Hasan Hüseyin AYGÜL

Eğitime Erişim, Yoksulluk ve Formel/Enformel İş-gücü Olarak Üniversite Gençliği: “İstihdam İçin mi Eğitim? Eğitim İçin mi İstihdam?”

Yükseköğretim öğrencilerinin yeterli ekonomik kaynaklara sahip olmaması, ayrıca kredi, burs, yurt gibi çeşitli destek mekanizmalarının yetersiz kalması nedeniyle; beslenme, barınma, ulaşım, sağlık gibi çeşitli alanlardaki temel ihtiyaçlarını karşılayamadığı ve eğitim yaşamlarını sürdürebilme noktasında problemler yaşadığı gözlenmektedir. Dolayısıyla eğitim sürecine dâhil olmak kadar eğitimi sürdürebilmek de önemli bir meseledir. Bu durum “istihdam için mi eğitim?” yoksa “eğitim için mi istihdam?” sorusunu akla getirmektedir. Yoksul öğrenciler için ikinci soru birincisine göre anlamlı durmaktadır. Bu çalışma üniversite gençliğini; eğitime erişim, yoksullukla mücadele ve formel/enformel işgücü kullanımı üzerinden ele almaktadır. Buna göre tarım, imalat, inşaat, turizm gibi emek-yoğun sektörlerde; güvencesiz, düşük ücretli, geçici/mevsimlik işgücü olarak formel/enformel bir şekilde istihdam edilen üniversite öğrencileri araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Buradan hareketle üniversite öğrencilerinin formel/enformel olarak istihdam edildikleri alanların ve istihdam koşullarının tespit edilmesi, ayrıca yoksulluk ve eğitime erişim arasındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma, Akdeniz Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 22 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Sonuç olarak üniversite öğrencilerinin; eğitim yaşamlarını sürdürebilmek, “mutlak” ve/veya “göreli” yoksulluklarını telafi etmek, ayrıca diğer gençler gibi tüketime dâhil olma beklentisiyle formel/enformel sektörlerde güvencesiz, düşük ücretli, geçici/mevsimlik işgücü olarak çalışmak zorunda oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim, Gençlik, İstihdam, Yoksulluk

Access to Higher Education, Poverty and the University Youth as Formal/Informal Workforce: “Education for Employment? Or Employment for Education?”

It is observed that university students have failed to meet their basic needs in various fields such as nourishment, accommodation, transport and healthcare and have confronted some problems in maintaining their student life owing to the financial inabilities, as well as the lacking support mechanisms such as student loans, scholarship and dormitory facilities. Consequently, it is a matter of fact that maintaining the ongoing higher education process for students is as important as getting involved into academic life itself. This situation is redolent of the following questions raised as such; “Education for Employment? Or Employment for Education?” For those needy students, the latter question seems more reasonable than the former one. This study deals with the university youth in terms of their access to higher education, their struggling against poverty and their utilisation as formal/informal workforce. Accordingly, the university youth that is formally/informally employed as uninsured, low-paid, temporary/seasonal workforce in the labour-intensive sectors such as agriculture, manufacture, construction and tourism constitutes the sample of this research. Proceeding from this point, the determination of the fields the students formally/informally employed in and the related employment conditions, as well as the introduction of the relationship between poverty and access to higher education are aimed at this study. The research has been carried out with 22 students who study at the Akdeniz University. During this study, semi-structured interview form has been utilised as a means for data collection. The data obtained meanwhile have been evaluated by means of the content analysis. As a consequence, it has been determined that the university students had to work in order to compensate their “absolute” and/or “relative” poverty and to maintain their education life as being uninsured, low-paid and temporary/seasonal workforce in the sector just like the other youths that have the expectation of getting involved in the consumption circle.

Keywords:

Education, Employment, Poverty, Youth,

PDF

___

Avrupa Komisyonu, Türkiye 2011 yılı ilerleme raporu, http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2011_ilerleme_raporu_tr.pdf, Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2017.

Avrupa Komisyonu, Türkiye 2013 yılı ilerleme raporu, http://www.ab.gov.tr/files/2013%20ilerleme%20raporu/2013_ilerleme_raporu_tr.pdf, Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2017.

Birchall, J. (1999). Organizing workers in the informal sector a strategy for trade union-cooperative action, Stable, http://www.oit.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/emp_ent/documents /publication/wcms_110508.pdf, Erişim Tarihi: 14 Temmuz 2017.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Türkiye 2008 insani gelişme raporu: Türkiye’de gençlik, http://www.unicankara.org.tr/2008_March/NHDR_tr.pdf, Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2017.

Bocock, R. (2009). Tüketim, İ. Kutluk (Çev.), Ankara: Dost Yayınları.

Bolak Boratav, H. (2005). Negotiating youth: growing up in inner-city Istanbul, Journal of Youth Studies, 8 (2), 203-220.

