Türkiye’de Kamu Harcamalarının Denetiminde Bütçenin Rolü:2006- 2013 Dönemi Analizi

Bütçe devletin fonksiyonlarını gösteren bir araç olmasının yanı sıra, aynı zamanda önemli bir denetim aracıdır. Devlet, bütçesi ile gerçekleştirdiği harcamalarının ne ölçüde ve hangi etkinlikle yaptığını değerlendirebilmektedir. Türkiye’de 2006 yılından sonra denetim anlayışında düzenlilik denetimi ile birlikte, performans denetimi benimsenmiş ve dış denetimin kapsamı genişletilerek, iç kontrol mekanizması bütçe anlayışına dâhil edilmiştir. Bütçede denetim mekanizmasının düzenlenmesi kamu harcamalarının denetimini yakından etkilemiştir. Türkiye’de 2006-2013 dönemi analizlerinde, merkezi yönetim bütçe giderlerinin GSMH içindeki payının önceki dönemlere nazaran düşüş gösterdiği ve/veya istikrarlı bir seyir izlediği görülmektedir. Bununla birlikte, kamu harcamalarının mevcut gelişim seyrinde, devlet tarafından benimsenen kamu politikalarının da etkisinin olduğu

Anahtar Kelimeler:

Bütçe, merkezi yönetim bütçesi harcamaları, mali denetim, performans denetimi, kamu politikaları

An Analysis of The Role of Budget in The Control of Public Expenditures: 2006-2013

Budget as a tool of the state as well as indicating which function, but also an important audit tool. Government budget and its spending and the extent to which the event is doing can be evaluated. Audit approach in Turkey after 2006, together with the regularity audit, performance audit was adopted and expanded the scope of the external audit, internal control mechanism has been included in the budget approach. Budgetary control of public expenditure control mechanism in the regulation of the closely affected. Analysis in Turkey in the period 2006-2013, the central government budget expenditures as a share of GDP declined as compared to the 2000-2005 period and / or stable trend seen. However, in the course of the current development of public expenditure, the impact of public policies adopted by the government is related to economic development and social welfare and healing is possible to express the necessity to continue.

Keywords:

Budget, central government budget, fiscal audit, performance audit, public policies.,

