Meliha TEKİN ÇATAL, Melek KALKAN, Meryem VURAL BATIK

Evlilik Tipleri Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu araştırmanın amacı Evlilik Tipleri Ölçeğini (ETÖ) geliştirmek ve psikometrik özelliklerini incelemektir. Araştırmaya, Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşayan %67,7’si kadın (n=413) ve %32,3’ü erkek (n=197) olmak üzere 610 evli birey katılmıştır. Ölçek geliştirilirken üç çalışma grubu oluşturulmuştur. Birinci grup, madde havuzundaki ifadelerin anlaşılırlığını sınamak amacıyla ulaşılan %60’ı kadın (n=30) ve %40’ı erkek (n=20) olmak üzere 50 evli bireyden oluşmaktadır. İkinci grupta, ölçeğin yapı geçerliğini sınamak (AFA) amacıyla ulaşılan %64,8’i kadın (n=164) ve %35,2’si erkek (n=89) olmak üzere 253 evli birey bulunmaktadır. Üçüncü grupta ise, oluşturulan modelin uyum değerlerini sınamak amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi için ulaşılan %71,3’ü kadın (n=219) ve %28,7’si erkek (n=88) olmak üzere 307 evli bireyden oluşmaktadır. Yapılan faktör analizi sonuçlarına göre üç faktörlü bir yapı elde edilmiş ve bu üç faktör toplam varyansının %45,08’ini açıklamaktadır. Ölçeğin güvenirliğine ise iç tutarlılık ve test yarılama yöntemleriyle bakılmıştır. İç tutarlılığı saptamak amacıyla hesaplanan Cronbach Alfa katsayısı .92’dir. Test yarılama güvenirliği katsayısı ise, ilk yarı için.83, ikinci yarı için .84 bulunmuştur. Bulgular, bu ölçeğin "geçerli ve güvenilir” olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Ayrıca geliştirilen ölçeğin evlilik ve aile danışmanlığı konusu ile bağıntılı akademik çalışmalarda kullanılabilir olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Evlilik, Evlilik tipleri, Çift Tipleri, Geçerlik ve güvenirlik

Marital Typology Scale: A Validity and Reliability Study

The aim of this study is to develop Marital Typolgy Scale (MTS) and investigate its psychometric properties. The participant of this study consisted of 610 married individual live in various cities in Turkey. 67,7 % of the participants are female (n:413) and the 32,3% are male (n:197). Average age of the participants is 35.73 (Ss=6.54). Data is collected from 3 groups in this scale development process. There are 50 married individuals; 60,0% female (n=30) and 40,0% male (n=20), in the first group accessed for testing the clearness of the phrases listed in the item pool. There are 253 married individual (n=164) female 64,8% and (n=89) male in the second group for testing the construct validity of the scale (EFA). In the last group, there are 307 married individuals; (n=219) female 71,3% and (n=88) male 28,7% for confirmatory factor analysis that is used to test how well the measured variables represent the number of constructs f the model. According to factor analysis results there are three factors and these three factors accounts for the 45,08% of total variance. Internal consistency and test splitting methods were used for reliability of the scale. The Cronbach Alpha coefficient, calculated to determine internal consistency, is .92. Split-half reliability coefficient was .83 for the first half and .84 for the second half. Overall findings demonstrated that this scale had high validity and reliability scores. In addition, it can be said that this scale can be used in academic studies related to marriage and family counseling.

Keywords:

Marriage, Marriage Types, Couple Types, Validity and realibility,

PDF

___

Aydın, M. (2000). Kurumlar sosyolojisi. Ankara: Vadi Yayınları.
Bener, Ö. ve Günay, G. (2012). Gençlerin evlilik ve aile yaşamına ilişkin tutumları. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 1-27.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum. Ankara: PegemYayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Byrne, B. M. (2009). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. New York: Routledge/Taylor ve Francis.
Conger, R. D. ve Conger, K. J. (2002). Resilience in Midwestern families: Selected findings from the first decade of a prospective, longitudinal study. Journal of Marriage and Family, 64, 361–373.
Çakıcı, B.(2016). Görücü usulü evlenen çiftler ile flört ederek evlen çiftler arasındaki evlilik sonrası evlilik dinamiklerinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Ercan, H.(2011) İlişkisel-bireyci-toplulukçu benlik ölçeği’nin psikometrik özellikleri ve uyarlama çalışması. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 13(21), 37-45.
Ersanlı, K. ve Kalkan, M. (2008). Evlilik ilişkilerini geliştirme (Kuram ve uygulama). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Fitzpatrick, M. A. (1977). A typological approach to communication in relationships. In B. Rubin (Ed.). New Brunswick, NJ: Transaction Books.
Fitzpatrick,M.A. (1987). Marriage and verbal intimacy In V.J. Derlega ve J.Berg(Eds.). Self-Disclosure:theory, research and therapy. Newyork: Plenum.
Fitzpatrick, M.A(1988). Between husbands and wives. Newbury Park: sage.
Fitzpatrick, M. A. ve Ritchie, L. D. (1994). Communication schemata within the family: Multiple perspectives on family interaction. Human Communication Research, 20, 275-301.
Fitzpatrick, M.A. ve Wombolt, F.S.(1990) Where is all said done? Toward and integration of intrapersonal and intrepersonals models of marital and family communication, Communication Research, 20, 280-305.
Fitzpatrick, N.Y. (2001). Marital and personality (Yayımlanmamış Doktora Tezi). School of Psychology.Wisconsin.
Geçtan, E.(2000) İnsan olmak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Güleç, G. (2013). Aile yapısı ve ilişkileri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Güvenç, Bozkurt. (2010). İnsan ve kültür. İstanbul: Boyut Yayın Grubu.
Haşılıoğlu, B.S., Baran, T., ve Aydın, O. (2015). Pazarlama araştırmalarındaki potansiyel problemere yönelik bir araştırma: Kolayda örnekleme ve sıklık ifadeli ölçek maddeleri. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 2(1), 19-28.
İmamoğlu, E.O. (1993). Değişen dünyada değişen aile içi roller. Kadın araştırmaları dergisi, 1, 58-68.
Kantor, D. ve Lehr, W. (1975). Inside the family: Towards a theory of family process. San Francisco: Jossey-Bass.
Kağıtçıbaşı, Ç.(1990a). Family and socializationin cross-cultural perspective: A model of change. In J.Berman. (Ed). Cross-cultural prespectives: Nebraska symposium on motivation. Nebraska University Press.
Kağıtçıbaşı, Ç.(1990b). İnsan,aile,kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1995). Aile kurultayı: Değişim sürecinde aile, toplumsal katılım ve demokratik değerler. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1996). Özerk-ilişkisel benlik: yeni bir sentez. Türk psikoloji dergisi, 11(37), 36-43. Kayhan, Ü. ve Seçkin, N. (1999). Aile yapısı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford.
Lee, Y. (2011). Structural family therapy. marriage and family therapy. A practice-oriented approach. L. Medcalf (Ed). New York: Springer Publishing Company.
Mackey, R. A. ve O’Brien, B. A. (1995). Lasting marriages: Men and women growing together. Westport, CT: Praeger Publishers.
Minuchin, S. ve Fishman, C. H. (1981). Family therapy techniques. Cambridge: Harward University Press.
Nazlı, S.(2016). Aile danışmanlığı. Ankara: Anı yayıncılık.
Noller, P., ve Hiscock, H. (1989). Fitzpatrick's typology: An Australian replication. Journal of Social and Personal Relationships, 6(1), 87-91.
Ondaş, B. (2007). Üniversite öğrencilerinin evlilik ve eş Seçimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özgüven İ.E. (2014). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: Nobel Yayın.
Özuğurlu, K. (2013). Evlilik raporu. İstanbul: Altın Kitaplar.
Pehlivan K. (2006). Psikiyatrik kadın hastalarda evlilik ve ebeveyn olma: Bir gözden geçirme. Düşünen Adam Dergisi, 19(3), 143-154.
Sabatelli, R. M. ve Bartle, S. (1995). Survey Approaches to the Assessment of Family Functioning: Conceptual, Operational and Analytical Issues. Journal Marriage and Famil, 57(4), 1025-1039.
Saxton, L. (1982) Marriage. The nature of marriage, the individual, marriage, and the family. California: Wadsworth Publishing.
Soylu, Y., ve Kağnıcı, D.Y. (2015). Evlilik uyumunun empatik eğilim, iletişim ve çatışma çözme stillerine göre yordanması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(43), 44-54.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
Yılmazçoban, A.M. (2008). Flört ve görücü usulü evliliklerde psiko-sosyal özelliklerin etkisi: Demirci örneği (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Yılmaz, V. ve Çelik, H. E. (2009). Lisrel ile yapısal eşitlik modellemesi-I: Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Young, J. E. ve Klosko, J. S. (2016). Hayatı yeniden keşfedin. İstanbul: Psikonet Yayınları.
Tan H. (1976). Psikolojik danışma ve evlilik sorunları. Tecrübî Psikoloji çalışmaları, 12,97-113.
Tarhan, N. (2012). Evlilik psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.
Türk medeni Kanunu E.T. 03.11.2018 http://www.mevzuat.gov.tr/-MevzuatMetin/1.5.4721.pdf
Yavuzer, H. (2011). Evlilik okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi.