Rıdvan KÜÇÜKALİ, Rahman ÇAKIR, Hamide Nur ÇEVİK ÖZDEMİR

Sağlık Profesyonellerinin İletişimsel Sorunlarının Belirlenmesi

Sağlık alanında nitelikli hizmetin sunulabilmesi, onu sunan sağlık çalışanlarının profesyonel tutumlarına ve iletişim yeteneklerine bağlıdır. Bu araştırmanın amacı, sağlık profesyonellerinin yaşadıkları iletişim sorunlarının ortaya konmasıdır. Araştırmada hekim-hemşire iletişimi üzerine nitel bir ön çalışma yapılmıştır. Çalışmanın evrenini Erzurum ilindeki bir devlet hastanesinde görev yapan sağlık profesyonelleri oluşturmaktadır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüte dayalı örnekleme tekniği ile belirlenmiştir. Bu doğrultuda 21 hekim ve 21 hemşire (toplamda 42 katılımcı) ile yüz yüze görüşme yapılmıştır.Araştırma verilerinin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Veri doygunluğu sağlanana kadar görüşmelere devam edilmiştir.Katılımcılarla yapılan görüşmelerin transkripti yapılıp, tema ve alt temalar belirlenmiştir. Sağlık profesyonelleri ile yapılan görüşmeler altı tema üzerine kurgulanmıştır. Bu temalar klinik ortamda yaşanılan iletişim sorunları, iletişim sorunlarının kaynağı, iletişim sorunlarının nedeni, iletişimde kullanılan hitap biçimleri, sağlıklı iletişim kurulmasında etkili olan faktörler, ideal hekim, hemşire iletişimi başlıklarından oluşmaktadır.Araştırma sonuçları hekim ve hemşirelerin ekip içerisinde iletişim sorunları yaşadıklarını, sağlık ekibi içerisinde istendik düzeyde etkili iletişimin sağlanamadığını göstermektedir. Ayrıca kişilerin bireysel ve mesleki özelliklerinin de iletişim üzerinde etkili bir faktör olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık profesyoneli, İletişim, İletişim sorunları

Determination of Communicative Problems of Health Professionals

The provision of qualified services in the field of health depends on the professional attitudes and communication skills of the health care providers. The aim of this study is to reveal the communication problems experienced by health professionals. A qualitative preliminary study was conducted on physician-nurse communication. The population of the study consists of health professionals working in a state hospital in Erzurum. The sample group was determined by criterion based sampling technique. In this direction, 21 physicians and 21 nurses (42 participants in total) were interviewed face to face.Semi-structured interview technique was used to collect the research data. The interviews were continued until the data saturation was achieved. Transcripts of the interviews with the participants were made and the themes and sub-themes were determined. Interviews with health professionals are based on six themes. These themes consist of communication problems experienced in the clinical setting, the source of communication problems, the causes of communication problems, the forms of addressing used in communication, the factors effective in establishing healthy communication, ideal physician and nurse communication.The results of the research indicate that physicians and nurses have communication problems in the team and that effective communication cannot be achieved within the health team. In addition, it was concluded that the individual and professional characteristics of the individuals were an effective factor on communication.

Keywords:

