmesi" uyarınca yönetilmiştir. Cumhuriyet'in ilanının hemen ardından Darülfünun gündeme gelmiş, bir yandan "İstanbul Darülfünunu'nun şahsiyet-i hükmiyesi hakkında kanun" (Kanun No.493)1 21 Nisan 1340 [1924] günü kabul edilirken öte yandan aynı gün, "İstanbul Darülfünunu için tanzim olunan talimatnamenin tasdik ve kabulüne dair kararname" (21 Nisan 1340 [1924] tarih ve No.473)2 ile "İstanbul Darülfünun Talimatnamesi" yürürlüğe konmuştur. Bu talimatname, "Darülfünun-ı Osmanî Nizâmnâmesi" temel alınarak hazırlanmış olmakla birlikte, akademik açıdan ve Özerklik bakımından ondan çok daha ileri bir yapı getirmiştir. Öğrenimini Cenevre Tıp Fakültesi'nde yapmış ve orada "privat dozent" unvanını kazanmış olan İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi'nin önde gelen müderrislerinden Dr. Âkil Muhtar [özden] (1877-1949), muhtemelen İstanbul Darülfünunu için hazırlanmakta olan talimatnameye katkıda bulunmak üzere 1924 yılı başlarında Darülfünunumuz Hakkında Bazı Mülâhazat başlıklı bir risale yayınlamıştır. Bu risalede özellikle akademik unvanların kazanılması ve bilimsel araştırma üzerinde durulmuştur.

Proffesor Dr. Akil Muhtar's Memorandum on the Darülfünun

The second half of the 19th century witnessed a number of attempts to establish in Istanbul, an institution of higher education aiming the instruction of the civilians. Founded in 1900, the "Darülfünun-i Osmanî" (Ottoman University) lived for about three decades. The University Reformation of 1933, abolishing the Darülfünun, paved the way for the establishment of the present day Istanbul University. The Darülfünun was much discussed during the first decades of the 20th century and attempts were made to secure its reformation. Dr. Akil Muhtar [Özden] (1877-1949), professor of pharmacodynamy at Darülfünun's Medical Faculty, was also involved in these debates. His 20-page pamphlet titled Darülfünunumuz Hakkında Bazı Mülahazat (Memorandum on the Darülfünun, istanbul 1924), exposed his critics regarding the organisation, the teaching staff and the location (at Haydarpaşa) of this institution and put forward the measures to be taken for its reformation.

___