Eleştirel Liderlik Stili Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Araştırmanın amacı, eğitim yönetimi alanında ihtiyaç duyulan eleştirel liderlik stilini geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçen Likert türü bir ölçek geliştirmektir. Eleştirel Liderlik Stili Ölçeği Jenkins ve Cutchens’ın (2011) “Leading Critically” isimli gömülü teori çalışmasında yer alan 12 eleştirel liderlik eylemi temel alınarak geliştirilmiştir. Öncelikle literatür taraması sonucunda 41 maddelik madde havuzu ve taslak ölçek formu oluşturulmuştur. 41 maddelik taslak ölçek formu uzmanların ve öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda 36’ya düşürülmüştür. Ölçek formu 5’li likert olarak derecelendirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi için 359, doğrulayıcı faktör analizi için 349 ve test tekrar test analizi için 38 öğretmenden veri toplanmıştır. Açımlayıcı faktör analizinden elde edilen faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile doğrulanmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda 4 alt boyut ve 30 maddeden oluşan yapı doğrulayıcı faktör analiz ile test edilmiştir. Güvenirlik düzeyini belirlemek amacıyla elde edilen veriler üzerinden hesaplanan Cronbach Alpha iç-tutarlılık katsayısı 0.969 olarak belirlenmiştir. Analizler sonucunda ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

elştirel liderlik, liderlik, eleştirel düşünme, ölçek geliştirme

Critical Leadership Style Scale: Validity and Reliability Study

The aim of the study is to develop a Likert type scale which measures the critical leadership style needed in the field of education management in a valid and reliable manner. The Critical Leadership Style Scale was developed based on the 12 critical leadership actions included in Jenkins and Cutchens's (2011) grounded theory study which is called “Leading Critically”. First of all, a pool of 41 items and a draft scale form were created as a result of literature review. The 41-item draft scale form was reduced to 36 according to the opinions of experts and teachers. The form of the scale was created as 5-point Likert scale. The data were collected from 349 teachers for the confirmatory factor analysis, from 359 teachers for the confirmatory factor analysis and from 38 teachers for test-retest analysis. The factor structure obtained from the exploratory factor analysis was confirmed by confirmatory factor analysis. As a result of factor analysis, the structure consisting of 4 sub-dimensions and 30 items was tested with confirmatory factor analysis. The Cronbach Alpha internal consistency coefficient was calculated as 0.969 based on the data obtained to determine the reliability level of the scale. As a result of the analyzes, it was determined that the scale was a valid and reliable measurement instrument.

Keywords:

critical leadership, leadership, critical thinking, scale development,

PDF

___

Akan, D., Yıldırım, İ., ve Yalçın, S. (2014). Okul müdürlerinin liderlik stili ölçeği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 392-415.
Bennis, W. (1990). Why leaders can’t lead: The Unconscious conspiracy continues. San Francisco: Jossey-Bass
Bolman, L. G., ve Deal, T. E. (2017). Reframing organizations: Artistry, choice, and leadership (6th ed.). Hoboken, NJ: Jossey-Bass..
Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research, (2nd ed.). New York: The Guilford Press.
Büyüköztürk, Ş. (2014). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Day, D. V., Fleenor, J. W., Atwater, L. E., Sturm, R. E., ve McKee, R. A. (2014). Advances in leader and leadership development: A review of 25 years of research and theory. The Leadership Quarterly, 25(1), 63-82.
DuBois, M., Hanlon, J., Koch, J., Nyatuga, B., ve Kerr, N. (2015). Leadership styles of effective project managers: Techniques and traits to lead high performance teams. Journal of Economic Development, Management, IT, Finance, and Marketing, 7(1), 30.
Ennis, R. H. (1985). A logical basis for measuring critical thinking skills. Educational Leadership, 43(2), 44–48.
Goryunova, E., ve Jenkins, D. M. (2017). Global leadership education: Upping the game. Journal of Leadership Education, 16(4), 76-93.
Hackman, M. Z., ve Johnson, C. E. (2013). Leadership: A communication perspective. Illinois: Waveland Press.
Hernández-Mogollon, R., Cepeda-Carrión, G., Cegarra-Navarro, J. G., ve Leal-Millán, A. (2010). The role of cultural barriers in the relationship between open-mindedness and organizational innovation. Journal of Organizational Change Management, 23(4), 360-376.
Jenkins, D. (2012).Global critical leadership: Educating global leaders with critical leadership competencies. Journal of Leadership Studies, 6(2), 95-101.
Jenkins, D. M., ve Cutchens, A. B. (2011). Leading Critically: A Grounded Theory of Applied Critical Thinking in Leadership Studies. Journal of Leadership Education, 10(2), 1-21.
Katz, D. ve Kahn, R. L. (1977). Örgütlerin toplumsal psikolojisi (H. Can ve Y. Bayar, Çev.). Ankara: TODAİ Yayınları: 167.
Kotter, J.P. (1995). Leading change: Why transformation efforts fail. Harvard Business Review, 73(2), 59–67.
Llopis, G. (2015). 4 Constructive Ways Leaders Can Handle Criticism. Forbes. https://www.forbes.com/sites/glennllopis/2015/08/11/4-constructive-ways-leaders-can-handle-criticism/#76d98dde5615 adresinden 3 Mart 2018 tarihinde erişilmiştir.
Özdamar, K. (2016). Ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitapevi Yayınları.
Presseisen, B. Z. (1985). Thinking skills throughout the curriculum: A conceptual design. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED376133.pdf adresinden 13.12.2017, tarihinde erişilmiştir.
Saylık, N.( 2015). Okul müdürlerinin eleştirel liderlik yeterliliklerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Van.
Seçer, İ. (2015) Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci, Ankara: Anı Yayıncılık.
Singh, N., ve Krishnan, V. R. (2007). Transformational leadership in India: Developing and validating a new scale using grounded theory approach. International Journal of Cross Cultural Management, 7(2), 219-236.
Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2016) Sosyal bilimlerde ölçme aracı hazırlama. Ankara: Anı Yayınları.
Vecchio, R. P. (2007). Leadership: Understanding the dynamics of power and influence in organizations. Indiana: University of Notre Dame Press.
Woods, P. (2012). Critical events in teaching ve learning. Oxon: Routledge.
Yukl, G. (2010). Leadership in organizations. Upper saddle river, NJ: Prentice Hall.