İŞYERİNDE ŞİDDETE (WORKPLACE VIOLENCE) KARŞI ÇALIŞANLARIN BİREYSEL ÇATIŞMA YÖNETİMİ YAKLAŞIMLARI; SAĞLIK SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA

İş yerinde, bir veya birden fazda çalışana bilinçli bir şekilde psikolojik ve fiziksel zarar veren davranışlara iş yerinde şiddet adı verilmektedir. İşyerinde şiddet; sözel, fiziksel ve psikolojik saldırı, psikolojik baskı ve yıldırma, zorbalık, tehdit, korkutma, yaralama, zarar görme ile sonuçlanabilecek tiim şiddet davranışlarını içermektedir. Yönetim ve organizasyon literatürü; bireysel çatışma yönetimi yaklaşımlarını beş grupta toparlamaktadır. Bunlar: kaçınma yaklaşımı, işbirliği yaklaşımı, uzlaşma yaklaşımı, uyma yaklaşımı ve zorlama yaklaşımıdır. Çalışanların iş yerinde yaşadıkları anlaşmazlıklara karşı tercih ettikleri bireysel çatışma yönetimi yaklaşımlarının iş yerinde şiddetle yakından ilişkisi bulunmaktadır. Araştırmanın temel amacı çalışanların tercih ettikleri bireysel çatışma yönetimi yaklaşımları ile iş yerinde yaşadıkları şiddet arasında ilişki olup olmadığının tespit edilmesidir.

Anahtar Kelimeler:

