Şükrü Teoman GÜNER, Cezmi ÖZEL, Mehmet TÜRKKAN, Selda AKGÜL

29812

Türkiye’deki sahilçamı ağaçlandırmalarında ağaç bileşenlerine ait karbon yoğunluklarının değişimi

Bu çalışma, Türkiye’deki sahil çamı (Pinus pinaster Ait.) ağaçlandırmalarında ağaç bileşenlerinin karbon oranlarını, toprak üstü ve toplam ağaç kütlesine ait ağırlıklı karbon oranlarını ve ağırlıklı karbon oranı ile yetişme ortamı özellikleri arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Örneklemeler ağaçlık çağında bulunan, yetişme ortamı özellikleri ve meşcere gelişimi bakımından farklılık gösteren toplam 69 alanda yapılmıştır. Örnekleme alanlarının yetişme ortamı özellikleri belirlenmiştir. Daha sonra her örnekleme alanında meşcere üst boyunda bulunan bir ağaç kesilmiş ve kesilen ağaçtan ibre, dal, odun, kabuk ve kök örnekleri alınmıştır. Laboratuvarda örnekleme alanlarından alınan bitki örneklerinde karbon analizleri yapılmıştır. Elde edilen veriler varyans analizi, Duncan testi ve korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Ağaç bileşenlerinin karbon oranları arasında önemli farklılıklar bulunmuştur (P<0,001). Karbon yoğunluğu en düşük kökte (%48,8), en yüksek ise kabukta (%53,9) bulunmuştur. Sahil çamı ağaçlandırmaları için ağırlıklı karbon oranı toprak üstü ağaç kütlesi için %51,9, toplam ağaç kütlesi için ise %51,4 olarak hesaplanmıştır. Toplam ağaç kütlesine ait ağırlıklı karbon oranı bakımından coğrafik bölgeler (Marmara ve Karadeniz) arasında önemli farklılıklar bulunmuştur (P<0,05). 
Anahtar Kelimeler:

Pinus pinaster, yetişme ortamı özellikleri, ağaç bileşenleri, karbon yoğunlukları

Changes in carbon concentration of tree components for maritime pine plantations in Turkey

The aim of this study was to determine the carbon concentration of various components of maritime pine (Pinus pinaster Ait.) plantations in Turkey, as well as the weighted carbon concentration of above-ground and total tree biomass, and to examine site-related differences in weighted carbon concentration. Samples were collected from 69 sampling plots at a mature stage with different site characteristics and stand growth, and site characteristics of the sample plots were determined. Then, an individual tree representing the top height in each sampling plot was cut, and needle, branch, wood, bark, and root samples were collected from the these trees. Carbon analysis on plant samples collected from the sampling plots was carried out in the laboratory. The data were evaluated by using variance analysis (ANOVA), Duncan’s test, and correlation analyses. Statistically significant (at P<0.001) differences were found between carbon concentrations of tree components. The lowest carbon concentration was in roots (48.8%), while the highest carbon concentration was in barks (53.9%). The weighted carbon concentration of maritime pine plantations was found to be 51.9% for the above-ground biomass while it was 51.4% for the total tree biomass. Statistically significant (at P<0.05) differences by weighted carbon concentrations of total tree biomass were also found between the Marmara and the Black Sea Regions.
Keywords:

