Milli Mücadele Döneminde Konya ve Atatürk

Öz Milli Mücadele yıllarında stratejik öneminden dolayı, daha sonraki yıllarda ise gelişen olaylara karşı Türkiye genelini en iyi yansıtan yerlerden birisi Konya’dır. Bu itibarla Gazi Mustafa Kemal Atatürk hem Milli mücadele yıllarında hem de Cumhuriyet döneminde her önemli sosyal ya da siyasi olayın ardından Konya’ya gelmiş, şehirde halkla iç içe olarak halkın nabzını tutmuştur. Atatürk’ün Konya’ya gelişleri ile siyasi ve sosyal olayları yan yana getirdiğimiz zaman bu hakikat daha iyi anlaşılmaktır.Bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş kısmında Konya’nın 1900-1920 yıllarında sosyal, ekonomik ve stratejik açıdan kısa bir değerlendirmesi yapıldıktan sonra birinci bölüme geçilecektir. Birinci bölümde Millî Mücadele açısından Konya’nın yeri ve öneminden bahsedilecektir. İlk olarak Konya’da işgalci devletlerin, İstanbul Hükümeti’nin, azınlıkların faaliyetleri değerlendirilecek ve halkın gelişmelere yaklaşımı ele alınacaktır. Ardından Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluşu ele alınacak, Millî Mücadeleye geç katılmasının sebepleri sorgulanacak ve milli teşkilatların kurulması sırasında karşılaşılan güçlükler üzerinde durulduktan sonra Konya’nın tam olarak milli mücadele saflarına katılış süreci ele alınacaktır. İkinci bölümde ise Atatürk’ün Milli mücadele yıllarında Konya’ya yaptığı ziyaretleri değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Millî Mücadele, Atatürk, Konya, Ziyaret, Halk

PDF

___

Atatürk’ün Milli Dış Politikası, (1992). (Milli Mücadele Dönemine Ait 100 Belge) 1919 - 1923, C. 1, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, Belge No. 79.
Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, (1994). S. 59, Belge 1354, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi yay., Ankara.
Konya Vilayet Salnamesi, (1317). Hicri.
TBMM: Zabit Ceridesi, (1959). C. 1, Devre 1, 3. bas., Ankara.
TBMM Zabit Ceridesi, (1959). C. 3, Devre 1, 3. bas., Ankara.
Babalık, (Konya Gazetesi), 26 Ağustos 1331 (1915).
, 6 Temmuz 1336 (1920).
, 4 Ağustos 1336 (1920).
, 27 Temmuz 1338 (1922).
Hâkimiyeti Milliye, 25 Temmuz 1338 (1922).
, 26 Temmuz 1338 (1922).
Millet Gazetesi, 18 Mart 1948, tefrika 111.
Öğüt, 31 Temmuz 1336 (1920).
, 4 Ağustos 1336 (1920).
,26 Temmuz 1338 (1922).
Yeni Konya, 9 Mayıs 1972.
Altay, F., (1970). On Yıl Savaş ve Sonrası, İnsel Yay., İstanbul.
Akandere, O., (t.y.). Atatürk’ün Konya’yı Ziyaretleri ve İlk Ziyaretleri İle İlgili Gözlemleri, Atatürk ve Konya, Selçuk Ünv. Yay, Konya, s. 7- 10.
Akandere, O. ve Güven, C., (2002). İngiliz Generali Townshend’in Anadolu Seyahati ve Mustafa Kemal Paşa ile Konya’da Yaptığı Görüşme, S.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Ata Dergisi, S. 9, Konya, s. 22 – 24.
Arabacı, C., (1991). Milli Mücadele Dönemi Konya Öğretmenleri, Kültür Sarayı yay, Konya.
Aralof, S. İ., (1967). Bir Sovyet Diplomatı’nın Türkiye Hatıraları, Çev: Ali Ediz, Burçak yay, İstanbul.
Arıburnu, K., (1976). Atatürk den Anılar, Türkiye İş Bankası yay., Ankara.
Atalay, A., (1997). Milli Mücadelede Konya Kuvayı Milliyecileri, C.1, Damla Ofset, Konya.
Atatürk, M.K., (1973). Nutuk, C. 2, Ankara.
Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (1989). C: 2, Atatürk Araştırma Merkezi Yay., Ankara.
Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, (1991). C. 4, Atatürk Araştırma Merkezi yay., Ankara.
Avanas, A., (T.y.). Konya Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti’nin Kuruluşu ve Çalışmaları, Atatürk ve Konya, Selçuk Ünv. Yay. Konya.
Avanas, A., (1998). Milli Mücadele’de Konya, Atatürk Araştırma Merkezi yay., Ankara.
Baydar, M., (1968). Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Anıları. Menteş Kitabevi, İstanbul.
Bıyıklıoğlu, T., (1969), Atatürk Anadolu’da (1919-1921), Ankara.
Cebesoy, A. F., (1953) Milli Mücadele Hatıraları, Vatan Neşriyat, İstanbul.
Coşar, Ö. S., (1919). İstiklâl Harbi Gazetesi, Yeni İstanbul yay., 27 Eylül, S.119.
Coşar, Ö. S., (1964). Milli Mücadele Basını, Gazeteciler Cemiyeti yay. İstanbul.
Erdeha, K., (1975). Milli Mücadele Vilayetler ve Valililer, Remzi Kitapevi, İstanbul.
Erkin, B. (1955). Atatürk’ün Selanik’te Askerlik Hayatına Ait Hatıralar, Ankara.
Ertepınar, C., (1999). Bir Politikacının Anıları – Refik Koraltan, Hacettepe Taş yay. Ankara.
Evren, A., (1940). Atatürk’ün Konya’ya Gelişleri, Babalık Matbaası, Konya.
Göksel, B., (1988). Atatürk’ün Soy Kütüğü Üzerine Bir Araştırma, Ankara.
Göztepe, T. M., (1969). Osmanoğulları’nın Son Padişahı Vahdettin Mütareke Gayyasında, Sebil Yay., İstanbul.
Güngör, B., (1937). Harp Hatıraları, Kanaat Kitabevi, İstanbul.
Gürel, K.,(1956). Konya’da Milli Mücadele Hatıraları, Yeni Konya, (tefrika 5) 11 Eylül.
Gürel, T., (2007). Atatürk’ün Yaveri Cevat Abbas Gürer, Gürer yay, 4. bas., İstanbul.
Gürel, Z., (1989). Kurtuluş Savaşında Demiryolculuk,T.T. Kurumu bas., Ankara.
Güven, Cemal, (2006), Mustafa Kemal Paşanın Büyük Taarruz Öncesinde Sovyet Rus ve Azerbaycan Elçileri İle Cephe ve Cephe Gerisi Gezisi (Sivrihisar - Çay- Akşehir- Ilgın - Konya), Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi, Nisan, Sayı: 218, Konya.
Güven, Cemal, (2012), Millî Mücadele’de Mustafa Kemal Paşa’nın Yabancılarla Temas ve Görüşmeleri (Asker, Siyasî Temsilci ve Gazeteciler), Eğitim Yayınevi, Konya.
Irmak, S., (1982). Atatürk’ten Anılar, Ankara.
Karpat, K., (1985). OttomanPopulation (1830-1914) DemoqraphicAndSocialCharacteristic. Wisconsin- London.
Kişmir, C., (1968). Sivaslı Ali Kemali, Yeni Konya, 09 Nisan.
Kişmir, C., (1968). Refet Bele’nin Konyalılara Oynadığı Oyun, Yeni Konya, 12 Nisan.
Kişmir, C., (1972). Mustafa Kemal ve Rus Elçisinin Konya Gezisi 2.,Yeni Konya, 18 Mayıs.
Kişmir, C., (1972). Mustafa Kemal ve Rus Elçisinin Konya Gezisi 3.,Yeni Konya, 19 Mayıs.
Kişmir, C., (1972). Konya Kız İlk Öğretmen Okulundaki Konuşmaları, Yeni Konya, 2 Temmuz.
Kutay, C., (1977). İstiklâl Savaşı’nın Maneviyat Ordusu, C. 2, Yelken Mat., İstanbul.
Nasrallah, B. M., Rüştü, K. M., Eşref, M. M., (1325). Mükemmel Mufassal Atlas, Şirketi Mektebiye Mat., İstanbul.
Önder, M., (1954). Bilgin Sivaslı Ali Kemâlî, Yeni Kitap Basımevi, Konya.
Önder, M., (1955). Milli Mücadelede Konya 1., Delibaş Hadisesi, Konya.
Önder, M., (1986). Milli Mücadelenin Yanına ve Safına Öğüt Gazetesi., Güven Mat., Ankara.
Özalp, K., (1971). Milli Mücadele (1919 - 1922) C. 1, Türk Tarh Kurumu Yay., Ankara.
Sarıhan, Z., (1996). Mehmet Akif, Kaynak yay, İstanbul.
Semiz, Y., (2000). Milli Mücadele ve Mehmet Akif, S.Ü Türkiyat Arş. Enst. Dergisi, S. 7, Konya s. 413 - 414.
Seraslan, H., (1995). Hamdullah Suphi Tanrıöver, Türk Kültürü Arş. Enst. Yay., Ankara.
Sıfır, M., (1940). Konya İsyanı’nın iç yüzü, Yeni Sabah, 29 Kanunisani (Ocak).
Süslü, M. Y., (1937). Ermenekli Hasan Rüştü Hayat ve Eserleri, Yeni Kitap ve Basımevi, Konya.
Şapolyo, E. B., (1944). Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, Kanaat Kitapevi, Ankara.
Tanrıöver, H. S., (1931). Dağ Yolu 2. Kitap, Türk Ocakları yay., Ankara.
Tanyol, C., (1981). Atatürk ve Halkçılık, Türkiye İş Bankası yay., Ankara.
Uluğ, N., (1973). Siyasi Yönleriyle Kurtuluş Savaşı, Milliyet yay., İstanbul