Üniversite Öğrencilerinin Sahip Olduğu Değerler Akılcı Olmayan İnançlar ve Sosyal Görünüş Kaygısı Arasındaki Yordayıcı İlişkiler

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinde değerler, akılcı olmayan inançlar ve sosyal görünüş kaygısı değişkenleri arasındaki yordayıcı ilişkinin araştırılması Yapılan araştırmada değerler, akılcı olmayan inançlar ve sosyal görünüş kaygısı değişkenleri arasındaki ilişkinin sınanması amacıyla yapısal eşitlik modellemesi analizi yapılmıştır. Yapısal eşitlik modellemesi olarak belirlenmiştir. analizi AMOS 19 Programı ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan araştırmada gerekli verilerin toplanması için, Kişisel Bilgi Formu, üniversite öğrencilerinin sahip oldukları değerleri belirlemek için “Değerler Ölçeği”, akılcı olmayan inançlarını belirlemek için “Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği” ve sosyal görünüş kaygılarını belirlemek için “Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Toplanan verilerin yüzde ve frekans hesapları SPSS 18 paket programı ile oluşturulmuştur.Ölçekler, 2017-2018 eğitim öğretim döneminde İstanbul’da çeşitli üniversitelerde öğrenim gören üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. 544 katılımcının 217’si erkek 327’si kız katılımcıdır. Araştırmadan elde edilen analiz sonuçlarına göre, değerler ile akılcı olmayan inançlar arasında negatif yönlü doğrusal ilişki ortaya çıkmıştır. Bununla beraber değerler değişkeni ve bir diğer değişken olan sosyal görünüş kaygısı değişkeni arasında negatif yönlü doğrusal bir ilişkinin olduğu saptanmıştır.Son olarak üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ve sosyal görünüş kaygısı değişkenleri arasındaki ilişki gözlemlendiğinde, pozitif yönlü doğrusal bir ilişkinin ortaya çıktığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Değerler, Akılcı Olmayan İnançlar, Sosyal Görünüş Kaygısı

The Precurser Relations Among The Values Which The University Students Have Their Irrational Belief and Their Social Apperance Anxiety

The aim of the research is to study the precurser relation among the values which the university students have , their irrational beliefs and their social apperance anxiety. İn the research, structural equation modeling analysis is carried out with the purpose of testing the precurser relation among the values, irrational beliefs and social appearance anxiety. İt is carried out with AMOS 19 program, we were used the personal information form, The Value Scale, determining yhe values witch the unniversity students have, the irrational beliefs scale determining their irrational beliefs, the social apperance anxiety scale determing their social apperance anxiety.Percentage and freqvency calculation of collecded data were olso perfermed with the SPSS 18 packed program.The scales are composed of university students from various universities in Istanbul during the 2017-2018 education period. Of the 544 participants, 217 are male and 327 are female par-ticipants. According to the findings as a result of the analyzes, it determined that there is a negative relationship between the values and irrational beliefs. İt has also determined that there is a negative relationship between the values and the social apperance anxienty. Finally, when the precursor relations of the university students irrational beliefs and the social apperance anxiety have studied, it has determined that there is a positive relationship between them.

Keywords:

Values, Irrational Beliefs, Social Appearance Anxiety,

PDF

___

Akyüz, İ. (2014). Türkiyede gençlik din ve değerler konusunda yapılan ampirik araştırmaların yöntem ve içerik analizi. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(30), 183-202.
Arnett, J.J. (2006) G. Stanley Hall’s adolescence: Brilliance and nonsense. Hist Psychol, 9,186–197.
Arslan, Z. (2006). Öğretmenlerde dindarlık, değerler ve iş doyumu üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Ankara.
Atak, H. Çok, F. (2010). Beliren yetişkinlik (emerging adulthood): İnsan yaşamında yeni bir dönem. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi,17, 39-50.
Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı:Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 121-144.
Bilgin, N.(1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (T. Ergene, Çev.). Ankara: Mentis Yayıncılık.
Davison, G. C., ve Zighelboim, V. (1987). Irrational beliefs in the articulated thoughts of college students with social anxiety. Journal of Rational-Emotive Therapy, 5(4), 238-254.
Dilmaç, B., Arıcak, O.T. ve Cesur, S. (2014). A validity and reliability study on the development of the values scale in Turkey. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(5), 1661-1671.
Doğan, S. (1995). Akılcı duygusal terapi: Kuramsal bir inceleme. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(6), 19-25.
Doğan, T. (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeği‟nin Türkçeye uyarlaması: Geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 151-159.
Dobson, K.S. (ed.) (2009). Handbook of cognitive-behavioral therapies. New York:Guilford Press.
Ellis, A. (1995). Current psychotherapies.( R. J. Corsini, D. Wedding Ed.) (5th Ed.). Illinois: F.E. Peacock Publishers, Inc.
Yılmaz-Erdem, A. ve Bilge, F. (2008). Meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar ölçeği:Lise öğrencileri için akılcı olmayan inançlar ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 95-114.
Gökçakan, N. (1997). Çeşitli derecelerdeki depresyonun giderilmesinde Beck’in bilişsel terapisinin etkinliğinin incelenmesi.Yayınlanmamış Doktora Tezi, K.T.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları.
Güngör, E. (2010). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. (4. Bs.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Gül, E., (2016). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ve sosyal karşılaştırmanın fonksiyonel olmayan tutum ve bilişsel çarpıtmalarla ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C. ve Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48-59.
Hart, E. A., Leary, M.R. ve Rejeski, W. J. (1989). The measurement of social physique anxiety. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11, 94-104.
Hökelekli, H. (2006). Gençlik ve din, gençlik, din ve değerler psikolojisi. (H. Hökelekli, Ed.). İstanbul: Dem.
Kashdan, T. B. ve Roberts, J. E. (2004). Social anxiety's ġmpact on affect, curiosity, and social self-efficacy during a high self-focus social threat situation. Cognitive Therapy and Research, 28(1), 119-141.
Kamae, A. ve Weisani, M.(2014). The relationship between social anxiety irrational beliefs and emotional intelligence with homesickness in dormitory students of Tehran University. Indian Journal of Fundamental and applied Science, 4 (1), 285-292.
Koç, M. (1997). Rasyonel emotif terapinin düşük benlik kabulünü yükseltmedeki etkinliğinin araştırılması. Yayımlanmmaış Doktora Tezi K.T.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Kulaksızoğlu, A.,ve Dilmaç, B. (2000). İnsani değerler eğitimi programı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 199208.
Kuşdil, M.E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerinin değer yönelimi ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15 (45), 59-76.
Leary, M.R. ve Kowalski, R.M. (1995). The self-presentation model of social phobia. (Heimberg, R.G., M.R. Liebowitz, D.A. Hope ve F.R. Schneier Ed.), Social Phobia: Diagnosis, Assessment and Treatment (s.94-112). New York: Guilford Press.
McKinley, N. M. ve Randa, L. A. (2005). Adult attachment and body satisfaction:An exploration of general and specific relationship differences. Body Image, 2(3), 209-218.
Mehmetoğlu, U.(2006). Gençlik, değerler ve din, küreselleşme, ahlak ve değerler. (Ed.Mehmetoğlu & Mehmetoğlu). İstanbul: Litera Yayıncılık.
Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş., Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders, 3 (3), 107-113.
Savaşır, I. ve Batur, S. (1996). Bilişsel davranışçı terapiler:Depresyonun bilişsel davranışçı tedavisi, (I. Savaşır, G. Boyacıoğlu, ve E. Kabakçı Ed.),(2. Bsm.), Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları No:7,
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the contend structure of values: Theoritical advences and emprical tests in 20 countries. in Zanna (Ed.) Advances in Experimental Social Psychology (25, 1-65). New York: Academie Pres.
Seki, T., ve Dilmaç, B. (2015). Ergenlerin sahip oldukları değerler ile öznel iyi oluş ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkiler, Bir Model Önerisi. Eğitim Ve Bilim, 40 (179), 57-67.
Tanrıseven, I. ve Dilmaç, B. (2013). Orta öğretim öğrencilerinin insani değerleri, motivasyonel inançları ve öz-düzenleme stratejileri arasındaki yordayıcı ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 21-36.
Türkçapar, M. H. (2014). Bilişsel terapi. Ankara: Hyb Yayıncılık.
Türküm, A. S. (2003). Akılcı olmayan inançlar ölçeğinin geliştirilmesi ve kısaltılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi, 2(9), 41-47.
Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2016). Değerler eğitimi, (4. Bs.) Ankara:Pegem Akademi.
Yıldız, M., Dilmaç, B., ve Deniz, M. E. (2013). Öğretmen adaylarının sahip oldukları değerler ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 12(3), 740-748.
Yurtal, F. D. (1999). Üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.