İstismarcı Yönetici Algısının Kişisel Başarı Hissinde Azalma Üzerine Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracı Rolü

İstismarcı yönetici davranışı, yöneticilerin çalışanlarına yönelik fiziksel saldırıları haricinde sözel ve sözel olmayan düşmanlık davranışlarını içeren bir davranıştır. Örgütlerdeki yıkıcı davranış örneklerinden biri olarak da çalışanların tutum ve davranışları üzerinde etkiler ortaya koyabilmektedir. Kişisel başarı hissinde azalma da, çalışanın kendi yetersizliğine ve başarısızlığına dair bir değerlendirmesini içermekte olup istismarcı yönetici davranışları ile daha da artabilecektir. Araştırmanın diğer bir değişkeni duygusal tükenme, çalışanların icra ettikleri görevin ortaya çıkardığı stres neticesinde duygusal kaynaklarını büyük miktarda kaybetmiş hissetmesidir. Bu çalışmanın temel amacı, istismarcı yönetici davranışının kişisel başarı hissinde azalma üzerine etkisinde duygusal tükenmenin aracı rolünü araştırmaktır. Araştırmanın verileri anket tekniği ile kamu sektörü okullarında görev yapan 169 öğretmenden elde edilmiştir. Araştırmanın verilerine kolayda örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları; istismarcı yönetici algısının kişisel başarı hissinde azalma ve duygusal tükenme üzerinde pozitif etkiye sahip olduğunu; duygusal tükenmenin kişisel başarı hissinde azalma üzerinde pozitif etkiye sahip olduğunu ve duygusal tükenmenin de istismarcı yönetici algısının kişisel başarı hissinde azalma üzerine etkisinde aracı rolü üstlendiğini ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İstismarcı yönetici, Kişisel başarı hissi, Duygusal tükenme

The Mediator Role of Emotional Exhaustion on the Relationship between Abusive Supervision and Personal Accomplishment

Abusive executive behavior is a behavior that includes verbal and non-verbal hostility behaviors, except for physical attacks by managers. As one of the examples of destructive behavior in organizations, it may affect employees’ attitude and behaviors. The reduction in the sense of personal accomplishment includes an assessment of the employee's own inadequacy and failure, and may be further enhanced by abusive executive behavior. Emotional exhaustion, which is another variable of the study, is that employees feel a great deal of loss of their emotional resources based on the stress of the task they perform. The main purpose of this study is to explore the mediating role of emotional exhaustion on the effect of abusive supervision on the decrease of personal sense of accomplishment. The data of the study were obtained from 169 teachers working in public sector schools through survey technique. The data of the study were obtained by the convenience sampling method. The results of the research revealed that abusive supervision had a positive effect on the decrease of personal sense of accomplishment and emotional exhaustion; emotional exhaustion had a positive effect on the decrease of personal sense of accomplishment; emotional exhaustion had a mediating role on the effect of abusive supervision on the decrease of personal sense of accomplishment.

Keywords:

Abusive supervision, Personal accomplishment, Emotional exhaustion,

PDF

___

Ashforth, B. (1994). Petty tyranny in organizations. Human Relations, 47(7), 755-778.

Ardıç, K. ve Polatcı, S. (2008). Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinde bir uygulama:GOÜ örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 69-96.

Aryee, S., Chen, Z.X.G.C. ve Debrah, Y.A. (2008). Abusive supervision and contextual performance: The mediating role of emotional exhaustion and the moderating role of work unit structure. Management and Organization Review, 4, 393-411.

Baron, R.M. ve Kenny, D.A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.

Bolat, O. İ., Bolat, T., Seymen, O. ve Yüksel, M. (2017). İstismarcı yönetim ve tükenmişlik: Lider-üye etkileşimi ve güç mesafesinin düzenleyici etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38), 123-161.

Chin, W.W., Marcolin, B.L. ve Newsted, P.R. (2003). A partial least squares latent variable modeling approach for measuring interaction effects: results from a Monte Carlo simulation study and an electronic-mail emotion/adoption study. Information Systems Research, 14(2), 89-217.

Chin, W.W. (2001). PLS-graph user’s guide version 3.0. Houston, Texas: C. T. Bauer College of Business, University of Houston.

Demir, N. (2010). Küçülmeye giden işletmelerde geri kalanların yaşadıkları tükenme sendromunun örgüte bağlılık üzerindeki etkisi. Öneri, 9(33), 185-198.

Duffy, M.K., Ganster, D.C. ve Pagon, M. (2002). Social undermining and social support in the workplace. Academy of Management Journal, 45, 331-351.

Duru, E., Duru, S., ve Balkıs, M. (2014). Tükenmişlik, akademik başarı ve öz düzenleme arasındaki ilişkilerin analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1263-1284.

Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. (R. Bayraktar, ve İ. Dağ Ed.), 7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları içinde (s.143-154), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Field, A.P. (2000). Discovering statistics using spss for windows. London: Sage Publications.

Fornell, C. ve Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18, 39-50.

Goldman, A. (2011). Demagogue to dialogue: An alternative to toxic leadership in corporate downsizings. Organizational Dynamics, 40, 235-241.