Communication, Health professional, Communication problems,

PDF

___

Altunay, E., Oral, G., ve Yalçınkaya, M. (2014). Eğitim kurumlarında mobbing uygulamalarına ilişkin nitel bir araştırma. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 62-80.
Arık, A. ve Turunç, Ö. (2016).Tükenmişlik ve örgütsel bağlılık ilişkisinde demografik değişkenlerin rolü: Isparta sağlık çalışanlarında bir uygulama. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 109-130.
Ashbury, F.D., Iverson, D.C. and Kralj, B. (2001). Physician communication skills: Result of a survey of general/ family practitioners in Newfoundland. Medical Education Online, 6(1), 1-11.
Atilla, G., Oksay, A. ve Erdem, R. (2012). Hekim-hasta iletişimi üzerine nitel bir ön çalışma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(43), 23-37.
Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
Başol, E. (2018). Hasta ile sağlık çalışanları (doktor ve hemşire) arasındaki iletişim sorunları ve çözüm önerileri. International Anatolia Academic Online Journal / Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 76-93.
Baykal, Ü., Altuntaş, S. ve İntepeler, Ş.S. (2011). Hastanelerde iletişim sistemi ve yönetici hemşirelerin yaşadıkları sorunlar. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 8(2), 18-27.
Çağırcı, S. ve Yeğenoğlu, S. (2007). Genel iletişim bilgileri perspektifinden hasta-eczacı iletişimi. Ankara Ecz. Fak. Derg., 36(1), 31-46.
Ergin, A. (2012). Eğitimde etkili iletişim. Ankara; Anı Yayıncılık.
İplikçi, H.G. (2015). İletişimde temel modeller ve kitle iletişim modelleri. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 7(2), 15-25.
Karadağ, M., Işık, O., Cankul, H.İ., ve Abuhanoğlu, H. (2015). Hekim ve hemşirelerin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,17(1), 160-179.
Kee, J.W.Y., Khoo, H.S., Lim, I., ve Koh, M.Y.H. (2018). Communication skilss in patient-doctor interactions: learning from patient complaints. Health Professions Education, 4(2), 97-106.
Kılıç, M. (2014). Sağlık kurumlarında iletişim: Hasta-sağlık personeli iletişimi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Küçükali, R. (2018). Aile içi iletişim ve anne baba tutumları. (Ed. R. Küçükali), Çocuk ve Aile, içinde (s.87-108). Ankara: Anı Yayıncılık.
Mandy, A., Gard, P. (2000). Communication skills. In (Edt. P. Gard). A Behavioural Approach to Pharmacy Practices, (p.4-19). USA:Wiley- Blackwell.
Mcdonald, L., Stubbe, M., Tester, R., Vernall, S., Dowell, T., …Raphael, D. (2013). Nurse-patient communication in primary care diabetes management: an exploratory study. BMC Nursing, 12(20), 1-10.
Öztürk Çiftetepe, D. ve Dağdeviren, H.N. (2018). Hekimlik pratiğinde etkili iletişimin yeri. Euras J Fam Med, 7(2), 41-46.
Parlayan, M.A., Dökme, S. (2016). Özel hastanelerdeki hemşire ve hastaların iletişim seviyelerinin değerlendirilmesi: Bir hastane örneği. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 265-283.
Rogers, E.M. (1994). The field of health communication today. American Behavioral Scientist, 38, 208-211.
Şengün, H. (2016). Sağlık hizmetlerinde iletişim yönetimi. İst Tıp Fak Derg, 79(1), 38-42.
Ulusoy, H., ve Tokgöz, D. M. (2009). Hekim ve hemşirelerin ekip çalışmasına ilişkin görüşleri. Pamukkale Tıp Dergisi, 2(2), 55-61.
Wilson, G. (2004). Operator functional state assessment: Technical report, Paris North Atlantic Treaty Organisation (NATO). Research and Technology Organisation, France: Neuilly-Sur Seine Cedex. 1-2.
Soysal, A., Yağar, F., Koz, T.,Tunç, M. (2016). Sağlık kurumlarında yönetici ve diğer sağlık personeli arasındaki iletişim sorunları: Kahramanmaraş Halk Sağlığı Müdürlüğü İl örneği. Business and Economics Research Journal, 7(3), 183-195.
Yağbasan, M.,Çakar, F. (2006). Doktor-hasta ilişkisinde dile ve davranışa dayalı iletişimsel sorunları belirlemeye yönelik bir alan araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 609-629.
Yengin, H. (1996). Halkla ilişkiler: Temel kavramlar, ilkeler. İstanbul: Yöntem Yayıncılık.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2011). Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 635-650.
Yüksel, E. (2016). Sağlık iletişiminin farklı boyutları üzerine. Numune Sağlık Dergisi, Nisan-Mayıs, 14-18.