Pinus pinaster, site properties, tree components, carbon concentration,

PDF

___

  • Kaynaklar
  • Aertsen, W,. Kınt, V., Orshoven, J., Özkan, K., Muys, B., 2010. Comparison and ranking of different modelling techniques for prediction of site index in Mediterranean mountain forests. Ecological Modelling 221: 1119-1130.
  • Akman, Y., 1999. İklim ve Biyoiklim (Biyoiklim Metodları ve Türkiye İklimleri). Kariyer Matbaacılık Ltd. Şti. Ankara.
  • Álvarez-Álvarez, P., Pizarro, C., Barrio-Anta, M., Cámara-Obregón, A., Bueno, J.L.M., Álvarez, A., Gutiérrez, I., Burslem, D.F.R.P., 2018. Evaluation of tree species for biomass energy production in Northwest Spain. Forests 9: 160.
  • Atalay, İ., 2002. Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri. Meta Basımevi, İzmir.
  • Balboa-Murias, M.A., Rodríguez-Soalleiro, R., Merino, A., Álvarez-González, J.G., 2006. Temporal variations and distribution of carbon stocks in aboveground biomass of radiata pine and maritime pine pure stands under different silvicultural alternatives. Forest Ecology and Management 237: 29–38.
  • Bert, D., Danjon, F., 2006. Carbon concentration variation in the roots, stem and crown of mature Pinus pinaster (Ait.). Forest Ecology and Management 222: 279-295.
  • Colombo, S.J., Parker, W.C., Luckai, N., Dang, Q., Cai, T., 2005. The effects of forest management on carbon storage in Ontario’s Forests, Climate Change Research Report (CCRR-03). Publication of Applied Research and Development Ontario Forest Research Institute, Ontorio.http://www.climateontario.ca/MNR_Publications/276922.pdf) [Ziyaret tarihi: 15.06.2017]
  • Çömez, A., 2012. Sündiken Dağları’ndaki (Eskişehir) Sarıçam (Pinus sylvestris L.) Meşcerelerinde Karbon Birikiminin Belirlenmesi. Orman Toprak ve Ekoloji Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayını, Eskişehir.
  • Dönmez, İ.E., Dönmez, Ş., 2013. Ağaç kabuğunun yapısı ve yararlanma imkanları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 14: 156-162.
  • Erkan, N., Güner, Ş.T., 2018. Determination of carbon concentration of tree components for Scotch pine forests in Türkmen Mountain (Eskişehir, Kütahya) Region. Forestist 68(2): 87-92.
  • Güner, Ş.T., Çömez, A., 2017. Biomass equations and changes in carbon stock in afforested black pine (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) stands in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin 26(3): 2368-2379.
  • Güner, Ş.T., 2019. Changes in carbon concentration of tree components for Kazdağ fir (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani) forests. Fresenius Environmental Bulletin 28(1): 116-123.
  • IPCC. 2003. Good Practise Guidance For Land Use, Land-use Change and Forestry, In: IGES, Eds. Penman, J., Gytarsky, M., Hiraishy, T., Krug, T., Kruger, D., Pipatti, R., Buendia, L., Miwa, K., Ngara, T., Tanabe, K., Wagner, F., IPCC/OECD/IEA/IGES, Hayama, Japan.http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/gpglulucf/gpglulucf_contents.html [Ziyaret tarihi: 17.02.2017].
  • IPCC. 2006. IPCC Guidelines for national greenhouse gas inventories, prepared by the National Greenhouse Gas Inventories Programme, In: IGES, Japan (Eds.: H.S. Eggleston, L. Buendia, K. Miwa, T. Ngara and K. Tanabe). http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/index.html [Ziyaret tarihi: 04.01.2016].
  • IUSS Working Group WRB. 2006. World reference base for soil resources 2006. World soil resources reports no. 103. FAO, Rome.
  • Kandemir, A., Mataracı, T., 2018. Pinus L. Şu Eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I., Çimen, A.Ö. (Ed.) Resimli Türkiye Florası 2: 324-354. ANG Vakfı, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları. İstanbul.
