207130

Öğretmenlerin Yansıtıcı Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yansıtıcı düşünme, önceki deneyimleri hatırlama, onları düşünme ve tartışma, uygun düşünceler üretme ve değerlendirme süreci olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada, öğretmenlerin yansıtıcı düşünme düzeylerini belirlemek, öğretmenlerin branş, cinsiyet, öğrenim düzeyi, okul türü ve mesleki kıdemlerine göre bu düzeylerin anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini incelemek ve öğretmelerin yansıtıcı düşünme becerileri puanları üzerinde branş, cinsiyet, öğrenim düzeyi, görev yapılan okul türü ve mesleki kıdem değişkenlerinden hangisinin daha çok etkili olduğu tespit etmek amaçlanmıştır. Bu araştırmanın örneklemini, Türkiye’nin farklı illerinde farklı kademelerde farklı branşlarda görev yapan toplam 630 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırma tarama modeli kullanılarak yürütülen betimsel bir araştırma çalışmasıdır. Verilerin toplanması için araştırmacılar tarafından kişisel bilgi formu oluşturulmuştur. Ayrıca araştırmada “Yansıtıcı Düşünme Eğilim Ölçeği” (YANDE) kullanılmıştır. Veri analizinde çalışmanın amacı doğrultusunda “bağımsız grup t testi” “varyans analizi” ve post-hoc tekniklerden biri olarak “Tukey testi” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin yansıtıcı düşünme düzeyleri açısından branşlarına, cinsiyetlerine, öğrenim düzeylerine ve görev yaptıkları okul türüne göre anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları, yansıtıcı düşünme üzerine yapılan benzer araştırma sonuçlarıyla ilişkilendirilerek tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Öğretmenler, Yansıtıcı düşünme, Yansıtıcı öğretmen, Karar ağacı

Analyzing Teachers’ Reflective Thinking in terms of Some Variables

Reflective thinking can be defined as recalling previous experiences, thinking and discussing them, producing suitable ideas, and evaluating them. In this study, it is aimed to determine reflective thinking levels of teachers and to examine whether there is a significant difference between teachers' branches, gender, education level, type of school and professional seniority and determine which of teachers' branches, gender, education level, type of school and professional seniority were more effective on the reflective thinking skills scores of the teachers. The sample of this study constitutes a total of 630 teachers working in different branches at different levels in different provinces of Turkey. This study is a descriptive research study conducted using the screening model. A personal information form was created by the researchers to collect the data. In addition, “Reflective Thinking Tendency Scale (YANDE)” was used in the study. In the analysis of the data, “independent group t test”, one-way variance analysis (ANOVA), “Tukey test”, one of the post-hoc techniques were used for the purpose of the study. At the end of the study, it was determined that there was a significant difference in terms of the reflective thinking levels of the teachers according to their branches, gender, level of education and the type of school they served. The results of the study were discussed with the results of similar studies on teachers’ reflective thinking.

Keywords:

