Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri ile Eleştirel Düşünme Becerileri Arasındaki İlişki
Bu çalışmanın amacı; cinsiyet, mezun olunan lise türü, anabilim dalı, öğrenim türü, sınıf ve yaş değişkenlerinin öğretmen adaylarının problem çözme ve eleştirel düşünme becerilerini yordama derecesini ortaya koymak; aynı zamanda öğretmen adaylarının problem çözme ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Örnekleme 924 öğretmen adayı alınmıştır. Araştırmada veriler, öğretmen adaylarının demografik özelliklerinin yer aldığı sorular ile Heppner ve Peterson (1982) tarafından geliştirilen Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından Türkçeye çevrilen “Problem Çözme Envanteri” ile Akbıyık’ın (2002)’de geliştirdiği eleştirel düşünmeye yönelik görüşlerinin sorulduğu “Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği” yle toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre (1) cinsiyet değişkeninin öğretmen adaylarının problem çözme becerileri üzerinde önemli (anlamlı) bir yordayıcı olduğu belirlenmiştir. Öğrenim türü, sınıf düzeyi, yaş, mezun olunan lise türü ve anabilim dalı değişkenleri öğretmen adaylarının problem çözme becerileri üzerinde anlamlı bir yordayıcı değildir. (2) cinsiyet, anabilim dalı ve öğrenim türü değişkenlerinin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerinde önemli (anlamlı) bir yordayıcı olduğu belirlenmiştir. Sınıf düzeyi, mezun olunan lise türü ve yaş değişkenleri öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerinde anlamlı bir yordayıcı değildir. (3) öğretmen adaylarının problem çözme becerileri ile eleştirel düşünme becerileri arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Öğretmen Adayı, Problem Çözme Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi, Değişken, İlişki.
The Relation Between Teacher Candidates’ Ability of Solving Problems And Critical Thinking
The aim of this study is to reveal the impact of sex, type of high school graduate, department, kind of education, class and age on teacher candidates’ ability to solve problems and their level of using critical thinking. Also, it aims at determining the relation between high school students’ ability of solving problems and critical thinking. The paradigm consists of 924 teacher candidates. The data of the study was gathered with the help of questions which contain high school students’ demographical qualifications, “Inventory of Solving Problem” that was developed by Heppner and Peterson (1982) and translated into Turkish by Şahin and Heppner (1993) and “Measure of Tendency of Critical Thinking” developed by Akbıyık (2002) that includes views about critical thinking. According to the results of the research, (1) It is defined that sex is an important (meaningful) predictor for teacher candidates’ ability to solve problems. Kind of education, class, age, type of high school graduate and department is not a meaningful predictor for high school students’ ability to solve problems. (2) It is defined that sex, department and kind of education is an important (meaningful) predictor for teacher candidates’ level of critical thinking. Class, type of high school graduate and age is not a meaningful predictor for teacher candidates’ level of critical thinking. (3) There is a positive and a medium-level relation between teacher candidates’ ability of critical thinking and solving problems
Keywords:
Teacher Candidates, Ability Of Solving Problem, Ability Of Critical Thinking, Variation, Relation,
___
Akbıyık, C. (2002) Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, AnkaraDemirtaş, H. & Dönmez, B. (2008) Ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin problem çözme becerilerine ilişkin algıları, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (16), 177–198
Duman, B. (2007). Eğitimde çağdaş yaklaşımlar, (Editör: Gürbüz Ocak), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde ss:267-385, PegemA Yayıncılık, Ankara
Ekinci, Ö. & Aybek, B. (2010) Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi, İlköğretim Online, 9(2), 816- 827
Genç, S. Z. & kalafat, T. (2007) Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 10- 22
Gürlen, E. (2010). Problem çözme. (Editör: Özcan Demirel), Eğitimde yeni yönelimler içinde ss:81-91, 4. Baskı, PegemA Akademi, Ankara.
İnel, D. & Evrekli, E. & Türkmen, L. (2011) Sınıf öğretmeni adaylarının problem çözme becerilerinin araştırılması, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 167-178
Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi, 17. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara
Kasımoğlu, T. (2013) Öğretmen adaylarında eleştirel düşünme, mantıksal düşünme ve problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Korkmaz, Ö. (2009) Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10 (1), 1-13
Ocak, G. & Eğmir, E. 82014) Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 27-45
Özdemir, S. M. (2005) Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (3), 297-316
Özsoy, G. (2005) Problem çözme becerisi ile matematik başarısı arasındaki ilişki, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (3), 179-190
Şahin, N. & Şahin, N. H. & Heppner, P. P. (1993), The psychometric properties of the Problem Solving Inventory. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-396.
Şahinel, S. (2010). Eleştirel düşünme, (Editör: Özcan Demirel), Eğitimde yeni yönelimler içinde ss:123-136, 4. Baskı, PegemA Akademi, Ankara.
Şen, Ü. (2009) Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi, Zeitschrift für die Welt der Türken (ZfWT), 1 (2), 69-89
Türnüklü, A. & Yeşildere, S. (2005) Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (3), 107-123
Vural, B. (2004). Öğrenci merkezli eğitim ve çoklu zekâ, 3. Baskı, Hayat Yayıncılık, İstanbul
Yağcı, R. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde eleştirel düşünme: ilköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler öğretiminde, öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için uyguladıkları etkinliklerin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Yalçın, B. & Tetik, S. & Açıkgöz, A. (2010) Yüksekokul öğrencilerinin problem çözme becerisi algıları ile kontrol odağı düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 19-27.
- ISSN: 2528-9527
- Yayın Aralığı: Aylık
- Yayıncı: ADAMOR Toplum Araştırmaları Merkezi