Kentsel Ulaşımda Özel Araç Odaklı Düzenlemelere Eleştirel Bir Bakış

Özellikle 1980li yıllarda çevre bilincinin artması ve var olan kaynakların azalması gibi nedenler sınırlı bir ortam içinde sınırsız bir gelişmenin olamayacağı farkındalığını oluşturmuştur. Bu bağlamda ortaya çıkan "sürdürülebilir gelişme" kavramı birçok alanda olduğu gibi ulaşım politikalarında da kendini göstermiştir. Genel olarak "sürdürülebilir bir ulaşım" insan ve ekosistem sağlığını, ekonomik gelişmeyi ve sosyal adaleti koruyup geliştirmek koşulu ile hem günümüz hem gelecek için hareketlilik ihtiyacının karşılanması olarak tanımlanmaktadır. Sürdürülebilir kent içi ulaşım kavramı ise temelde toplumun tüm bireylerine eşit erişim imkânı sunan, toplu taşımayı ve motorsuz ulaşım alternatiflerini ön planda tutan, diğer ulaşım türleri(modları) ile entegrasyonunu sağlayan kapsamlı bir ulaşım sistemidir. Günümüzde hem gelişmiş hem de Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir ulaşım sistemleri oluşturulması hususunda çabalar gösterilmekte ve çeşitli politikalar uygulanmaktadır. Bu çalışmada, Van kent merkezi iş alanında (MİA) ilgili yerel yönetimin ilgili birimi olan Ulaşım ve Koordinasyon Merkezi tarafından mevcut trafik yoğunluğunu azaltmak amacı ile parkomat uygulaması ve kent merkezinin iki ana caddelerinden biri olan Cumhuriyet Caddesi’nin bir kısmının toplu taşım güzergâhı kapsamından çıkarılması ele alınmaktadır. Buradan hareketle çalışmada, yerel yönetimin bu düzenlemeleri sürdürülebilir ulaşım politikaları bağlamında mevzuat ve mekânsal açısından tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım, Toplu Taşım, Yerel Yönetimler, Düzenlemeler, Van

A Critical Perspective on Private Vehicle Oriented Regulations in Urban Transport

Especially in the 1980s, the increase in environmental awareness and the decrease of existing resources have created the consciousness that unlimited development cannot be possible in a limited environment. The concept of sustainable development emerged in this context has been reflected in transportation policies, as in many other areas. In general, sustainable transportation is defined as meeting the mobility needs for both present and future with the condition of protecting and developing human and ecosystem health, economic development, and social justice. The concept of sustainable urban transportation refers basically to a comprehensive transportation system that provides equal access to all individuals of the society and fosters integration of public transportation and non-motorized transportation alternatives with other types (modes) of transportation. Today, both in developed countries and developing countries such as Turkey, efforts are spent to establish sustainable transport systems and various policies are implemented to this end. The present study examines the parking meter and exclusion of a part of Cumhuriyet Street, which is one of the two main streets of Van central business district (CBD) from public transportation route by the Transportation and the Coordination Center department of the local government in order to reduce the current traffic density. From this perspective, the implementation and policy of the local government's change of route are discussed both in terms of sustainable transport policies and legislation.

Keywords:

Sustainable Urban Transport Public Transport, , Local Government, Regulations, Van,

