Alman Muhasebe Sisteminin Türk Muhasebe Hayatındaki Yeri: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Örneği

Bu çalışmanın amacı 1953-1954 ile 1971-1972 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti kamu işletmelerinde görülen Alman Muhasebe Sistemi etkilerini ortaya koyabilmektir. Bu amaçla çalışmada Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın (TCDD) 1953-1973 yılları arasındaki finansal tabloları incelenmiştir. Bu dönemde Almanya’da kullanılan genel hesap planı ile söz konusu işletmenin hesap planı çeşitli açılardan ve yapısal olarak karşılaştırılarak bir içerik analizi yapılmıştır. Çalışma sonucunda TCDD’de 1953-1971 yılları arasında hazırlanan finansal tabloların yapısının Alman Genel Hesap Planı ile benzer olduğu ve bu benzerliğin 1972 yılından itibaren değiştiği görülecektir. Türkiye Cumhuriyeti bu tarihte hâlen günümüzde de kullandığı Tek Düzen Hesap Planı’na doğru bir geçiş yaşamaya başlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Alman Muhasebe Sistemi, Türkiye Muhasebe Tarihi, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları, Muhasebe Tarihi

Status of the German Accounting System in Turkish Accounting Life: The Case of The Republic of Turkey State Railways

The purpose of the study is to reveal the effects of German Accounting System which was seen in public enterprises of the Republic of Turkey between the years 1971-1972 and 1953-1954. For this purpose, the financial statements of State Railways of the Republic of Turkey (TCDD) between 1953-1973 years were analysed in the study. It is made a content analysis by comparing the general account plan used in Germany in this period and the account plan of the mentioned enterprise in various aspects and structurally. As a result of the study, it will be seen that the structure of the financial statements prepared in TCDD between 1953-1971 years was similar to the German General Account Plan and this similarity has changed from 1972. The Republic of Turkey has begun to experience a shift to the Uniform Chart of Accounts, which is also used nowadays, in that date.

Keywords:

German Accounting System, Turkish Accounting History, State Railways of the Republic of Turkey, Accounting History,

PDF

___

Alman Ticaret Kanunun (Deutsche Handelsgesetzbuch), Yayınlanma Tarihi: 10.05.1897, Güncellenme Tarihi: 20/12/2012.
Alman Ticaret Kanunun (Deutsche Handelsgesetzbuch), Yayınlanma Tarihi: 10.05.1897, Güncellenme Tarihi: 20/12/2012.Elitaş, Cemal (2014), Muhasebenin Kuramsal Temelleri, Yayımlanmamış Ders Notları, Yalova.
Elitaş C., Güvemli O., Aydemir O., Erkan M., Oğuz M., Özcan U., (2008), Accounting Method Used By Ottomans For 500 Years: Stairs Method, Ankara: Maliye Bakanlığı Yayınları.
Toraman, Cengiz; Bayramoğlu, Fatih, (2006), Effects Of The Adoption Of European Union Standards On Accounting Practices, Journal Of Financial Analyzespecial Issue Publıshed By Istanbul Chamber Of Certıfıed Publıc Accountants For 17th World Congress Of Accountants, 13-16 November.
Bayazıtlı, Ercan, (2000), Gelecek Yüzyılda Muhasebe Eğitimi, TÜRMOB Yayınları No: 139, Ankara.
Bilginoğlu, Fahir, (1988), Muhasebe Organizasyonu, İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Muhasebe Enstitüsü Yayın No:54, İstanbul.
Kroll, Harry, (2000), Rechnungwesen im Handwerk, 3. Baskı, Hannover: Schlütersche.
Yazıcı, Mehmet, (1998), Muhasebe Tümlemleri ve Örgütlenmesi, İkinci Baskı, İstanbul: Nihad Sayâr Eğitim Vakfı Yayın No: 522/756.
Aysan, Mustafa A, (2009), Uluslararası Muhasebe Standartlarına Ulusal Uyum: Türkiye Örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Vol. 42, pp. 42-53.
Aysan, Mustafa A., (1996), Muhasebenin Tarihsel ve Çağdaş Konumlarından Geleceğe Bakış, TÜRMOB Yayınları, No:23, Ankara.
Akdoğan, Nalân; Aydın, Hamdi, (1987). Muhasebe Teorileri, Ankara: Gazi Üniversitesi Yayın No: 98.
Güvemli, Oktay, (2006), World Congresses Relevant to Accounting and Congresses and Symposiums, Istanbul, 2006’dan aktaran Aysan, Mustafa A., Uluslararası Muhasebe Standartlarına Ulusal Uyum: Türkiye Örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Vol. 42.
Sevilengül, Orhan, (2000), Genel Muhasebe, 9. bs, Ankara, Gazi Kitabevi.
Ünal, Orhan; Doğanay, Murat, (2009), Lisans Düzeyindeki Muhasebe Eğitiminin Etkinliği: Sayıştay Özelinde Ampirik Bir Çalışma, Sayıştay Dergisi, Sayı: 74-75.
Güneş, Recep; Durmuş, A. F.; Solak, Bilal, (2012), Küreselleşmenin Muhasebe Uygulamalarına Etkisi, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, Vol. 3, Issue. 2.
Örten, Remzi, (1988), İşletme ve Muhasebe Bülteni, Sayı: 25.
Sutter, Retto, (2007), Geschichte der doppelte Buchhaltung, Bern, 2007.
Selimoğlu, S. K., Aslan, Ü., Güvemli, B., (2009) Bir Literatür İncelemesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, V. 42.
Toraman, Cengiz; Bayramoğlu, Mehmet F., (2006), “ffects of the Adoption of European Union Standards on Accounting Practices, Muhasebe ve Finansman Dergisi, pp. 220-241.
Çürük, Turgut, (2001), Muhasebe Eğitiminin İşletmelerin Taleplerini Karşılama Düzeyi: Türkiye Örneği, ODTÜ Gelişim Dergisi, 28 (3-4).
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları tarihçesi kurumun açık bilgi niteliğindeki internet sayfasından derlenmiştir. http://www.tcdd.gov.tr/home/detail/?id=267, (Erişim Tarihi: 29.01.2014).
Arıkan, Yahya, (1996), Uluslararası Muhasebe Standartları Türkiye Uygulaması, Mali Çözüm, Yıl: 6, Sayı: 36.
Koç, Yüksel, (1972), Tekdüzen Muhasebe Sistemi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 27 Sayı: 3, 1972.
Zimmermann J., Werner J. R., Volmer P. B., (2008), Global Governance in Accounting, Rebalancing Public Power and Private Commitment, Transformations of the State Series, Palgrave Macmillan.