Grandey, A.A., Kern, J. ve Frone, M. (2007). Verbal abuse from outsiders versus insiders: Comparing frequency, impact on emotional exhaustion, and the role of emotional labor. Journal of Occupational Health Psychology, 12(1), 63-79.

Hair, J.F.Jr., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E. ve Tatham, R.L. (2006). Multivariate data analysis. (6th Ed.), New Jersey: Pearson Prentice Hall.

Hair, J.F.Jr., Hult, T.M., Ringle, C.M. ve Sarstedt, M. (2013). A primer on partial least squares structural equation modeling (pls-sem). Thousand Oaks. CA: Sage.

Harris, K.J., Kacmar, K.M. ve Zivnuska, S. (2007). An investigation of abusive supervision as a predictor of performance and the meaning of work as a moderator of the relationship. Leadership Quarterly, 18(3), 252-263.

Harvey, P., Stoner, J., Hochwarter, W. ve Kacmar, C. (2007). Coping with abusive supervision: The neutralizing effects of ingratiation and positive affect on negative employee outcomes. The Leadership Quarterly, 18, 264-280.

Hobfoll, S.E. (1989). Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44(3), 513-524.

Kellerman, B. (2004). Bad leadership: What it is, how it happens, why it matters. Boston, Massachusetts: Harvard Business School Press.

Kelloway, E.K., Mullen, J. ve Francis, L. (2006). Divergent effects of transformational and passive leadership on employee safety. Journal of Occupational Health Psychology, 11(1), 76-86.

Lee, R.T. ve Ashforth, B. (1996). A meta-analytic examination of the correlates of the three dimensions of job burnout. Journal of Applied Psychology, 81, 123-133.

MacKinnon, D.P., Lockwood C.M. ve Williams, J. (2004). Confidence limits for the indirect effect: Distribution of the product and resampling methods. Multivariate Behavioral Research, 39(1), 99-128.

Maslach, C., Schaufeli, W.B. ve Leiter, M.P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422.

Maslach, C. ve Jackson, S.E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.

Pradhan, S. ve Jena, L.K. (2018). Abusive supervision and job outcomes: A moderated mediation study. Evidence-based HRM: A Global Forum for Empirical Scholarship, 6(2), 137-152.

Sezici, E. ve Yıldız, B. (2017). Nevrotik kişilik özelliği ile kişisel başarı hissinde azalma ilişkisinde istismarcı yönetimin aracılık etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 50-76.

Sezici, E. ve Güven, Ö.Z. (2017). İstismarcı yönetici algısının kaytarma üzerindeki etkisinde duygusal tükenmenin aracılık rolü: Otel işletmelerinde bir inceleme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 28(1), 58-68.

Shrout, P.E. ve Bolger, N. (2002). Mediation in experimental and nonexperimental studies: New procedures and recommendations. Psychological Methods, 7(4), 422-445.

Tepper, B.J. (2007). Abusive supervision in work organizations: Review synthesis, and research agenda. Journal of Management, 33, 261-289.

Tepper, B.J., Duffy, M.K., Hoobler, J. ve Ensley, M.D. (2004). Moderators of the relationships between coworkers ‘organizational citizenship behavior and fellow employees’ attitudes. Journal of Applied Psychology, 89(3), 455-465.

Tepper, B.J. (2000). Consequences of abusive supervision. Academy of Management Journal, 43(2), 178-190.

Tierney, P. ve Tepper, B.J. (2007). Introduction to the Leadership Quarterly special issue: Destructive leadership. Leadership Quarterly, 18(3), 171-173.

Üçok, D. ve Turgut, T. (2014). İstismarcı yönetici davranışının işyerindeki sapkın davranışlar üzerindeki rolü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(3), 163-179.

Ülbeği, İ.D., Özgen, H.M. ve Özgen, H. (2014). Türkiye’de istismarcı yönetim ölçeğinin uyarlaması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 1-12.

Ülkü, S. ve Bilgin, N. (1983). Stres:psikolojik zorlanma. Eğitim ve Bilim, 7(41), 20-28.

Wang, W., Mao, J., Wu, W. ve Liu, J. (2012). Abusive supervision and workplace deviance: The mediating role of interactional justice and the moderating role of power distance. Asia Paciﬁc Journal of Human Resources, 50, 43-60.

Whitman, M.V., Halbesleben, J.R.B. ve Holmes, O. (2014). Abusive supervision and feedback avoidance: The mediating role of emotional exhaustion. Journal of Organizational Behavior, 35, 38-53.

Wu, S.Q. ve Cao, K. (2015). Abusive supervision and work-family conflict: The mediating role of emotional exhaustion. Journal of Human Resource and Sustainability Studies, 3, 171-178.

Wu, T.Y. (2008). Abusive supervision and emotional exhaustion: The mediating effects of subordinate justice perception and emotional labor. Chinese Journal of Psychology, 50(2), 201-221.

Zellars, K.L., Tepper, B.J. ve Duffy, M.K. (2002). Abusive supervision and subordinates’ organizational citizenship behavior. Journal of Applied Psychology, 87, 1068-1076.