PDF

___

Altuğ, Figen (2000), Mali Denetim, Ezgi Kitabevi, Bursa.
Arcagök, M. Sait ve Ertan Erüz (2006), Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, İstanbul.
Arın, Tülay, Necdet Kesmez, İhsan Gören (2000), Devlet Reformu- Parlamento ve Sayıştay Denetimi, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı Yayınları 16, ISBN:975-8112-20-1, İstanbul.
Bayar, Doğan (2008), “Mali Denetim Nedir?”, Maliye Dergisi, Sayı:155, Temmuz-Aralık, s.1-10.
Bulutoğlu, Kenan (2004), Kamu Bütçesi Kamu Harcamaları Kamu Borçları, Batı Türkeli Yayıncılık, İstanbul.
Candan, Ekrem (2007), Türk Bütçe Sisteminde Performans Denetimi, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme
Başkanlığı Yayınları, Yayın No: 2007-374, Ankara.
Coşkun, Gülay (1991), Devlet Bütçesi-Türk Bütçe Sistemi- (Gözden Geçirilmiş 3. Baskı), Turhan Kitabevi, Ankara.
Dünya Bankası (2013), Dünya Bankası Grubu-Türkiye İşbirliği: Ülke Programının Görünümü.
Edizdoğan, Nihat ve Özhan Çetinkaya (2013), Kamu Bütçesi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
European Commission (2012), “Welcome to the World of PIFC: Public Internal Financial Control”, Publications Office, http://ec.europa.eu/budget/library/biblio/documents/control/brochure_pifc_en.pdf, 17.02.2014.
Falay, Nihat (1979), Planlama-Programlama-Bütçeleme Sistemi ve Türk Program Bütçe Modeli, Güryay Matbaacılık, İstanbul.
Kalkınma Bakanlığı (2013), Orta Vadeli Program:2014-2016, Ankara.
Kalkınma Bakanlığı (2013a), Onuncu Kalkınma Planı:2014-2018, Ankara.
Kalkınma Bakanlığı, http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/TemelEkonomikGostergeler.aspx, 6. Bölüm:Kamu Finansmanı (Tablo VI), Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri, Erişim Tarihi:11.06.2014.
Karaarslan, Erkan (2008), Kamu Harcama Hukuku, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara.
Kesik, Ahmet (2005), "5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi Kontrol Kanunu Bağlamında ve AB Sürecinde Türk Kamu İç
Mali Kontrol Sistemi", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 2005/1, s.94-114.
Kubalı, Derya (1998), Performans Denetimi-Kavram, İlkeler, Metodoloji ve Uygulamalar, Cumhuriyetin 75. Yıldönümü
Dizisi:11, Sayıştay, Ankara. Maliye Bakanlığı (2013), 2012 Yılı Genel Faaliyet Raporu, http://www.bumko.gov.tr/Eklenti/7576,2012genelfaaliyetraporu.pdf?0, Erişim Tarihi: 12.06.2014.
Maliye Bakanlığı, Merkezi Yönetim Bütçe Gelir, Gider ve Dengesi (2006-2012) http://www.bumko.gov.tr/TR,4461/butce-gider-gelir-gerceklesmeleri-1924-2012.html, Erişim Tarihi:13.06.2014.
Maliye Bakanlığı, http://www.bumko.gov.tr/TR,165/merkezi-yonetim-butce-giderleri-2006-2012.html, 2006-2012 Yılları
Merkezi Yönetim Bütçe Ödenek ve Harcamaları Fonksiyonel Sınıflandırma, Erişim Tarihi:11.06.2014.
Mutluer, M. Kamil, Erdoğan Öner, Ahmet Kesik (2005), Bütçe Hukuku, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 99, İstanbul.
Nadaroğlu, Halil (1998), Kamu Maliyesi Teorisi (Gözden Geçirilmiş ve Düzeltilmiş 10. Baskı), Beta Yayıncılık, İstanbul. OECD (2011), Government at a Glance 2011, ISBN 978-92-64-096578.
OECD (2013), OECD Factbook 2013.
Özen, Ahmet (2008), Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, T.C. Maliye Bakanlığı
Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara. Özer, Hüseyin (1997), Kamu Kesiminde Performans Denetimi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, T.C. Sayıştay 1 Kuruluş Yıldönümü Yayınları, Ankara.
Sayıştay Başkanlığı (2012), Uluslararası Yüksek Denetim Kurumları Standartları (ISSAI)-I: Kurucu İlkeler Yüksek
Denetim Kurumlarının İşleyişi İçin Ön Koşullar Temel Denetim İlkeleri, (Çeviri Ekibi: Ömer Karamollaoğlu, Murat İnce, Çiğdem Aslankara, Berna Erkan, Nurdan Yeşilyurt, Harun Saki, Seher Özer Ütük), 150. Kuruluş Yıldönümü Yayınları, Ankara. Sidhakam Bhattacharyya ve Gautam Bandyopadhyay, “Expenditure and Budgetary Control in Urban Local Bodies in India-Developing Prism Model”, International Journal of Governmental Financial Management, http://www.icgfm.org/journal/2012/no2/2.pdf, Erişim Tarihi: 07.03.2014.
Siverekli, Esra (2006), “Yeni Ekonomik Düzende Bütçe Sistemlerindeki Değişim Süreci ve Türk Kamu Maliyesinin
Uyumu”, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:13, Sayı:2, s.47 Siverekli, Esra (2013), “2000’li Yıllarda Kamu Mali Yönetiminde Yaşanan Değişimlere Bütçe Perspektifli Bir Bakış”, Prof. Dr. Cihan Dura’ya Armağan- 2000’li Yıllarda Türkiye Ekonomisi: Yapısal Dönüşümler, Ana Sorunlar ve Çözüme
Dönük Politika Önerileri-, Editör: Prof. Dr. Hayriye Atik, Nobel Yayıncılık, Ankara. Tüğen, Kamil (2013), Devlet Bütçesi (Onikinci Baskı), Bassaray Matbaası, İzmir.
Yeni Anayasa 1982 (1998), Serhat Yayınları, İstanbul.