ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ’NİN İŞLETMELERE ADAPTASYONUNDA ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ (AHP) YÖNTEMİYLE ÇÖZÜM YAKLAŞIMI

Günümüzde, çevreye dost ürünlerin üretilmesi ve dizaynı işletme stratejilerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Çevreyi korumaya yönelik olarak geliştirilen ortak yargılardaki artış çevre yönetim sisteminin (ÇYS) geliştirilmesini teşvik etmektedir. Bu çalışmada ISO 14001 ÇYS’ itin kritik karar kriterleri, alt kriterleri ve faydaları Analitik Hiyerarşi Yöntemi yaklaşımıyla belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kriter ve faydaların öncelik ve göreceli ağırlıklarının araştırılmasına yönelik olarak sayısal bir örnek çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda ÇYS ne adaptasyon sürecinde yeralan karar kriterleini içeren bir Analitik Hiyerarşi Yöntemli karar modeli oluşturulmuştur. Ağılık ve önceliklerin tespit edilmesinde ise ISO 14001 ÇYS belgeli İstanbul ili sınırları içerisinde faaliyet gösteren işletmelerle yüzyüze görüşme yöntemi kullanılarak bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma ile elde edilen sonuçlar işletmelerin ISO 14001 ÇYS’ ne adaptasyonu sürecinde gerçekleştirmesi gereken hareket biçimlerini belirlenmesinde bir yol gösterici durumundadır.

Anahtar Kelimeler:

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, Analitik Hiyerarşi Yöntemi, Çok Amaçlı Karar Alma

PDF

___

[1] Aboulnage, I.A. (1998). Integrating quality and environmental management as a competitive business strategy for 21st century. Environmental Management and Health, 9(2), 65-71.
[2] Chambre, D. (1997). Integration of ISO 9000 and ISO 14000. Quality & Management, 8(10), February/March, 23- 30.
[3] Chen, Z. (1997). Green technology and environmental standards. Proceedings of ÇIRP International Symposium— Advanced Design and Manufacturing in the Global Manufacturing Area, Hong Kong, 21-22 August, Vol.l., 425-429.
[4] Clements, R.B. (1996). Complete Guide to ISO 14000. New Jersey: Prentice-Hall.
[5] ISO. (1996). EN/ISO 14001 Environmental Management Systems-Specifıcation with Guidance for Use. Geneva: International Organization for Standardization.
[6] Denton, D.K. (1994). Enviro Management. New Jersey: Prentice-Hall.
[7] Chin, K.S.; Chiu, S. & Pun, K.F. (1998). Critical factors of evaluating ISO 14000 environmental management system standards implementation. International Journal of Management, 15(2), 237-247.
[8] Lee, W. (1997). ISO 14001 Certifıcations: Environmental Management System. New Jersey: Prentice-Hall.
[9] Wewer, C.T. (1996). Strategic Environmental Management Using TQEM and ISO 14000 for Competitive Advantage. New York: John Wiley.
[10] Willig, J.T. (1994). Environmental TQM. New York: Mc Graw-Hill.
[11] Pun K.F.; Fung, Y.K. & Wong, F.Y. (1998). Identification of critical factors for total quality environmental management. Proceedings of the 3rd Annual International Conference on Industrial Engineering Theories, Applications and Practice, Hong Kong, December PN114, 1-9.
[12] Pearson, B.; Little, B.F.P. & Brierley, M.J. (1993). Using Environmental Management Systems to Improve Profıts. New York: Graham & Trotman.
[13] Quigley, R. (1997). Meeting the ISO 14000 environmental challenge. Control Engineering, 3(1), July, 58-62.
[14] ISO. (1996). EN/ISO 14012 Guidelines for Environmental Auditıng-Qualifıcation Criteria for Environmental Auditors. Geneva: International Organization for Standardization.
[15] ISO. (1996). EN/ISO 14010 Guidelines for Environmental Auditing-General Principles. Geneva: Organization for Standardization.
[16] ISO. (1996). EN/ISO 14004 Environmental Management systems-General Guidelines on Principles, Systems and Supporting Techniques. Geneva: International organization for Standardization.
[17] Affisco, J.F.; Nasri, F. & Paknejad, M.J. (1997).Environmental and quality standards -an overvievv and comparison. International Journal of Quality Science, 2(1), 5-23
[18] Sayre, D. (1996). inside ISO 1400,0 - the Competetive Advantage of Environmental Management. Delray Beach: St Lucie Press.
[19] Tang, C.L. & Tummala, V.M.R. (1996). The PCB industry in Hong Kong and China - a 14 step implementation strategy for ISO 9002 certification. International Journal of Quality & Reliability Management, 13(2), 99-113.
[20] Taylor, D. (1996). Are you envı'ronmentally competitive? Business Standard, 12(3), December, 6-9.
[21] Wilson, R.C. (1997). ISO 14000 insight. Pollution Engineering,6(5), September, 53-54.
[22] Kuhre, W.L. (1995). ISO 14001 Certification. New Jersey: Prentice-Hall.
[23] Lin, C.M. (1995). The significance of ISO 14000 environmental standards for Asia-Pacific. APO Productivity Journal, 4(2), 65-82.
[24] Marguglio, B.W. (1991). Environmental Management Systems, Milwaukee: Quality Press, American Society for Quality.
[25] Mitsuhashi, T. (1998). ISO 14001 and the role of top management. APO News, Asian Productivity Organization, 15(4), April, 1-2.
[26] Tummala, V.M.R.; Chin, K.S. & Ho, S.H. (1996). Evaluation of success factors for CE implementation using AHP: a case study in the Hong Kong Electronics industry. International Journal of Production Economics, 49(7), 265-283.
[27] Tummala, V.M.R.; Chin, K.S. & Ho, S.H. (1996). Assessing success factors for implementing CE: A case study in the Hong Kong plastic industry using AHP. Advances in Concurrent Engineering, The Proceedings of the Third International Conference on Concurrent Engineering, Research and Application, 395-402.
[28] Tummala, V.M.R. & Wan, Y.W. (1994). AHP in practice: a survey of applications and recent developments. Journal of Mathematical Modelling and Scientifıc Computing, 3(1), 1-38.
[29] Saaty, T.L. (1980). The Analytical Hierarchy Process. New York: Mc Graw-Hill.
[30] Saaty, T.L. (1994). Fundamentals of Decision Making and Priority Theory with the AHP. Pitsburg: RWS Publications, Pitsburg.
[31] Saaty, T.L.; Whitaker, R. & Ruffıng, F. (1986). Expert Choice TM User Manual. Mclean: Expert Choice Inc.