Görsel İletişim Tasarımında Görsel Algı Kuramlarının Değerlendirilmesi

Görsel iletişim süreci içerisinde bireyin karşı karşıya kaldığı uyaranları algılama sürecinin nasıl gerçekleştiğinin seçilen reklam görselleri üzerinden ve görsel algı kuramları çerçevesinde açıklanması amaçlanan çalışmada, iki araştırmacı tarafından konuya uygunluğu gözetilerek, anlam bütünlüğünü desteklediği belirlenen altı adet reklam görseli amaçlı örneklem yoluyla seçilerek değerlendirilmiştir. Seçim yapılırken incelenecek örneklerin çalışmanın literatür taraması bölümünde ortaya konulan altı farklı görsel algı kuramını açıklayacak nitelikte ve uluslararası reklam kampanyaları içerisinde etki yaratan önemli reklam çalışmaları olduğundan emin olunmuştur. Görseller değerlendirilirken öncelikle kim tarafından yapıldığı, kullanıldığı reklam kampanyasının amacı vb. künye bilgilerine yer verilmiştir. İkinci olarak seçilen görsellerin tamamı semiyotik olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda her bir görselin düz ve yan anlamları üzerinde durulmuştur. Üçüncü ve son olarak ise seçilen örnekler, ilgili görsel algı kuramları çerçevesinde analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında seçilen görsel örneklere ilişkin bulgular Gestalt algı kuramı, olasılıklı işlevselcilik kuramı, bilişimsel algı kuramı, yapılandırmacı algı kuramı (amprizim), doğrudan algı ve ekolojik optik kuramı, nörofizyolojik algı kuramı başlıkları altında açıklanmıştır. Çalışmada bireyin karşı karşıya kaldığı uyaranları algılama sürecinin nasıl gerçekleştiği sorusunun cevabı görsel algı kuramları ile ortaya konularak reklam görselleri üzerinden açıklanmaktadır. Algının nasıl şekillendiğinin bilinmesi aktarılmak istenilen mesajın kurgulanması ve ortak görsel anlam üretiminin nasıl sağlanacağının bilinmesi anlamında önem taşımaktadır. Bu çalışmanın verileri altı farklı görsel algılama kuramı çerçevesinde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Görsel Algı, Görsel Algı Kuramları, Ortak Görsel Anlam Üretimi, Görsel İletişim Tasarımı, Visual Perception, Theories of Visual Perception, Production of Common Visual Meaning, Visual Communication Design

Evaluation of Visual Perception Theories in Visual Communication Design

This study aims to explain how the process of perceiving the stimuli by an individual in the visual communication process takes place through selected advertising images and within the framework of visual perception theories, it was evaluated by two researchers by selecting 6 advertising images that were determined to support the integrity of meaning, taking into account their suitability for the subject. During the selection process, it was ensured that the examples to be examined were significant advertising campaigns that would explain the six different visual perception theories set out in the literature review section of the study and that have been influxive in international advertising campaigns. While analysing the images, factors such as the creator and the objective(s) of the advertising campaign, etc. were included in the evaluation process. Secondly, every chosen picture was treated semiotically. In this setting, both the primary and secondary meanings of each image are highlighted, and finally, the chosen examples were evaluated within the context of relevant visual perception theories. The findings related to the visual examples selected within the scope of the study were explained under Gestalt, Probabilistic Functionalism, Computational Perception, Constructivist Perception (empiricism), Direct Perception and Ecological Optics, and Neurophysiological Perception theories. The answer to the question of how the process of perceiving the stimuli by the individual was explained through advertising visuals by visual perception theories. Knowing how perception is shaped is important in terms of constructing the desired message to be conveyed and how to ensure the production of common visual meaning. The data of this study were analysed within the scope of six different visual perception theories.

Keywords:

Visual Perception, Theories of Visual Perception, Production of Common Visual Meaning, Visual Communication Design,

PDF

___

Akaroğlu, E.G. (2014). Sanat eğitimi programının 6 yaş çocuklarının görsel algı düzeylerine etkisi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
Becer, E. (2009). İletişim ve grafik tasarım. Dost Kitabevi Yayınları.
Beyoğlu, A. (2015). Sanat eğitiminde algı, görsel algı ve yanılsama: Victor Vasarely’nin çalışmaları üzerine bir inceleme. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 333-348.
Çağlayan, S . & K orkmaz, M . v e Ö ktem, G . ( 2014). S anatta g örsel algının l iteratür a çısından değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 162-165.
Eliş, İ. (2020). Ekolojik psikoloji ve bilişsel bilim. https://medium.com/cogist/ekolojik-psikoloji-vebilişsel- bilim-i̇lknur-elisac1f67671f25#:~: text=Gibson%27a%20göre%20algı%20sadece,hareket%20etmek%20için%2 0ise%20algılarız.
Eraslan, L. (2018). Sosyal medya ve algı yönetimi. Anı Yayıncılık.
Erişti, S.D. (2018). Yeni medya ve görsel iletişim tasarımı. Pegem Akademi.
Ersoy, A. (2016). Sanat kavramlarına giriş. Hayalperest Yayınevi.
Ertosun, A. (2006). Türkiye’deki grafik sanat eğitimi ile amerika’daki grafik sanat eğitiminin karşılaştırılması. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Gordon, I. E. (2004). Theories of visual perception. Psychology Press.
Honig, Z. (2013). Wired's LED-powered Moto X ad lets you try custom colors before you buy. https://www.engadget.com/2013-12-19-moto-x-wired.html https://www.studysmarter.co.uk/explanations/psychology/social-context-of-behaviour/hebbstheory/
Lehimler, Z. (2015). Afiş tasarımında optik yanılsama. [Yayınlanmamış sanatta yeterlik tezi]. Marmara Üniversitesi.
Lester, P. M. (2003). Visual communication: Images with messages. Thomson.
Örs, A. (2007). İstanbul ‘üç vakte kadar’ Avrupa kültür başkenti olacak. http://arsiv.sabah.com.tr/2007/03/11/cp/yaz1085-50-101-20070311-102.html
Reynolds, M. (T.y). Creative and imaginative print ads that are hard to ignore. https://parentinfluence.com/creative-print-ads-is/20/
Savaşer, I. (2022). Gestalt Kuramı: Algı ve algıda örgütlenme. https://www.ekdergi.com/gestaltkurami- algi-ve-algida-orgutlenme/ (Erişim Tarihi: 12.06.2022)
Scholz, R.W. (2017). Managing complexity: from visual perception to sustainable transitions— contributions of Brunswik’s Theory of probabilistic functionalism. Environ Syst Decis, 37, 381–409. https://doi.org/10.1007/s10669-017-9655-4
Uçar, T.F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım. İnkılap Kitabevi.
URL 1: Hebbs teory. https://www.studysmarter.co.uk/explanations/psychology/social-context-ofbehaviour/ hebbs-theory/ (Erişim Tarihi: 19.06.2022)
URL 2: “Give a Hand to Wildlife” Campaign. https://kimsnyman.tumblr.com/post/140634359111/give-a-hand-to-wildlife-campaign (Erişim Tarihi: 25.09.2022)
URL 3: Doğal Hayatı Koruma Vakfı Afişleri. http://blogherseydir.blogspot.com/2010/04/dogalhayat- koruma-vakf-afisleri.html (Erişim Tarihi: 14.03.2021)
URL 4: iRun, iCommute, iRelax, iBike. https://www.adsoftheworld.com/campaigns/irun (Erişim Tarihi: 19.09.2022).
URL 5: https://www.adsoftheworld.com/campaigns/irun (Erişim Tarihi: 22.03.2021)
URL 6: https://www.gelisenbeyin.net/afis-ornekleri.html (Erişim Tarihi 12.02.2021)
URL 7: https://www.youtube.com/watch?v=XECl_3sUQ_o (Erişim Tarihi: 19.06.2021)
URL 8: Print Ad Analysis: “It’s Sugar Free” https://reallypatrickcastro.wordpress.com/2018/07/24/print-ad-analysis-its-sugar-free/ (Erişim Tarihi: 03.10.2022)
URL 9: https://univerlist.com/tr/blog/son-zamanlarin-en-etkili-10-reklami/ (Erişim Tarihi: 16.02.2021)
URL 10: https://www.adsoftheworld.com/campaigns/become-someone-else (Erişim Tarihi: 16.04.2022)
URL 11: https://www.adsoftheworld.com/campaigns/become-someone-else (Erişim Tarihi: 24.02.2021)
Varlıklıöz, K. (T.y.). Psikolojiye giriş. https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc= s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjg- JLn4vP6AhWrSfEDHfnIBWsQFnoECAcQAQ&url=https%3A%2F%2Facikders.ankara.edu.tr %2Fmod%2Fresource%2Fview.php%3Fid%3D133175&usg=AOvVaw1- 3TTILzdgSIu8hxvyCM8b
Yılmaz, A. (2022). Yeni medyada göç odaklı olağandışı durum iletileri üretmeye dayalı görsel – algısal sorgulama: tasarım tabanlı araştırma örneği. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.