Bourdieu, P. (1999). Understanding, Pierre Bourdieu (Ed.), The weight of the world: social suffering in contemporary society in (pp. 607-626), California: Stanford University Press.

Bourdieu, P. ve Passeron, J.C. (2005). Yeniden üretim: eğitim sistemine ilişkin bir teorinin ilkeleri, Aslı Sümer, Levent Ünsaldı ve Özlem Akkaya (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.

Curtain, R. (2004). Youth in extreme poverty: dimensions and policy implications with particular focus on south East Asia, http://www.youthmetro.org/uploads/4/7/6/5/47654969/youth_in_extreme_poverty_ south_east_asia.pdf, Erişim Tarihi: 17 Temmuz 2017.

Çelik, K. (2013). Genç olmak zor iş: Türkiye’de genç olmayı etkileyen bazı unsurlar, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 11 (1), 26-45.

Çetinkaya, E. (2008). Türkiye’de gençlerin kayıt dışı istihdamdaki durumu, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 115-125.

Ferreira F. H. G., Gignoux, J. (2010). Eğitimde fırsat eşitsizliği: Türkiye örneği, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Planlama Teşkilatı ve Dünya Bankası Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı, Çalışma Raporu, 4, http://siteresources.worldbank.org/INTTURKEYINTURKISH/147254-1269017398324/22764932/EgitimdeFirsat Esitsizligi.pdf, Erişim Tarihi: 06 Temmuz 2017.

Grant, M. J., Furstenberg, F. F. (2007). Changes in the transition to adulthood in less developed countries, European Journal of Population, 23, 415-428.

International Labour Organization (ILO). (2015). Global employment trends for youth 2015, http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/wcms_ 412015.pdf, Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2017.

İzdeş, Ö. (2010). Türkiye’de yoksulluk analiz ve tartışmalarına bir bakış, Ali Rıza Güngen ve diğerleri (Der.), Emek ve siyaset içinde (ss.207-264), Ankara: Dipnot Yayınları.

Kahraman F., Kahraman A.B. (2016), Mevsimlik istihdamın eğitimli gençleri: inşaatlarda çalışan üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 183-201.

Kazgan, G. (2002). Kuştepe gençliği araştırması, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Kazgan, G. (2006). İstanbul gençliği: gençlik değerleri araştırması, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Lüküslü, D. (2009). Türkiye’de gençlik miti: 1980 sonrası Türkiye gençliği, İstanbul: İletişim Yayınları. McPake, J.,Bhatti, G. (1999). Education and poverty in Western Europe, Prospects, 29 (4), 551-559. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2016). society at a glance 2016, a spotlight on youth, how does Turkey compare?, https://www.oecd.org/turkey/sag2016-turkey.pdf, Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2017.

Standing, G. (2015). Prekarya yeni tehlikeli sınıf, Ergin Bulut (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.

Şahin, İ. ve diğerleri (2009). Üniversite öğrencilerinin sorunları, Education Sciences JF, 4 (4), 1435-1449.

Temiz, H. E. (2004). Eğreti istihdam: işgücü piyasasında güvencesizliğin ve istikrarsızlığın yeni yapılanması, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2, 55-80.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2017). Eğitim İstatistikleri 2017 Net Okullaşma Oranları, www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1606, Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2017.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2016). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2015, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21584, Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2017.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2016). Gençlerin İşgücü Piyasasına Geçişi Araştırma Sonuçları 2015, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21865, Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2017.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2016). İstatistiklerle Gençlik 2015, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21517, Erişim Tarihi: 17 Temmuz 2017.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2017). İstatistiklerle Gençlik 2016, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24648, Erişim Tarihi: 17 Temmuz 2017.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2017). İşgücü İstatistikleri 2017, http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=24629, Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2017.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2016). Yoksulluk Çalışması 2015, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21867, Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2017.

World Bank (2016). Global monitoring Report 2015/2016: development goals in an era of demographic change, http://pubdocs.worldbank.org/en/503001444058224597/Global-Monitoring-Report-2015.pdf, Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2017.

Uyan Semerci, P. (2008). Çocuktan yetişkine: genç olamayanlar, Nurhan Yentürk, Yörük Kurtaran ve Gülesin Nemutlu (Der.), Türkiye’de gençlik çalışması ve politikaları içinde (ss. 401-417), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Wyn, J., White R. (1997). Rethinking youth, Sydney: Allen&Unwin.

Yamanoğlu, M. A. (2010), Tüketim toplumunda genç ve yoksul olmak, Kültür ve İletişim Dergisi, 13 (2), 41-79. Zorlu, A. (2006). Modern Tüketimin Tarihinden Tüketim Araştırmalarına Tüketim Sosyolojisi, Ankara: Glocal Yayınları.