Öğretmenlerin Yaratıcı Yazma Tekniklerine Yönelik Değerlendirmeleri: Bir Eylem Araştırması

Yaratıcı yazma teknikleri öğrencilerin hem yazma becerisini hem de yaratıcılığını geliştiren yazma yaklaşımlarındandır. Yaratıcı yazma tekniklerinin, sınıfta doğru ve etkili bir şekilde uygulanabilmesi için öğretmenlerin de yaratıcı yazma çalışmalarını deneyimlemiş olmaları bir ihtiyaçtır. Çünkü öğretmenler, deneyimlerinden hareketle tekniklerin yazma becerisini, hayal gücünü ve yaratıcılığı nasıl geliştirdiğini fark edecek; tekniklerin uygulanması durumunda öğrenenlere nasıl faydaları olacağını anlayacaklardır. Öğretmenler, bu deneyimleriyle, çalışmaların ne gibi sorunlar oluşturabileceğini de hissedip öneriler geliştirebileceklerdir. Bu ihtiyaçla, çalışmada sınıf öğretmenlerinin yaratıcı yazma tekniklerini deneyimlemeleri ve değerlendirmeleri amaçlanmıştır. Bu amaçla, eylem araştırması olarak desenlenen çalışma kapsamında, 44 sınıf öğretmeniyle, 30 saat süreyle 15 farklı yaratıcı yazma çalışması yapılmıştır. Her bir çalışmanın ardından bir değerlendirme formu aracılığıyla öğretmenlerin yaratıcı yazma tekniklerinin olumlu yönlerine, tekniklerin öğrencilere yararlarına ve tekniklerin uygulanmasındaki sorunlara ve önerilere yönelik değerlendirme yapmaları istenmiştir. Çalışma sonucunda, sınıf öğretmenleri yaratıcı yazma tekniklerinin olumlu yönleri olarak tekniklerin yaratıcılığı ve yazma becerisini geliştirdiğini söylemişlerdir. Öğretmenler, tekniklerin öğrencilerin hayal gücünü ve yaratıcılığını sınırlamadan yazı yazdırma konusunda yararlı olduğunu ifade etmişlerdir. Öğretmenler, bazı tekniklerin öğrencilerin bireysel farklılıkları, sınıf seviyeleri gibi sebeplerle bazı öğrenciler için uygulamasının zor olabileceği gibi sorunlar belirtmişlerdir. Son olarak öğretmenler, yaratıcı yazma teknikleriyle birlikte farklı materyallerin de kullanılabileceği gibi öneriler sunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe Eğitimi, Yazma Eğitimi, Yaratıcı Yazma, Yaratıcılık

Teachers’ Evaluations of Creative Writing Techniques: An Action Research

Creative writing techniques are among the approaches that enhance students’ writing skills and creativity. It is necessary for teachers to have practised creative writing activities so that their students can apply these techniques accurately and effectively. That is because this helps teachers understand how these techniques improve writing skills, imagination and creativity through practice as well as realizing the benefits of such techniques for students. In addition, teachers may foresee any potential problems and find solutions. To this end, this study aims to have elementary school teachers learn about and evaluate these techniques by experience. For this reason, 15 different creative writing activities have been done with 44 elementary school teachers for 30 hours in the scope of this action research. At the end of each activity, an evaluation form about the positive aspects of the technique, its benefits for students, problems with the application of it and teachers’ recommendations was distributed to the teachers. As for the positive aspects, teachers indicated that these techniques improved creativity and writing skills. They stated that creative writing techniques are useful for having students write without limiting their creativity and imagination. However, they also mentioned that these techniques might be hard to apply because of individual differences, academic levels, etc. Finally, teachers produced recommendations such as using different materials with creative writing techniques.

Keywords:

Turkish Language Education, Teaching Writing, Creative Writing, Creativity,

PDF

___

Ak, E. (2011). Yaratıcı yazma tekniklerinin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki yazılı anlatım becerileri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Akdağ, M., ve Güneş, H. (2003). Öğretmen rolünün yaratıcı bir sınıf ortamı oluşturmasındaki önemi. Milli Eğitim Dergisi, 159, 60-73.
Akkaya, N. (2014). Sınıf öğretmenlerinin yaratıcı yazma sürecine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1487-1504.
Aşıkcan, M., ve Pilten, G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin yazılı anlatım çalışmalarının süreç temelli yazma modeli odaklı değerlendirilmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 255-276.
Avcı, A. S. (2013). Yaratıcı yazma etkinliklerinin 8. sınıf öğrencilerinin yazma eğilimleri ve yazma kaygılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
Ataman, A. (1993). Eğitim sürecinde yaratıcılık. Yaratıcılık ve eğitim (Ed. A. Ataman). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
Batdal Karaduman, G., ve Çiftçi, C. (2018). Sınıf öğretmenlerinin yaratıcılığı destekleyici davranışlarının incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 8(3), 242-262.
Batdal Karaduman, G., ve Yıldırım, E. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme becerisi hakkındaki görüşlerine ait nitel bir çalışma. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 4(2), 51-63.
Bayat, N. (2014). Sürece dayalı yazma yaklaşımının yazma başarısı ve kaygısı üstündeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1123-1141.
Bircan Manay, E. (2017). Kelime ağı yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin yazmaya karşı tutumlarına ve yazma özyeterlik algısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Calp, M. (2013). Serbest ve yaratıcı yazma tekniğine göre oluşturulan kompozisyonların yazılı anlatımın niteliği ve puanlama tekniği açısından karşılaştırılması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 879-898.
Demir, T. (2011). İlköğretim öğrencilerinin yaratıcı yazma becerileri ile yazma özyeterlik algısı ve başarı amaç yönelimi türleri ilişkisinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Demir, T. (2012). Türkçe eğitiminde yaratıcı yazma becerisini geliştirme ve küçürek öykü. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 343-357.
Dikici, A. (2013). Yaratıcılığı Destekleyen İlköğretim Öğretmenleri İndeksi Ölçeği'nin Türkçeye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 307-324.
Dilidüzgün, Ş. (2010). İlköğretim Türkçe derslerinde aktif öğrenme bağlamında yaratıcı metin çalışmaları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 19-37.
Gündüz, O., ve Şimşek, T. (2016). Anlatma teknikleri 2: Uygulamalı yazma eğitimi el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
Güney, N. (2016). Öğretmenlerin yazma eğitimine yönelik düşünceleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 970-985.
Güven, A. Z. (2014). Ortaokul Türkçe derslerinde yaratıcı düşünme becerisinin kazandırılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6, 1-22.
İnal, S. (2006). Yabancı dil öğretimindeki hedeflerin gerçekleştirilmesinde "Clustering" yazılı anlatım tekniğinin öğrenci tutumu ve başarısı üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
İşeri, K., ve Ünal, E. (2012). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygı durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 67-76.
Işık, A. D. (2013). Sınıf öğretmenlerinin yaratıcı bireyler yetiştirmede görev ve sorumlulukları. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(6), 585-601.
Karatay, H. (2011). 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modelinin öğretmen adaylarının yazılı anlatım tutumlarını ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3), 1029-1047.
Koçyiğit, B. K., ve Sefer, G. D. (2005). Süreç değerlendirme yaklaşımlarıyla yazma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma: Benim öykülerim. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı, Sabancı Üniversitesi, İstanbul.
Korkmaz, G. (2015). Yaratıcı yazma yönteminin 6. sınıf öğrencilerinin yazma öz yeterlik algılarına, yazmaya ilişkin tutumlarına ve yazma becerisi akademik başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Kurudayıoğlu, Ö., ve Karadağ, Ö. (2010). İlköğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarının konu seçimleri açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 192-207.
Maltepe, S. (2006). Yaratıcı yazma yaklaşımı açısından Türkçe derslerindeki yazma süreçlerinin ve ürünlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Maltepe, S. (2007). Yaratıcı yazma yaklaşımı açısından Türkçe derslerinde oluşturulan yazılı anlatım ürünlerinin değerlendirilmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 26, 143-154.
Melanlıoğlu, D., ve Atalay, T. D. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin yazma öz yeterliklerinde yaratıcı yazma uygulamalarının etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 697-721.
Memiş, A., Sever, E., ve Bozkurt, M. (2016). Yaratıcı yazma ve yaratıcı drama yaklaşımının ilkokul öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerine ve yardımseverlik tutumlarına etkisi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 1685-1702.
Oral, G. (2014). Yine yazı yazıyoruz (5. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Özden, Y. (1993). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Özel, A., ve Bayındır, N. (2015). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerde yaratıcılığı geliştirmeye yönelik öğretimsel davranışları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 348-358.
Özerbaş, M. A. (2011). Yaratıcı düşünme öğrenme ortamının akademik başarı ve bilgilerin kalıcılığa etkisi. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 675-705.
Öztürk, E. (2007). İlköğretim V. sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Peker, Ş. (2015). Yazılı anlatım becerilerinin geliştirilmesinde yaratıcı drama tekniklerinden özel mülkiyet tekniğinin yaratıcı yazma yaklaşımı ile karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Senemoğlu, N. (2002). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi.
Sönmez, V. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sungur, N. (1997). Yaratıcı düşünce. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Susar Kırmızı, F. (2008). Türkçe dersinde yaratıcı drama yönteminin yaratıcı yazma başarısına etkisi ve yazılı anlatım ürünlerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 41(Özel Sayı), 251-275.
Susar Kırmızı, F. (2015). Yaratıcı drama ve yaratıcı yazma uygulamalarının yaratıcı yazma başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(181), 93-115.
Tekşan, K. (2011). Yazılı anlatımı geliştirmede ön hazırlık. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 3, 149-178.
Temizkan, M. (2010). Türkçe öğretiminde yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 27, 621-643.
Temizkan, M. (2011). Yaratıcı yazma etkinliklerinin öykü yazma becerisi üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 919-940.
Temizkan, M., ve Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim 6. 7. 8. sınıf Türkçe öğretmenlerinin yaratıcı yazma etkinliklerini uygulama durumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 70-91.
Tonyalı, E. (2010). Yaratıcı yazma uygulamalarının ilköğretim ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin yazma becerilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Top, F. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yaratıcı yazma tekniklerinin kullanılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Topçuoğlu Ünal, F., ve Sever, A. (2012). Yaratıcı yazmada müziğin etkisi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 2907-2918.
Ülper, H., ve Uzun, L. (2009). Bilişsel süreç modeline göre hazırlanan yazma öğretimi izlencesinin öğrenci başarısına etkisi. İlköğretim Online, 8(3), 651-665.
Yaylı, D. (2009). Hizmet öncesi Türkçe öğretmenleri ile bir süreç yazma uygulaması. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Ege Üniversitesi, İzmir.
Yenilmez, K., ve Yolcu, B. (2007). Öğretmen davranışlarının yaratıcı düşünme becerilerinin gelişime katkısı. Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 95-105.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yıldız, C., Okur, A., Arı, G., ve Yılmaz, Y. (2008). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Zorbaz, K. Z. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin yazma kaygı ve tu-tukluğunun yazılı anlatım becerileriyle ilişkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, An-kara.