Neo-Liberalizmin Öncüsü Hayek’in Toplumsal ve Siyasal Kuramı

20. yirminci yüzyılda piyasa ekonomisi ve devletçi ekonomi sisteminin yanına üçüncü bir sistem olan refah devleti gündeme gelmiştir. Şöyle ki, 1929 dünya ekonomik buhranı sonrasında devletin ekonomide varlığının gerekliliği tekrar gündeme gelmiş ve Keynes, devletin ekonomiye müdahalelerinin formülünü ortaya koymuştur. Keynesle birlikte devlet ekonomik politikaları yönlendiren, sosyal açıdan toplumu finanse eden bir “Refah Devleti”ne dönüşmüştür. Fakat, 1973 petrol krizi sonrası yaşanan olumsuzluklar, Keynesgil politikalara olan inancı sarsmış ve yerini Hayek’in önderliğindeki neo-liberal politikalara bırakmak zorunda kalmıştır. 1970’li yılların sonuna doğru dünya çapında yaşanan liberal dönüşüm sürecinde neo-liberalizm ve onun sınırlı devlet anlayışının hakimiyeti görülmüştür. Bu süreçte neo-liberalizmin kabul görmesinde etkili olan okul Neo-Avusturya Okulu ve bu okulun kurucusu Friedrich August von Hayek olmuştur. Bu çalışma, liberal gelenekteki sosyal liberalizm ve refah devleti doğrultusundaki 20.yüzyılda kendini gösteren “sapma”ya karşı klasik liberal tezlerin yeniden canlanışını ifade eden neo-liberalizmi ve neo-liberalizmin önemli kuramcısı olan Friedrich August von Hayek’in neo-liberalizm hakkındaki görüşlerini, başka bir ifadeyle Hayek’in toplumsal ve siyasal görüşlerini konu edinmiştir. Bu çerçeveden bakıldığında, bu çalışmada Hayek’in siyasal ve toplumsal kuramı referans alınarak dolaylı yoldan neo-liberalizmin siyaset ve toplum üzerine görüşleri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Neo-liberalizm, Friedrich August Von Hayek, Siyasal Liberalizm, Özgürlük, Sınırlı Devlet.

Hayek The Pioneer of Neoliberalism and His Social and Political Theory

In the twentieth century, the welfare state, a third system next to the market economy and the statist economy system, was discussed. Thus, after the 1929 world economic crisis, the re-emergence of the state's economy and Keynes put forward the formula of the state's interventions to the economy. Together with Keynes, the state became Welfare State that guided economic policies and socialized the society. However, the negativity after the oil crisis in 1973 shook the belief of Keynesian politics and replaced by neoliberal policies led by Hayek. Neo-liberalism and its dominance of the limited state are seen in the world-wide liberal transformation process towards the end of the 1970s. Neo-Austrian School and its founder Friedrich August von Hayek became influential in the acceptance of neoliberalism in this process. This study examines a key theoretician of neo-liberalism Friedrich August von Hayek's views on neo-liberalism which means the revival of classical liberal theses against the "deviation" that emerged in the 20th century with the social liberalism and the welfare state. In other words, this study analyzes Hayek's social and political views. In this regard, this study will focus on indirect effects of neo-liberalism on politics and society with reference to Hayek's political and social theory.

Keywords:

Neoliberalism, Friedrich August Von Hayek, Freedom, Political Liberalism, Limited State.,

PDF

___

Akbal, İ. (2003). Liberal-muhafazakâr demokratik devlet: Neo-liberal devlet. Düşünen Siyaset, 17, 243-262.
Akıncı, M. (2014). Hayek’in sosyal ve siyasal teorisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 73-89.
Aktan, C. C. (1995). Klasik liberalizm ve libertarianizm. Amme İdaresi Dergisi, 28(1), 3-32.
Aktaş, S. (2001). Hayek’in hukuk ve adalet teorisi. Ankara: Liberte Yayınları. Barry, N. (1999). Birey, cemaat, piyasa. Ankara: Liberte Yayınları.
Crespigny, A. de (1981). ilerleme için özgürlük. Çağdaş Siyaset Felsefecileri, Ankara: Remzi Kitabevi.
Erdoğan, M. (1999). Özgürlük, adalet, refah. Sosyal ve Siyasal Teori. (Der. Atilla Yayla), Ankara: Siyasal Kitabevi.
Hayek, F. (1994). Hukuk yasama faaliyeti ve özgürlük: Kurallar ve düzen. (Çev. A. Yayla), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Hayek, F. (1995a). Kölelik yolu. Ankara: Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları.
Hayek, F. (1995b). Hukuk yasama faaliyeti ve özgürlük: Sosyal adalet serabı. (Çev. M. Erdoğan), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Hayek, F. (1997). Hukuk yasama faaliyeti ve özgürlük: Özgür bir toplumun siyasi düzeni. (Çev. M. Öz), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Heywood, A. (2007). Siyasi ideolojiler. Ankara: Adres Yayınları.
Mouffe, C. (1985). Demokrasi ve yaşam. Kriz, Neo-Liberalizm ve Reagan Dosyası. (Der: Ragıp Zorlukulu), İstanbul: Alan Yayınları.
Polanyi, K. (1994). Büyük dönüşüm: Çağımızın sosyal ve ekonomik kökenleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Şahinkaya S. (1994). Neo-liberalizmin dünü ve bugünü üzerine Laka-tosçu BAP çerçevesinde bir deneme. Mülkiyeliler Birliği Dergisi, (18/166).
Wolfe, A. (1985). Reagenizmin anatomisi: Sosyoloji, Liberalizm ve radikal sağ. Kriz, Neo-Liberalizm ve Reagan Dosyası. (Der: Ragıp Zorlukulu), İstanbul: Alan Yayınları.
Yay, T. (2010). Avusturya okulu mikro iktisadı: Dinamik rekabet ve girişimsel keşif süreci olarak piyasa. Liberal Düşünce Dergisi, 59-60, 25-51.
Yayla, A. (2000a). Özgürlük yolu. Ankara: Liberte Yayınları.
Yayla, A. (2000b). Liberalizm. Ankara: Liberte Yayınları.
Yılmaz, F. (2002). Hayek’te piyasanın epistemik rolü. Liberal Düşünce Dergisi, 27, 137-150.
Yumer, R. (1993). Hayekçi liberalizmin temel ilkesi. Sosyal ve Siyasal Teori: Seçme Yazılar. Ankara: Siyasal Yayınları.