Çatışma Yönetimi, Bireysel Çatışma Yönetimi Yaklaşımları, İşyerinde Şiddet

PDF

___

[1] Gerberich, S.G. (2004). An Epidemiological Study of The Magnitude and Consequences of Work Related Violence: The Minnesota Nurses Study. Occupational and Environmental Medicine, 65(8), 495-513.
[2] Lewis, M. (2005). Bullying in Nursing. Journal ofNursing Standard, 15(45), 39-48.
[3] Özönder, C. (2005). İlköğretim Okullarında Şiddet ve Taciz. Türk Eğitim-Sen Raporu. Ankara.
[4] Tınaz, T. (2006). İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). 1. Basım. İstanbul: Beta Yayım.
[5] Yücetürk, E. (2005). Bilgi Çağında Örgütlerin Görünmeyen Yüzü, Mobbing. Sendikal Notlar Dergisi, 2(10), 80-84.
[6] Schat, A. & Kelloway, K. (2000). Effects Of Perceived Control on The Outcomes of Workplace Aggression and Violence, Journal of Occupational Health Psychology, 5(3), 386-394
[7] Schat, D. & Martino, V.M. (1998). Violence at Work, Workplace Violence. Geneva: ILO Press.
[8] Ferrinho, P.; Biscaia, A.; Fronteira, I.; Craveiro, I.; Antunes, A. & Conceiçâo, C. (2003). Pattems of Perceptions of Workplace Violence in the Portuguese Health Çare Sector. Human Resources for Health, 1(11), 1-15
[9] Selimoğlu, E. (2006). Ofis Yönetiminde Mobbing. 5. Büro Yönetimi ve Sekreterlik Kongresi, Çanakkale, 89-93
[10] Tel, H. (2002). Gizli Sağlık Sorunu: Ev İçi Şiddet ve Hemşirelik Yaklaşımları. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 3-16
[11] Soyer, Ş. İş yerinde Duygusal Saldırı, (http://www. alomaliye.com/sule_soyer_mobbing.htm). [06.08.06].
[12] Yücetürk, E. & Öke, M.K. (2005). Mobbing and Bullying: Legal Aspects Workplace Bullying in Turkey. South-East Europe Review, 2(13), 62-85.
[13] Davenport, N.; Distler, R. & Eliot, P.G. (2003). Mobbing. (Çev.: Önertoy, O.C.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
[14] Rowe, M. & Sherlock, H. (2005). Stress and Verbal Abuse in Nursing: Do Burned Out Nurses Eat Their Young? Journal of Nursing Management, 13(3), 243-248.
[15] Olsen, L. (2005). Violence at Work. (Çev.: Çoşkun, M.K.). Sendikal Notlar Dergisi, 2(10), s.55-63.
[16] Phan, B. & Kleiner, B. (1999). The Basics of Employment Discrimination. Egual Opportunities International, 18(8), 10-15.
[17] Solmuş, T. (2005). İş Yaşamında Travmalar: Cinsel Taciz ve Duygusal Zorbalık/Taciz (Mobbing). İş,Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(2), 3-18.
[18] Kılavuz, D.P. (2001). Çalışanın Liderinden Memnun 01ması:Liderin Güç Tarzının ve Çatışmayı Yönetme Tarzının Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi SBE.
[19] Uysal, İ. (2004). Örgütsel Çatışma Yönetimi ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na Yönelik Bir Uygulama. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Merkez Bankası.
[20] Rahim, M.A. (2000). Managing Conflict in Organizations. Third Edition. Boston: Cataouge in Publication Data British Library Press.
[21] Sarı, S. (2005). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerine Çatışma Çözümü Becerilerinin Kazandırılmasında Akademik Çelişki, Değer Çizgisi ve Güdümlü Tartışma Yöntemlerinin Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı.
[22] Cassito, M.G.; Fattorini, E.; Gilioli, R. & Rengo, G. (2003). Rising Awareness of Pslıycological Hasrassment at Work. Geneva Italy: WHO Protecting Workers Health Series No:4.
[23] Aguino, K., (2000). Structural And Individual Determinants of Workplace Victimization: The Effects of Hierarchical Status and Conflict Management Style. Journal of Management, 26(2), 174-196
[24] Meyer, S. (2004). Organizational Response to Conflict: Future Conflict and Work Outcomes. Social Work Research, 28(5), 214-238
[25] Almost, J. (2006). Conflict Within Nursing Work Environments: Concept Analysis. Journal of Nursing Theory and Concept Development or Analysis, 53(4), 444-453
[26] Paul, R.J. & Tovvnsend, J.B. (2004). Violence in the Workplace: A Review with Recommendations. Behavioral Science, 11(1), 14-36
[27] Lee, J.L. (1996). Occupational Stress and Organizational Commitment in Nurse Administrators. Jounal of. Nursing, 26(5), 21-28.
[28] Zapf, D. (1999). Organisational, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work. International Journal ofManpower, 20(2), 70-85.
[29] Karip, E. (2000). Çatışma Yönetimi. 2. Baskı. Ankara: Pegem+a Yayıncılık.
[30] Aquino, K. & Lamertz, K. (2004). Model of Workplace Victimization: Social Roles and Pattems of Victimization in Dyadic Relationships. Journal of Psychology, 89(6), 1023-1034.
[31] Kenan, G.M.; Cooke, R. & Hillis, S.L. (1998). Norms and Nurse Management of Conflicts:Keys to Understanding Nurse-Physician Collaboration. Research in Nursing & Health, 21(1), 59-72.
[32] Atiker, M. (2006). Çatışma. Konya: Konya Ticaret Odası Yayınları.
[33] Eren, E. (2006). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. 9.Basım. İstanbul: Beta Yayınevi.
[34] Vliert, E.; Janssen, O. & Veenstra, C. (1999). How Task and Person Conflict Shape the Role of Positive Interdependence in Management Teams. Journal of Management, 25(2), 117-141
[35] Kaya, M.; Güneş, G.; Kaya, B. & Pehlivan, E. (2005). Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Boyun Eğici Davranışlar ve Şiddetle İlişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5(5), 5-10.
[36] Bronner, G.; Peretz, C. & Ehrenfeld, M. (2003). Sexual Harassment of Nurses and Nursing Students. Journal of Advanced Nursing, 6(42), 637-644
[37] Hofeldt, R.L. (2001). Medical Workplace Violence. Journal of Primary Çare Update for OB/GYNS, 8(3), 121-131.
[38] Valentine, P. (1995). Management of Conflict: Do Nurses/Women Handle İt Differently? Journal of Advanced Nursing,22(\), 142-149.
[39] Aquino K., (2000). Structural And Individual Determinants of Workplace Victimization: The Effects of Hierarchical Status and Conflict Management Style, Journal of Management, 26(2), 171-193.
[40] Tutar, H. (2006). Mobbing. 5. Büro Yönetimi ve Sekreterlik Kongresi, Çanakkale, 131-146
[41] Uçmak, F. (2004). Acilde Çalışan Hemşirelerin Hasta ve Hasta Yakını Kaynaklı Saldırılara Karşı Tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
[42] (http://www.mobbingturkiye.net/poll/index.php). [18.10.07].
[43] Tokol, T. (2002). Pazarlama Araştırması. 11. Baskı. Bursa: Detay Yayıncılık.
[44] Stevens, J. (2002). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences. 4th Ed. Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.
[45] Ahuja, J. & Marshall, P. (2003). Conflict in The Emergency Department: Retreat in Order To Advance. Journal of The Canadian Association of Emergency Physicians, 5(6), 429-433.