Okul Yöneticilerinin Uzaktan Eğitim Döneminde Kullandıkları Çatışma Stratejileri ve Yöntemleri

Kriz anında önemli olan oluşan durumdan kaçmak ya da kriz durumunu çözüme kavuşturmak değil, kriz çıkmadan çıkmasını önleyebilmek ya da var olan kriz durumunu avantaja dönüştürebilmektir. Krizi tetikleyen faktörler çoğu zaman kendisini önceden belli eder. Kriz yöneticisi bu süreçte olumsuzluğa kapılıp durumu çözüme kavuşturamayabilir. Bununla birlikte başarılı bir şekilde krize yön de verebilir. Önemli olan kriz durumunun olumsuz duygu durumuna dahil olmamaktır. Çağdaş yönetim anlayışında krizi oluşturabilecek ögelerin önceden belirlenmesi esas alınmıştır. Bu noktadan hareketle, bu çalışmanın amacı tüm dünyada yaşanan Covid-19 pandemisinin meydana getirdiği kriz döneminde okul yöneticilerinin çatışma stratejileri ve yöntemlerini araştırmak ve aynı zamanda yöneticilerin bu süreci nasıl yönettiklerini ortaya koymaktır. Araştırma nitel bir çalışmadır ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada fenomenolojik desen kullanılmıştır. Araştırma Artvin ilinde çalışmakta olan 15 okul yöneticisiyle gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde nitel veri analiz yöntemi olan içerik analizi tercih edilmiştir. Çalışma sonunda okul yöneticilerinin kriz dönemlerinde kullandıkları çatışma yöntemleri, motivasyon yöntemleri nelerdir ortaya konulmuş, kriz zamanlarında yöneticilerin farklı durumlarda nasıl davrandıkları belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kriz yönetimi, okul yöneticileri, Covid-19

The Schools Principal’s Methods and Strategies Used in the Distance Education Period

The important thing at the time of the crisis is not to escape from the situation or to resolve the crisis situation, but to prevent it from coming out before the crisis emerges or to turn the existing crisis situation into an advantage. The factors that trigger the crisis often predict themselves. The crisis manager may fall into negativity in this process and may not be able to resolve the situation. However, it can also successfully steer the crisis. The important thing is not to get involved in the negative mood of the crisis situation. It is based on the determination of the elements that can create the crisis in the modern management approach. From this point, the aim of this study is to research the schools principal’s methods and strategies of conflict solving during the crisis periods and also to reveal how school principals manage the process during the crisis caused by the covid-19 pandemic. This study is a qualitative research and semi- structured interview form was used. Research has been designed as a phenomenological pattern from qualitative research types. The data was analysed with content analysis from qualitative data analysis methods. At the end of the study, the conflict and motivation methods used by school principals in crisis periods were revealed and it was tried to determine how principals behave in different situations during crisis times.

Keywords:

Crisis management, School principals, Covid-19,

PDF

___

Akdağ, M. ve Taşdemir, E. (2006). Krizden çıkmanın yolları: Etkin bir kriz iletişimi. Selçuk İletişim, 4(2), 141-157.
Akdemir, A. (1997). Yönetim düşüncesindeki dönüşümler ve dönüştürücü lider profili. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 1, 142-148.
Aksoy, H. H. ve Aksoy, N. (2002). Okullarda krize müdahale planlaması. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 37-49.
Akyavuz, E. K. ve Çakın, M. (2020). Covid-19 Salgınının Eğitime EtkisiKonusunda Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(4), 723-737.
Ali, A. ve Deveci, S. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin kriz yönetimi becerileri. Education Sciences, 4(2), 448-464.
Altınbaş, O. (2020). Okul gelişiminde yöneticilerin marka ve kriz yönetim becerilerinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Yakın Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi, Eğitim Denetimi, Ekonomisi ve Planlaması Ana Bilim Dalı, Lefkoşa.
Augustıne, N. R. (2000). Önlemeye çalıştığınız krizi yönetmek. Kriz yönetimi. Salim Atay (Çev). İstanbul: BZD Yayıncılık.
Aydın, C.H. (2005). Açık ve uzaktan öğrenmede kullanılan basılı materyallerdeki anlatım biçimine ilişkin öğrenen tercihleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 131-147.
Aydın, M. (1994). Eğitim yönetimi (4. baskı). Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
Barutçugil, İ. (2006). Yöneticinin yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları.
Bingöl, E. (2014). İlk ve ortaokul yöneticilerinin öğretimsel liderlik özelliklerinin öğretmenlerin motivasyon düzeyi ve problem çözme becerilerine olan etkisi. Master's thesis. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilimdali İşletme Bilim Dali, Gaziantep.
Booth, A. S. (1993). Crisis management strategy. Competition and Change in Modern Enterprises. London: Routledge Publishing.
Bozkurt, Ö., Ergun, T. ve Sezen, S. (1998). Kamu yönetimi sözlüğü. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi EnstitüsüYayınları, Yayın No: 283.
Brewton, C. (1987). Managing a crisis: A model for the lodging industry. The Cornell HRA Quarterly, 28(3), 10-15. Bursalıoğlu, Z. (1994). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Can H., Azizoğlu, Ö.A. ve Aydın, E.M. (2011). Organizasyon ve yönetim. (8.Baskı). Siyasal Kitabevi.
Can, H. (1994). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitap Evi.
Cömert, M. (2012). İlköğretim okullarında kriz yönetimi hakkında okul müdürlerinin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 329-346.
Dulkadir, B. (2017). Kriz yönetim planının işletmelerde kriz dönemleri ve yönetici davranışlarına olan etkileri. Social Sciences, 11, 223-240.
Ekinci, H. ve Ferit, İ. (2006). Kriz yönetiminde insan kaynaklarına psikolojik desteğin önemi ve Kayseri tekstil sektöründe bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 39-54.
Erdoğan, İ. (2005). Yeni bin yıla doğru Türk eğitim sistemi: Sorunlar ve çözümler (4. baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Ersoy, F. (2016). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.). Eğitimde nitel araştırma içinde (s.51-105). Anı Yayıncılık.
Fink, S.( 1986). Crisis management. New York: American Management Association.
Genç, N. (2013). Yönetim ve organizasyon: Çağdaş sistemler ve yaklaşımlar. Seçkin Yayıncılık.
George, J. M. and Brief, A. P. (1996). Motivational agendas in the workplace: The effects of feelings on focus of attention and work motivation. Elsevier Science/JAI Press.
Hartoka, E. (2017). Okul yöneticilerinin çatışma çözme stilleri. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı.
Ilgar, L., (1996). Eğitim yönetimi, okul yönetimi, sınıf yönetimi. İstanbul: Beta.
İlknur, M. (2014). Kamu İlkokullarında Yöneticilerin Sergiledikleri Kriz Yönetimi Beceri Düzeylerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 209-235.
İnandı, Y. (2008). Resmi ilk ve ortaöğretim okulları müdürlerinin okullarındaki kriz durumlarına ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 36-55.
İnce, F. (2013). Verimliliği artırmada motivasyonun gücü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Lisansüsatü Eğitim Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul.
Jones, M. and Paterson, L. (1992). Preventing chaos in times of crisis: A guide for school administrators. Los Alamitos, CA. Southwest Regional Lab.
Kajs, L. T. and McCollum, D. L. (2009). Examining tolerance for ambiguity in the domain of educational leadership. Academy Of Educational Leadership Journal, 13(2), 1-16.
Karaağaç, T. (2013). Kriz yönetimi ve iletişim. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49, 117-132.
Karadeveci, Z. B. (2004). Kriz ortamında turizm işletmelerinde risk yönetimi ve finansal kararlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Karaköse, T. (2007). Örgütler ve kriz yönetimi. Akademik Bakış, 13, 1-15.
Karakuş, A. ve İnandı, Y. (2018). Ortaokul yöneticilerinin okullarında yaşanan kriz durumlarını yönetme becerilerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 500-518.
Koçak, R. ve Eves, S. (2010). Okul yöneticilerinin iş doyumları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 193-212.
Konak, M. ve Erdem, M. (2015). Öğretmenlerin görüşlerine göre ilkokul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile çatışma yönetme stratejileri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 21(1), 69-91.
Korkmaz, M. (2008). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğrenen örgüt özellikleri arasındaki ilişki üzerine nicel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 53, 75-98.
Ögel, K., Tarı, I., Eke, C. Y., Danışmanları, P., Aksoy, A. ve Erol, B. (2006). Okullarda Suç Ve Şiddeti Önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.
Özdemir, T.A.(2002). İlköğretim okul müdürlerinin kriz yönetimi konusundaki koordinasyon yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniv., Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Öztürk, E. ve Uzunkol, E. (2013). İlkokul Öğretmeni Motivasyon Ölçeğinin Psikometrik Özellikleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 421-435.
Öztürk, B. (2010). Kriz yönetimi ve örnek bir uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, İstanbul.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.) Pegem Akademi.
Pearson, Christine M., and Clair, Judith A. (2008). Reframing Crisis Management, Crisis Management. London: Sage.
Peker, Ö. (2000). Etkili yönetim becerileri: öğrenilebilir ve geliştirilebilir. Yargı Yayınevi.
Pheng, L. S., Ho, David K.H. and Ann Y. S. (1999). Crisis management: A survey of prop erty development firms. Property Management, 17(3), 234.
Sağlam, A ve Özsezer, S . (2015). Liselerde okul yönetimlerinin kriz yönetme becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Journal of Education Sciences,4(7), 01-14.
Sayıl, İ. (1992). Olağanüstü koşullarda krize müdahalenin yeri ve önemi. Kriz Dergisi, 1(1), 4-7.
Sayın, N. (2008). Ortaöğretim kurumlarında kriz yönetimi stratejisinin incelenmesi (İstanbul İli Örneği). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Sezgin, F. (2003). Kriz yönetimi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 181-195.
Sikich, G. W. (2002). All hazards crisis management pla-nning. logical management systems. Erişim adresi: https://cool. culturalheritage. org/byauth/sikich/allhz. Html (15.05. 2020).
Şimşek, Ş. (1999). Yönetim ve organizasyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2818 Açık öğretim Fakültesi Yayını No: 1776
Tikici, Ahmet. (2005). Örgütsel davranış boyutlarından seçmeler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tutar, H. (2000). Kriz ve stres ortamında yönetim. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Türk Dil Kurumu Sözlüğü (2014). tdk.gov.tr/index.php?option=com Erişim Tarihi: 14.11.2019.
Tüz, M. V. (2004). Kriz yönetimi: İşletmelerde uygulama için temel adımlar (3.baskı). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
Ulutaş, S. (2010). Kriz yönetimi ve dönüşümcü liderlik. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Uslanmaz, A. (2004). Kriz yönetimi ve doğal afetlere hazırlık: Düzce deneyimi ve yeni bir model önerisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Ülgen, H. (1993). İşletmelerde organizasyon ilkeleri ve uygulaması. İstanbul: İşletme ve İktisadi Enstitüsü Yayını.
Warren, Richard C. (1996).The empty company: Morality and job security. Personel Review,25(6), 41-53.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.
Yılmaz, Ö.D., (2004). Turizm işletmelerinde kriz yönetimi ve konaklama işletmeleri yöneticilerinin krizlere ilişkin yaklaşımlarına yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.