PDF

___

Acar, İ. H. (2003). Bütünleşik ulaşım politikası ve Avrupa kentsel şartı. Ulaşım ve dolaşım ilkeleri içinde (41-59), Ulaştırma Politikaları Kongresi, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İnşaat Mühendisleri Odası, Ankara.
Akbulut, F. (2016). Kentsel ulaşım hizmetlerinin planlanması ve yönetiminde sürdürülebilir politika önerileri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 336-355.
Akman G., Atakan A. (2016). İzmit kentiçi ulaşımda alternatif toplu taşıma sistemlerinin aksiyomlarla tasarım yöntemi ile değerlendirilmesi, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilim Dergisi, 22(1), 54-63.
Arpa,E. (2018). Van kent merkezi kullanıcılarının güvenlik algısı. Yüksek Lisans Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Asımgil, B.(2017). Yayalaştırma - cadde tasarımları hareketi ve politikalarının oluşturulmasında halk katılımının sağlanması: Provo “beyaz bisiklet devrimi. Ege Mimarlık, 95(1), 34-39.
Balsas, C. J. (2015). Sustainable transportation planning, a new academic specialization in the USA. International Journal of Transportation Science and Technology, 4(1), 1-15.
Boltze, M., Tuan, V. A. (2016). Approaches to achieve sustainability in traffic management. Procedia engineering, 142, 205-212.
Boschmann, E. E., ve Kwan, M. P. (2008). Toward socially sustainable urban transportation: Progress and potentials. International journal of sustainable transportation, 2(3), 138-157.
Cirit, F. (2014). Sürdürülebilir kentiçi ulaşım politikaları ve toplu taşıma sistemlerinin karşılaştırılması. Uzmanlık Tezi. TC Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
Resmi Gazete (2004). 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu.
Resmi Gazete (2005). 5393 Sayılı Belediye Kanunu.
Resmi Gazete (2006). Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği.
Resmi Gazete (2008). Ulaşımda Enerji Verimliliğinin Artırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik.
Resmi Gazete (2014). Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği.
Google Map, (2019). Van. 12 Ocak 2019 tarihinde https://www.google.com.tr/maps adresinden erişildi.
Görentaş, G. (2015). Van’ın büyükşehir olma sürecinde ulaşım planlaması politika ve ilkeler. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Neyastani, B. (2015). A Proposed Sustainable Transportation and Urban Mobility Design. MPRA-Munich Personal RePEc Archive, 1(1), 1-22.
Sutcliffe E. (2009 a). Sürdürülebilir ulaşım yaklaşımlarında dünya, Türkiye ve Ankara uygulamaları, 11(4), 37.46.
Sutcliffe E. (2009 b). Clean transport: Innovative solutions to the creation of a more sustainable urban transport system. Research in Transport and Logistics içinde ( 89-94), Dogus University Publication. İstanbul.
Şenbil, M. Fujiwara A. ve Zhang J. (2007). What can we do to decrease private car ownership and its usage in developing countries: A Capacity Development Approach for Jabotabek MA (Indonesia). Discussion Paper, 2007(2).
Şeremet M., Alaeddinoğlu F. (2018). İletişim - etkileşim ve akışkan metanın coğrafyası: Ulaşım & ulaştırma coğrafyası, Nurettin Özgen, Ed. Sosyal Coğrafya içinde , Ankara: Pegem Akademik Araştırmalar Yayınevi, , ss.203-225, 201.
TBB(Belediyeler Birliği) (2016). Büyükşehir belediyeleri ulaşım koordinazyon merkezi (UKOME) kılavuzu. Ankara.
Tsay, S. P., ve Herrmann, V. (2013). Rethinking urban mobility: sustainable policies for the Century of the City. Washington, DC: Carnegie Endowment for International Peace.
TÜİK (2018). http://www.tuik.gov.tr
UNESCAP, CITYNET. (2011). Sustainable urban transportation systems. United Nations Economic and Social Commission.
Ürün U. (2015). Van kentinin deprem sonrası yeniden yapılandırılması sürecinde ulaşım sorunları ve geliştirilebilecek ulaşım politikaları. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Van Büyükşehir Belediyesi (2019). 10 Ocak 2019 tarihinde https://van.bel.tr/HaberDetay/parkomata-2019da-da-zam-yok-.html adresinden erişildi.
Yiğitcanlar, T., Fabian, L. ve Coiacetto, E. (2008). Challenges to urban transport sustainability and smart transport in a tourist city: The Gold Coast, Australia. Open Transportation Journal, 2, 29-6.