  • Karataş, R., Çömez, A., Güner, Ş.T., 2017. Sedir (Cedrus libani A. Rich.) ağaçlandırma alanlarında karbon stoklarının belirlenmesi. Ormancılık Araştırma Dergisi 4(2): 107-120.
  • Kasaplıgil, B., 1977. Kızılcahamam yakınındaki Güvem Köyü civarında bulunan son Tersiyer kozalaklı - yeşil yapraklı ormanı. MTA Dergisi 88: 94-102.
  • Lamlom, S.H., Savidge, R.A., 2003. A reassessment of carbon content in wood: variation within and between 41 North American species. Biomass and Bioenergy 25: 381–388.
  • Laiho, R., Laine, J., 1997. Tree stand biomass and carbon content in an age sequence of drained pine mires in southern Finland. Forest Ecology and Management 93: 161-169.
  • Makineci, E., Ozdemir, E., Caliskan, S., Yilmaz, E., Kumbasli, M., Keten, A., Beskardes, V., Zengin, H., Yilmaz, H., 2015. Ecosystem carbon pools of coppice-originated oak forests at different development stages. European Journal of Forest Research 134(2): 319-333.
  • Malmsheimer, R.W., Bowyer, J.L., Fried, J.S., Gee, E., Izlar, R.L., Miner, R.A., Munn, I.A., Oneil, E., Stewart, W.C., 2011. Managing Forests because Carbon Matters: Integrating Energy, Products, and Land Management Policy. Journal of Forestry 109: Supplement 1, 51 pp.
  • Moisen, G.G, Frescıno, T.S., 2002. Comparing five modelling techniques for predicting forest characretistics. Ecological Modelling 157: 209-225.
  • MTA. 2019. 1:500.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları. http://www.mta.gov.tr/v3.0/hizmetler/500bas [Ziyaret tarihi: 12.03.2019].
  • OGM. 2019. Türkiye’deki sahilçamı ağaçlandırmaları. Orman Genel Müdürlüğü, Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı’nın . . 2019 tarih ve . . sayılı yazısı. Ankara.
  • Özel, C., Türkkan, M., Akgül, S., Güner, Ş.T., 2018. Sahilçamı (Pinus pinaster Ait.) Ağaçlandırmalarının Gelişimi ile Yetişme Ortamı Özellikleri Arasındaki İlişkiler. Orman Genel Müdürlüğü, Orman Toprak ve Ekoloji Araştırmaları Enstitüsü Müdürlüğü, Proje Nu: ESK-27(6319)/2016-2018, 77 s., Eskişehir.
  • Ritson, P., Sochacki, S., 2003. Measurement and prediction of biomass and carbon content of Pinus pinaster trees in farm forestry plantations, south-western Australia. Forest Ecology and Management 175: 103-117.
  • SPSS v.22.0®, 2015. SPSS 22.0 Guide to Data Analysis, published by Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey, USA.
  • Tolunay, D., 2009. Carbon concentration of tree components, forest floor and understory in young Pinus sylvestris stands in north-western Turkey. Scandinavian Journal of Forest Research 24: 394-402.
  • Tolunay, D., Makineci, E., Şahin, A. Özturna, A.G., Pehlivan, S., Abdelkaım, M.A., 2017. İstanbul-Durusu Kumul Alanlarındaki Sahil Çamı (Pinus pinaster Ait.) ve Fıstık Çamı (Pinus pinea L.) Ağaçlandırmalarında Karbon Birikimi. TÜBİTAK TOVAG Proje Nu: 114O797, 148 s., İstanbul.
  • Thomas, S.C., Malczewski, G., 2007. Wood carbon content of tree species in Eastern China: Interspecific variability and the importance of the volatile fraction. Journal of Environmental Management 85: 659-662.
  • Viana, H.F.S., Rodrigues, A.M., Godina, R., Matias, J.C.O., Nunes, L.J.R., 2018. Evaluation of the physical, chemical and thermal properties of Portuguese maritime pine biomass. Sustainability 10: 2877.
Ormancılık Araştırma Dergisi-Cover
  • ISSN: 2149-0783
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: ahu peruzhan ÖZYAKUP
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye’deki sahilçamı ağaçlandırmalarında ağaç bileşenlerine ait karbon yoğunluklarının değişimi

Şükrü Teoman GÜNER, Cezmi ÖZEL, Mehmet TÜRKKAN, Selda AKGÜL