Özlem ALTINDAĞ KUMAŞ, Adile Emel SARDOHAN YILDIRIM

Öğretmenlerin Disleksili Öğrencilere Yönelik Öğretim Tutumları Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öğretmenler disleksili öğrencilerin öğretim süreçlerinde kritik rol oynamaktadır. Bu araştırmanın amacı “Öğretmenlerin Disleksili Öğrencilere Yönelik Öğretim Tutumları Ölçeği”nin (The Scale of Teachers Attitudes toward Teaching Students with Dyslexia) Türkçe uyarlamasının, geçerlilik ve güvenilirlik çalışmalarının yapılmasıdır. Araştırmaya 279 sınıf öğretmeni katılmıştır. Araştırmada katılımcıların “Öğretmenlerin Disleksili Öğrencilere Yönelik Öğretim Tutumları Ölçeği”ni doldurmaları istenmiştir. Ölçeğin geçerliliğini belirlemek için kapsam, yapı, ayırt edici ve yordama geçerliği analizleri yapılmış; güvenilirliğini belirlemek içinse iç tutarlılık Cronbach Alfa katsayısı hesaplanmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda DFA sonuçlarına göre ölçeğin üç faktörlü bir yapısının olduğu tespit edilmiştir. Buna göre ölçeğin birinci boyutu; Bireyselleştirilmiş Öğretim Yöntemi, ikinci boyutu; Öğretim Materyalleri ve Değerlendirme Yöntemlerinin Uyarlanması ve üçüncü boyutu ise Uzmanlar ile İşbirliğidir. Güvenirlik analizleri sonucunda ölçeğin geneli ve alt ölçekler için hesaplanan iç tutarlık katsayıları birinci faktör için .90, ikinci faktör için 84 ve üçüncü faktör için .93 olarak bulunmuştur. Analizler sonucunda araştırmacılar tarafından Türkiye’de kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Disleksili Öğrenci, Disleksi Öğretim Tutum Ölçeği, Geçerlik, Güvenirlik

Validity and Reliability Analyses of the The Scale of Teachers Attitudes toward Teaching Students with Dyslexia

Teachers have a critical role in the teaching processes of students with dyslexia. The purpose of this research is to conduct validity and reliability studies of the Turkish version of The Scale of Teachers Attitudes toward Teaching Students with Dyslexia. 279 classroom teachers participated in the research. In the study, participants were asked to fill in the “Teaching Attitudes Scale of Teachers Towards Students with Dyslexia”. Content, structure, discriminant and predictive validity analyzes were performed to determine the validity of the scale; In order to determine its reliability, the internal consistency Cronbach Alpha coefficient was calculated The results of CFA analysis, it was determined that a scale with a three factor structures. The first dimension of the scale is; Individualized Teaching Method, second dimension; Adaptation of Instructional Materials and Assessment Methods and the third dimension is collaboration with experts. As for the relibility analysis, the internal consistency coefficients calculated for the overall scale and subscales were found to be .90 for the first factor, 84 for the second factor and .93 for the third factor. As a result of the analysis, it has been determined that it is a valid and reliable tool that can be used by researchers in Turkey.The results got showed that the scale can also be used in Turkey.

Keywords:

Student with Dyslexia, Dyslexia Teaching Attitude Scale, Validity, Reliability,

PDF

___

Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları: Sık kullanılan istatiksel analizler ve açıklamalı SPSS çözümleri. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
American Psychiatric Association. (2014). Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales. DSM-5. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5. baskı). Madrid: E. Médica Panamericana.
Başar, M. ve Göncü, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğüyle ilgili kavram yanılgılarının giderilmesi ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 185-206, doi: 10.16986/HUJE.2017027934.
Baydık, B. (2002). Okuma güçlüğü olan ve olmay an çocukların sözcük okuma becerilerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Zihin Engelliler Anabilim Dalı, Ankara.
Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 301-318.
Baydık, B., Ergül, C. ve Bahap Kudret, Z. (2012). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığı sorunları ve öğretmenlerinin bu sorunlara yönelik öğretim uygulamaları. İlköğretim Online, 11(3), 778-789.
Clark, M. D. (1997). Teacher response to learning disability: A test of attributional principles. Journal of Learning Disabilities, 30, 69–79.
Cakiroglu, O. ve Melekoglu, M. A. (2014). Statistical trends and developments within inclusive education in Turkey. International Journal of Inclusive Education, 18(8), 798–808. http://dx.doi.org/10.1080/ 13603116.2013.836573.
Colenbrander, D., Ricketts, J. ve Breadmore, H. L. (2018). Early identification of dyslexia: Understanding the issues. Language, Speech and Hearing Services in Schools, 49, 817-828.
Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1) 20-33.
Dovidio, J. F., Major, B. ve Crocker, J. (2000). Stigma: Introduction and overview. In T. F. Heatherton, R. E. Kleck, M. R. Hebl, & J. G. Hull (Eds.), The social psychology of stigma (p.1–30). New York: Guilford. Eden, G. F., Olulade, O. A., Evans, T. M., Krafnick, A.J. ve Alkire, D. R. (2016).
Developmental dyslexia. In G. Hickok & S. Small (Eds.), Neurobiology of language (p.815-826). Elsevier: Oxford, UK.
Elias, R. (2014). Dyslexic learners: An ınvestigation into the attitudes and knowledge of secondary school teachers in New Zealand (Doctoral dissertation). University of Auckland, New Zealand.
George, D. ve Mallery, P. (2003). Using SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference (4th ed.). London: Pearson Education.
Güldenoğlu, B., Kargın, T. ve Ergül, C. (2016). Ses bilgisi farkındalık becerilerinin okuma ve okuduğunu anlama üzerindeki etkisi: Boylamsal bir araştırma. İlköğretim Online, 15(1), 251-272, doi: http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.25973.
Güzel-Özmen, R. (2008). Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler. Halil İbrahim Diken (Ed.). Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim (s.333-367). Ankara: Pegem Akademi.
Hornstra, L., Denessen, E., Bakker, J., van den Bergh, L. ve Voeten, M. (2010).
Teacher attitudes toward dyslexia: Effects on Teacher expectations and the academic achievement of students with dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 43(6), 515–529. https://doi. org/10.1177/0022219409355479.
Jussim, L. ve Harber, K. D. (2005). Teacher expectancies and selffulfilling prophecies: Knowns and unknowns, resolved and unresolved controversies. Personality and Social Psychology Review, 9, 131–155.
Krischler M ve Pit-ten Cate IM. (2019) Pre- and In-Service Teachers’ attitudes toward students with learning difficulties and challenging behavior. Front. Psychol, 10, 327. doi: 10.3389/fpsyg.2019.00327.
Kuruyer, H. Y. ve Çakıroğlu, A. (2017). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitsel değerlendirme ve eğitimsel müdahale sürecinde görüş ve uygulamaları, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(28), 539-555, DOİ: 10.7827/TurkishStudies.12494.
Martan, V., Mihić, S. S. ve Matošević, A. (2017). Teachers’ attitudes toward teaching students with dyslexia, Croatian Journal of Education, 19(3), 75- 97.
McDonnell, J. ve Hunt, P. (2014). Inclusive education and meaningful school outcomes. Baltimore, Maryland: Paul H. Brooks.
Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi [MEGEP]. (2007). Çocuk gelişimi ve eğitimi: Öğrenme güçlüğü. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Colenbrander, D., Ricketts, J. ve Breadmore, H. L. (2018). Early identification of dyslexia: Understanding the issues. Language, Speech and Hearing Services in Schools, 49, 817-828.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Seçkin Yılmaz, Ş. ve Erim, A. (2019). Türkiye’de yaşayan yetişkinlerin disleksiye ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1102-1115
Soriano-Ferrer, M. ve Echegaray-Bengoa, J. A. (2014). A scale of knowledge and beliefs about developmental dyslexia: Scale development and validation. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 132, 203-208. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.299.
Sipahi, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi (2. baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık
Stampoltzis, A., Tsitsou, E. ve Papachristopoulos, G. (2018). Attitudes and intentions of Greek teachers towards teaching pupils with dyslexia: An application of the theory of planned behaviour. Dyslexia, 24, 128-139. http://doi.org/10. 1002/dys.1586.
Sümer Dodur, H. M. ve Altındağ Kumaş, Ö. (2021). Disleksi Bilgi ve İnanç Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 11(1) doi: 10.23863/kalem.2020.160.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
Wadlington, E. ve Wadlington, P. (2005). What educators really believe about dyslexia. Reading Improvement. Spring, 42(1)16-33.
Yıldız, M. ve Melekoğlu, M. A. (2020). Investigation of studies on reading comprehension skills of individuals with specific learning disabilities. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 21(3), 1274-1303.