Ortaokul Öğrencilerinin Kesir Kavramına ilişkin Ürettikleri Metaforlar

Gündelik yaşamımızda ve disiplinler arası çalışmalarda yer alan kesir kavramı, matematik öğretiminde öğrencilerin anlamada ve çözmede zorlandıkları kavramlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yapılan matematik programı değişimlerinin ardından da, bu kavramın somut materyaller ve günlük yaşamlarında tanıdıkları nesneler üzerinden kavratılması önem kazanmıştır. Çünkü bu program değişikliklerinde kesir kavramının öğretimine ilkokuldan itibaren yer verilmektedir. Bu değişimlerin ve yeniliklerin ardından, öğrencilerin kesir kavramını algılama biçimleri matematik öğretimi bağlamında incelenmelidir. Bu nedenle, bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin kesir kavramına bakış açıları ile algılama biçimlerinin incelenmesi kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda, araştırmaya katılan ortaokul öğrencilerinin kesir kavramına ilişkin metaforlarının ortaya koyulması amaçlanmıştır. Ayrıca, beşinci ve yedinci sınıf öğrencilerinin ürettikleri bu metaforlar arasındaki değişimlerin incelenmesine de yer verilmiştir. Çalışma sonucunda, öğrencilerin kesir kavramına ilişkin olarak toplam 115 farklı metafor ürettikleri açıklanmıştır. Bu kapsamda, araştırmaya katılan öğrencilerin en çok pasta/pizza, bıçak/makas, bütünü parçalama ve hayat metaforlarını oluşturdukları görülmüştür. Bununla birlikte, yaş düzeyinin artması ile birlikte öğrencilerin kesri soyut metaforlarla açıklamaya başladıkları da anlaşılmıştır. Ayrıca; öğrencilerin bir bölümünün ürettikleri metaforlardan, bu öğrencilerin kesir kavramının anlamını ve kullanım amacını tam olarak kavrayamadıkları da anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kesir, Metafor, Ortaokul öğrencisi

Secondary School Students' Metaphors about Fraction

The concept of fraction which exists in our daily lives and interdisciplinary studies is one of the concepts that students have difficulty in understanding and solving in mathematics teaching. After the recent changes in the mathematics program, teaching this concept through concrete materials and familiar objects that they know in their lives has gain importance. Because, teaching of the concept of fraction is given from the first grade of primary school in these program changes. Following these changes and innovations, there is a need to re-examine the ways which students perceive the concept of fraction in the context of mathematics teaching. Therefore, it was examined the perspectives of the middle school students on the concept of fraction and the perception ways of the fraction concept of the middle school students; and in this context it is aimed to reveal the metaphors of the concept of fraction of the students who participated in the research. In addition, the analysis of the differences between the metaphors produced by the fifth and seventh grade students was also included. Through this study, it was observed that the students who participated in the research mostly consisted of “cake / pizza”, “knife / scissors”, “shredding whole” and “life” metaphors. Nevertheless, it was understood that using more abstract metaphors was increased with the age of the students. Also, when the metaphors produced by some of the students were examined, it was understood that these students could not fully understand the meaning and the purpose of the concept of fraction.

Keywords:

Fraction, Metaphor, Secondary school student,

PDF

___

Altunışık, R.,Çoşkun, R., Yıldırım, E., ve Bayraktaroğlu, S. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (6.Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Baykul, Y. (1999). İlköğretimde matematik öğretimi-1.ve 5. sınıflar. Ankara: Anı.
Birgin, O. ve Gürbüz, R. (2009). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin rasyonel sayılar konusundaki işlemsel ve kavramsal bilgi düzeylerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII(2), 529-550.
Büyüköztürk Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz Ş., ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11.Baskı). Ankara: Pegem.
Charalambous C.Y. ve Pantazi, D.P. (2005). Revisiting a theoretical model on fractions: Implications for teaching and research. In Chick, H.L. ve Vincent, J.L. (Eds.), Proceedings of the 29th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (Vol 2, p. 233- 240).
Cropley, A. (2002). Qualitive research methods: An introduction for students of psychology and education. University of Latvia: Zinatne.
Cüceloğlu, D. (2000). İnsan insana. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Doğan, M. ve Yeniterzi, B. (2011). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin rasyonel sayılar konusundaki hazır bulunuşlukları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 217-237.
Haser, Ç. ve Ubuz, B. (2002). Kesirlerde kavramsal ve işlemsel performans. Eğitim ve Bilim, 27(126), 53-61.
Lamon, S.J. (2007). Rational numbers and proportional reasoning: Toward a theoretical framework for research. Second Handbook of Research on Mathematics Teaching and Learning, 1, 629-667.
Macit, E. ve Nacar, S. (2019). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin rasyonel sayı ve kesir kavram imajları. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(11), 50-62.
Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Orhun, N. (2007). Kesir işlemlerinde formal aritmetik ve görselleştirme arasındaki bilişsel boşluk. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 99-111.
Önal, H. ve Yorulmaz, A. (2017). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kesirler konusunda yaptıkları hatalar. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 4(1), 98-113.
Pesen, C. (2007). Öğrencilerin kesirlerle ilgili kavram yanılgıları. Eğitim ve Bilim, 32(143), 79-88.
Senemoğlu, N. (2009). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem.
Soylu, Y. ve Soylu, C. (2005). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin kesirler konusundaki öğrenme güçlükleri: Kesirlerde sıralama, toplama, çıkarma, çarpma ve kesirlerle ilgili problemler. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 101-117.
Şiap, İ. ve Duru, A. (2004). Kesirlerde geometriksel modelleri kullanabilme becerisi. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 89-96.
Türk Dil Kurumu (2019). Türk Dil Kurumu sözlüğü. 12.06.2019 tarihinde sozluk.gov.tr adresinden edinilmiştir.
Yazgan, Y. (2007). 10-11 yas grubundaki öğrencilerin kesirleri kavramaları üzerine deneysel bir çalısma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Beşinci basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, Z. ve Yenilmez, K. (2009). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin ondalık sayılar konusundaki kavram yanılgıları:Uşak ili örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 8(1), 269-29.