Hofrat Prof.Carl Haussknecht'in (1838-1903) Türkiye bitkileri koleksiyonu

Hofrat Prof.C.Haussknecht (1838-1903), Almanya'nın tanınmış botanistlerindendir. Çok zengin bir herbaryum ve kütüphane oluşturmuş, koleksiyonlarını ve kitaplarını barındırmak ve araştırıcıların yararlanmasına sunmak için, Weimar'da bir müstakil bina inşa etmiştir: Herbarium Haussknecht (1896). Haussknecht bir eczacıdır. Eczane işletmiştir, fakat bitkilere olan merakı onu bir toplayıcı ve bir botanist yapmıştır. Gençliğinde iki kez, 1865 ve 1867'de Anadolu'ya gelmiş ve Hatay, Gaziantep, Maraş, Adıyaman, Malatya, Elazığ, Diyarbakır, Urfa, Mardin illerinde gezmiştir. Flora of Turkey'e 550 kadar örneği girmiştir. Bu esere göre, bu illerden 135 yeni taksonun tipörneğini toplamıştır. Flora Orientalis'te 1300 kadar Anadolu örneği yer almıştır. Bu durumda, Haussknecht'in Anadolu'dan yaklaşık 2000 örnek toplamış olduğunu düşünebiliriz. Türkiye florasında 34 takson adı haussknechtii epitetini taşımaktadır. Boissier 1872'de, Umbelliferae familyasından bir cinse onun adını vermiştir: Haussknechtia Boiss. Haussknecht'in Anadolu örnekleri, 6 Avrupa ülkesinde 12 herbaryuma dağılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Türkiye florası, bitki toplamaları, toplayıcılar, Carl Haussknecht, botanik tarihi

The botanical expeditions and collections of Hofrat Prof. Carl Haussknecht (1838-1903) in Anatolia

Hofrat Prof. C.Haussknecht (1838-1903) was a well known German botanist. He founded a rich herbarium and a library, which he housed in Weimar in a separate building as the Herbarium Haussknecht, and opened it to the visit of researchers in 1896. He was a pharmacist and had a drugstore, but his passion for the plants made him a collector and a botanist. In his youth, he came twice to Anatolia, in 1865 and 1867. He travelled in the provinces of Hatay, Gaziantep, Maraş, Adıyaman, Malatya, Elazığ, Diyarbakır, Urfa, and Mardin. The Flora of Turkey cites nearly 550 of his specimens. We see there that he has collected the types of 135 Anatolian new taxa. The number of Haussknecht’s Anatolian specimens in Flora Orientalis is ca.1300. We can conclude then that his Turkish collection comprises not less than 2000 specimens. 34 Turkish taxa bears his name with the epithet hausknechtii. Boissier named in 1872 a new genus after him: Haussknechtia Boiss. His Anatolian specimens are distributed to 12 herbaria across 6 European countries.

Keywords:

Turkish flora, botanical collections, collectors, Carl Haussknecht, history of botany,

PDF

___

Baytop, A., Tan, K. 2007. Theodor von Heldreich (1822-1902) and his Turkish collections, International Symposium 7th Plant Life of South West Asia, Eskişehir
25-29 June 2007, Book of Abstracts, PL-2
Boissier, E. 1867-1884. Flora Orientalis, vol. 1-5, Genevae et Basileae.
Boissier, E. 1888. Flora Orientalis, Supplementum (ed. R.Buser), Genevae et Basileae.
Davis, P.H. (ed.). 1965-1985. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol.1-9, Edinburgh.
Davis, P.H. et al. (eds.). 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol.10, First Supplement, Edinburgh.
Demiriz, H. 1993. An Annotated Bibliography of Turkish Flora and Vegetation, The Scientific and Technical Research Council (TÜBİTAK), p.224-225.
Güner, A. et al. (eds.). 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol.11, Second Supplement, Edinburgh.
Hergt, B. 1903. Hofrat Prof.Carl Haussknecht, Mitteilungen des Thüringischen Botanischen Vereins, Weimar, 18:1-14
Kiepert, [H]. 1868. Mittheilungen von C.Haussknecht's botanischen Reisen in Kurdistan und Persien (1865-1867), Zeitschrift der Gesellschaft für Erkunde zur Berlin, 3(2):464-473.
Lanjouw, J., Stafleu, F.A. 1957. Index Herbariorum, Part II(2): Collectors, Regnum Vegetabile vol.9, Utrecht, p.261.
Marbach, F. 1939. Carl Haussknecht, der Mann und sein Werk, Mitteilungen des Thüringischen Botanischen Vereins, Weimar, 45:13-23.
Strid, A. 2006. Flora Hellenica Bibliography, second edition, W.Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Krakow, p.209-210.
Wagenitz, G. 1982. Index Collectorum Principalium Herbarii Gottingensis, Göttingen, p.71.
Herbarium Haussknecht: http://www2.uni-jena.de/biologie/spezbot/herbar/hhe.html