19878

SİYASETİN AKIBETİ: İDEOLOJİ VE ÜTOPYA

Bu yazıda siyaset, bilgi ve din sosyolojilerinin buluştuğu ana kavram olan ‘ideoloji’ bağlamında modernliğin yaşadığı “meşruiyet krizi” analiz edilmektedir. Kapsamlı anlam- sistemleri olarak dinler, siyasetin ahlakta içkin olduğu geleneksel dünyayı bir biitiin olarak meşrulaştırdıkları için modernleşme sürecinde ahlaktan özerkleşen siyaseti anlamlandırmakta zorluk çekmektedirler. Bu meşruiyet boşluğunu “tarihî ideal tipler” olarak politik ideolojiler doldurmakta, ancak ideolojik meşrulaştırma kısa vadeli bir çözüm sağlasa da, iktidar ilişkilerinin ahlak alanında yarattığı yozlaşmadan dolayı uzun vadede realiteyi sürdürmekte başarısız kalmakta ve tekrar meşruiyet krizi ortaya çıkmaktadır. Bunun üzerine ütopya denen bütüncül meşrulaştırma iddiasındaki karşı-ideolojiler devreye girmekte, ancak bunlar da dininki gibi kutsal bir bağlayıcılıktan yoksun olduklarından dolayı başarısız kalmaktadırlar. Bu yüzden modern dünyada meşruiyet krizinin köklü çözümünün, meşrulaştıncı sistemlerden çok, bir iktidar alanı olarak politikanın varlık sebebinin sorgulanmasında yatmakta olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bilgi Sosyolojisi, Siyaset Sosyolojisi, Din Sosyolojisi, ideoloji, Ütopya, Modernleşme, Siyaset, Meşruiyet Krizi

PDF

___

[1] Habermas, J. (1976). Legitimatiorı Crısis. Boston: Beacon Press.
[2] Yücekök, A. (1987). Siyasetin Toplumsal Tabanı. Ankara: AÜ SBF.
[3] Berger, P. & Luckmann, L.T. (1969). Sociology of Religion and Sociology of Knowledge. Sociolog)’ of ReligionjEd. R. Robertson). Harmondsworth: Penguin.
[4] Mannheim, K. (1960). Ideology and Utopia. London: Routledge and Kegan Paul.
[5] Ülken, H.Z. (1995). İslam Düşüncesi: Türk Düşüncesi Tarihi Araştırmalarına Giriş. İstanbul: Ülken.
[6] (1989). Understanding Begriffsgeschichte. Political Theory, 17(2), 296-301.
[7] Richter, M. (1995). The History of Political and Social Concepts: A Critical Introduction. New York: Oxford UP.
[8] Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures. New York: Basic Books.
[9] Berger, P.L. (1969). The Sacred Canopy:'Elements of a Sociological Theory of Religion. New York: Doubleday & Anchor.
[10] Mardin, Ş. (1996). Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu. (Çev. M. Türköne; F. Unan & İ. Erdoğan). İstanbul: İletişim.
[11] Seliger, M. (1976). Ideology and Politics. London: Ailen and Unwin.
[12] Macridis, R.C. ve M.L Hulliung. (1996). Contemporary political ideologies. New York: Harper & Collins.
[13] Mardin, Ş. (1982). İdeoloji. Ankara: Turhan.
[14] Boudon, R. (1989). The Analysis of ideology. Trans. Malcolm Slater. Cambridge: Polity Press.
[15] Moore, W.E. (1963). Social Change. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
[16] Shils, E. (1968). The Concept and Function of Ideology. International Encyclopaedia of the Social Sciences, VII/66-76. New York: Macmillan.
[17] Bell, D. (1962). The End of Ideology: On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties. New York: Collier Books.
[18] Talmon, J.L. (1960). Political Messian 'ısm. The Romantic Phase. New York: Praeger Press.
[19] Fukuyama, F. (1993). The End of History and the Last Man. New York: Avon Books.
[20] Brown, W. (2001). Politics out of History. Princeton: PUP.
[21] Ellul, J. (1972). The Political Illusion. Trans. Konrad Kellen. New York: Random House/Vintage.