TÜRKİYE’NİN DIŞ BORÇLARININ GELİŞİMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ

Borcun sürdürülebilirliği, bir ülkenin kısa ve uzun vadeli borçlar dahil, yurt içi ve yurt dışı, kamu, kamu garantili, garanti edilmemiş özel borçların borç servisini yerine getirebilme yeteneğini gösterir. Kısaca sürdürülebilirlik, borç servisinin ödenebildiği bir durum olarak da tanımlanmakta ve likidite ve ödeme gücü kavramlarını içermektedir. Ülkeler borçlanmanın sürdürülebilir düzeylerini tahmin etmek için çeşitli borç göstergeleri kullanırlar. Bu çalışmada yaygın bir biçimde kullanılan dış borç göstergeleri ve bu göstergeler doğrultusunda 1980-2005 dönemi itibariyle Türkiye’nin dış borçlarının gelişimi ve sürdürülebilir olup olmadığı incelenmiş ve dış borçlanmanın sürdiiriilemeyecek boyuta geldiği belirtilmiştir. Sürdürülebilirliğin sürmesi dış siyasal dengelerin korunmasına, yabancı yatırımcılar açısından reel faiz oranının çekiciliğini sürdürmesine bağlıdır.

Anahtar Kelimeler:

Dış Borcun Sürdürülebilirliği, Dış Borç Oranları, Dış Borç Göstergeleri, Türkiye’nin Dış Borcu

PDF

___

[1] The World Bank (2005), Global Development Finance Mobilizing Finance and Managing Vulnerability, 1: Analysis and Statistical Appendix, Table.A.41, 158, Washington, DC 20433.
[2] The World Bank, (2006). The Little Book on External Debt from Global Development Finance. 8, Washington, DC 20433.
[3] The World Bank (2003), Global Development Finance: Striving for Stability in Development Finance and External Debt Statistics. OBCD, (http://www.g24.org/losertab.pdf), [13.11.2006].
[4] The World Bank Group, Global Development Finance 2004, (http://sitereseurces.worldbank.org/GDFINT2004/ summary-tables/20177767/reg-alldeveleplng.pdf) [14.11.2006] .
[5] The World Bank. (2006), ODF, The Development Potential of Surging Capital Flows, II: Summary and Country Tables. 1818 H Street NW, Washington, DC 20433.
[6] Kappagoda, N. & Alexander, N.C, (2004). Debt Sustainability Framework for low Income Countries: Policy and Resource İmplications, Paper submitted for, the 0-24 Technical Group Meeting, Washington, D.C, September, 27-28. (http://www.g24.org/kapp0904.pdf), [15.05.2006],
[7] IMF, (2002), Assessing Sustainability, Policy Development and Review Department, May 28, (http://www.imf.org/external/np/pdr/sus/2002/eng/OS2802.pdf). [11.07.2006],
[8] Fritz, B, (2005), Beyond the New Concept of Debt, Sustainability: Systemic Risks of External Debt, Development and International Financial Stability. After Deregulation: The Financial System in the 21st Century. Sussex, Centre fer Global Political Economy, 26- 28.05.2005.
[9] Sarı, M. (2004). Dış Borç Yönetimi ve Türkiye Uygulamaları. TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
[10] İpeker, M. (2002), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Finansal Sistem İstikrarının Sağlanmasındaki Rolü. TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
[11] IMF, (2003) World Economic Outlook. Public Debt in Emerging Markets, September. (http;//www, imf.org/ external/pubs/ft/weo/2003/02/pdf/chapter2,pdf). [31.08,2006],
[12] Evgin, T. (2000). Dünden Bugüne Dış Borçlarımız, (www.hazine.gov.tr/arastirma_inceleme/ar_inc26.pdf). [31.08.2006].
[13] Berensmann, K. & Sehreeder, F, (2006). A Proposal for a New International Debt Framework fer the Prevention and Resolution of Debt Crlsis in the Middle-Income Countries. Discussion Paper. Bonn: Deutsches Institut für Entwicklungspolitik,
[14] Loser, C.M, (2003) External Debt Sustainability: Guidelines for Low and Middle Income Countries, The Inter- American Dialogue.
[15] Bilekli, S, & Yeşilkaya, K. (2002), Maastricht Kriterleri. Ankara: DPT Yayını, (http://ekutup.dpt.gov.tr/ab/ maastrieht/dileklis/kriter.pdf), [15,10.2006].
[16] The World Bank, (1998). Global Development Finance. Washington, DC 20433,
[17] Gautam, M. (2003), Debt Relief for the Poorest; An OECD Review of the HIPC INitlative, Washington, DC: The World Bank, (http://www.worldbank.org/oed [29,06,2006],
[18] The World Bank. (2002). Global Development Finance, Debt Burden Indicators and Country Classifications, 3118 H Street, NW, Washington, DC 20433
[19] Kazgan, Q. (1999). Yeni Ekonomik Dikende Türkiye'nin Yeri, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, Bilimsel Sorunlar Dizisi.
[20] Yentürk, N. (2001), Türkiye Ekonomisinin Son 20 Yılı; Yangın Söndü, Arsayı Kurtardık. (http://www.bagimsizsesyalbilimeiler.org), [19.05,2006],
[21] TCMB (2001), Yıllık Rapor, Ankara,
[22] Cangöz, M.C, (2003), Haşine Garantileri. (http://hazder.erg.tr/hazineei2.htm), [08.02,2005],
[23] (2002). Resmi Gazete. Sayı: 24721, 9 Nisan.
[24] (2004), TC, 2004 Yılı Katılım öncesi Ekonomik Programı, Ankara, Kasım, (http://ekutup.dpt.gev.tr/ab/kep/2004.pdf), [15.11.2006],
[25] Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, (2006). Kamu Borç Yönetimi Raporu, Ankara,
[26] Akçay, M, (1994). Türkiye'nin Dış Borç Yönetim Sistemi, TCMB, Ekonomiyi İzlemi ve İstatistik Çalışmaları (1981 - 1992), Ankara,
[27] TCMB, (1917-1997). Yıllık Raporlar, Ankara.
[28] Dış Borçların Döviz Kompozisyonu ve Kur Etkisi Tablosu. (www.hazine.gov.tr), [08.07.2006],
[29] Emil, M.F, & Yılmaz, H.H. (2004). Kamu Borcu Nasıl Oluştu? Bu Noktaya Nasıl Gelindi? İstanbul: Tesev Yayını,