Teachers, Reflective thinking, Reflective teacher, Decision tree.,

PDF

___

Akbaş, A., Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
Alp, S. ve Şahin. T, Ç. (2008). Eğitimde yansıtıcı düşüncenin önemi ve yansıtıcı düşünceyi geliştirme, Milli Eğitim Dergisi, 178, 311–320.
Arztz, A.F. ve Armour-Thomas, E. (2001). Becoming a reflective mathematics teacher: A guide for observations and self-assessment. Mahwah, NJ: Lawrence ErlbaumAssociates.
Aslan, G. (2009). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Atay, Y. D. (2003). Öğretmen eğitiminin değişen yüzü (1. Bsm). Ankara: Nobel Dağıtım.
Ayers, W. (2001). To teach: The journey of a teacher (2nd ed.),New York: Teachers College.
Bölükbaş, F. (2004). Yansıtıcı öğretimin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin türkçe dersine yönelik tutum ve başarıları üzerindeki etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Danielson, C. (1996). Enhancing professional practice: A framework for teaching. (2nd ed.). Alexandria, VA: ASCD.
Demiralp, D. (2010). İlköğretim birinci kademe programlarının öğrencilerin yansıtıcı düşünmelerini geliştirmeye etkisine yönelik öğretmen görüşleri Elazığ ili örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Soysal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Dewey, J. (1933). How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. Boston: D. C. Heath.
Dilekli, Y. (2015). Öğretmenlerin düşünmeyi öğretmeye yönelik yaptıkları sınıf içi uygulamalar:Özyeterlik düzeyleri ve öğretim stilleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Dilekli, Y. (2018). Üst düzey düşünme becerileri , Öğretim İlke ve Yöntemleri, içinde (319-356), Ankara: Maya.
Doğan-Dolapçıoğlu, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
Donald, R., Deborah, B., J. ve Kim, K. M. (2006).The act of teaching, New York: McGrawHill.
Durdukoca, Ğ. ve Demir, M. (2012). İlköğretim öğretmenlerin bazı değişkenlere göre yansıtıcı düşünme düzeyleri ve düşüncelerindeki öğretmen niteliklerinin yansıtıcı öğretmen niteliklerine uygunluğu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 357-374.
Durdukoca, Ş. F. ve Demir, M. (2012). İlköğretim öğretmenlerin bazı değişkenlere göre yansıtıcı düşünme düzeyleri ve düşüncelerindeki öğretmen niteliklerinin yansıtıcı öğretmen niteliklerine uygunluğu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 357-374.
Gelter, H. (2003). Why is reflective thinking uncommon. Reflective Practice 4 (3), 337-345.
Güney, K. (2008). Mikro-yansıtıcı öğretim yönteminin öğretmen adaylarının sunu performansı ve yansıtıcı düşünmesine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Harrison, J., Dymoke, S. ve Pell, T. (2006). Mentoringbeginning teachers in secondaryschools: An analysis of practice. Teaching and Teacher Education, 22, 1055–67.
Hasırcı, Ö.K. ve Sadık, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 195-210.
Husu, J., Patrikainen, S. ve Toom, A. (2006). Examining student teachers’ practicum portfolios to develop reflective competencies in teaching.Paper presented in AERA 2006 Annual Conference in San Francisco.
İnönü, Y. (2006). Tarih öğretmenlerinin yansıtıcı öğretmen özelliklerine sahiplik düzeyi: Van örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Kaf, H. Ö. ve Sadik, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 195-210.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. (22.Bsm). Ankara: Nobel Akademi.
Kızılkaya, G. ve Aşkar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik düşünme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(154), 82-92.
Kuzu, S. (2011). Fen bilgisi öğretmenlerinin yansıtıcı düşünmeye ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi:Şırnak ili örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
Lee, J. H. (2005). Understanding and assessing preservice teachers’ reflective thinking. Teaching and Teacher Education, 21(6), 699-715. https://doi.org/10.1016/j.tate.2005.05.007
Loughran, J. J. (1996). Developing reflective practice: Learning about teaching and learning through modelling. London: Falmer.
Mahnaz, M. (1997). Content and nature of reflective teaching: A case of an experiment middle school science teacher. Clearing House, 70(3), 143-151.
Mayes, C. (2001). A transpersonal model for teacher reflectivity. Journal of Curriculum Studies, 33(4), 477–493.
Oser, F., Dick, A. ve Paltry, J. (1992). Effective and Responsible Teaching. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Semerci, Ç. (2007). Öğretmen ve öğretmen adayları için yansıtıcı düşünme eğilimi (YANDE) ölçeğinin geliştirilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(3), 1351-1377.
Swain, S.S. (1998). Studying teachers’ transformations: Reflections as methodology. The Clearing House, 72(1), 28–34.
Tripp, D. (2003). Action inquiry, action research reports, 04.02.2018 tarihinde www.fhs.usyd.edu.au/arow/arer/017.htm adresinden erişildi.
Willard-Holt, C. ve Bottomley, D. (2000). Reflectivity and effectiveness of preservice teachers in a unique field experience. Action in Teacher Education 21(2), 76-89.
Wilson J., & Jan W.L. (1993). Thinking for themselves: Developing strategies for reflective learning. Australia: Eleanor Curtain Publishing.