Hüseyin YÜRÜK

ADALET VE İLETİŞİMİN DEVLET YÖNETİMİNDE ÖNEMİ VE UYGULAMA ÖRNEKLERİ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Çağlar boyunca devlet yönetiminde ‘adalet’, ulaşılması gereken ulvi bir hedef olarak kaynaklarda yerini almıştır. Tarihi kayıtlar, adalet ilkesinin hayata geçirilmesinde Doğu’dan ve Batı’dan çeşitli uygulamalarla doludur. İslam Dini adaleti uyulması gereken bir ilke olarak inananlarına emrederken, peygamberimiz Hazreti Muhammed başta olmak üzere İslam devlet yöneticileri adaleti hakim kılmak için her türlü özeni göstermişlerdir. İslam Halifesi Hazreti Ömer “Adalet mülkün temelidir” diyerek adaletin bu anlamda ne kadar stratejik Bir yere sahip olduğunu ifade etmiştir. Sonraki dönemlerde İslam Ülkelerini yöneten şahıslar da adalet ilkesini ve adalete ulaşmanın önemli bir mekanizması olan iletişimi sağlamak için önemli gayretler sarfetmişlerdir. Bu inceleme, adaletin devletler için bir meşruiyet kaynağı olduğu, adalet sağlamayan devlet yönetimlerinin meşruiyetini kaybederek tarih sahnesinden silindiklerini bir kez daha ortaya koymuştur. Bu makalenin amacı; adalet ve iletişimin devlet yönetimlerindeki yerini ve önemini kaynaklardan istifade ederek göstermek olmuştur. İnceleme sırasında müelliflerin adalet ve iletişim konusundaki teorik açıklama ve tesbitlerine yer verilmiş daha sonra çeşitli dönemlere ait uygulama örnekleri sunulmuştur. Doğu toplumlarının yönetim anlayışı devlet geleneğimizi oluşturduğundan seçilen örneklerde bu toplumlardaki iyi örnekler üzerine odaklanılmıştır.

The Importance of Justice and Communication in State Management and Evaluation on Application Samples

Throughout the ages, “justice” in state administration has taken its place in the sources as a lofty goal to be achieved. Historical records are filled with various applications from East and West, in putting principal of justice into practice. While Islam commands its believers the justice as a principle to be followed, Islamic state officials have shown all sorts of dedication to ensure the rule of justice, our Prophet Muhammad (SAW) being at the first place. With his saying of “Justice is the basis of property”, Islamic Caliphate Omar (RA) stated the strategic place of justice in this sense. In the following periods, the persons who ruled Islamic countries have made considerable efforts to ensure the principal of justice and the communication, as well, which is an important mechanism to achieve justice. This review once again demonstrates that justice is a source of legitimacy for states, and, state administrations which failed to ensure justice are eliminated from the stage of history by losing their legitimacy. The purpose of this article is to indicate the place and importance of the justice and communication in the state administration, by examining relevant sources. During the examination, theoretical explanations and determinations of the authors on the justice and communication were given, and, examples regarding its implementation in various periods were presented, accordingly. The focus on the best examples of these societies has been emphasized in the cases where the management of the Eastern societies has chosen our state tradition.

PDF

___

AHMED BİN HANBEL (2013), Müsned, Cilt:5. Çev:Zekeriya Yıldız, Ocak Yayıncılık, İstanbul.
AHMET CEVDET PAŞA (1980). Maruzat, Çağrı Yayınevi, İstanbul.
AHMET CEVDET PAŞA (1973). Cevdet Paşa Tarihi, Cilt:1, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları, İstanbul.
ATİK, Veli, (2001). Lütfi Paşa ve Tevarihi Ali Osman, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
AVCI, Casim (2008). Muhammed’ül Emin, Hayy Kitap, İstanbul.
BAŞA, Abdurrahman Rafet (1986). Sahabe Hayatından Tablolar, C:2, Uysal Kitabevi, Konya.
CANAN, İbrahim (2002). Kenzül Ummal, DİA, Cilt: 25.
CRAWFORD, Francis Marion, (2015). 1890’larda İstanbul, Çev:Şeniz Tükömer, İş Bankası Yayınları, İstanbul.
ÇAĞRICI, Mustafa (1988). Adâlet, DİA, Cilt: 1.
EBU YUSUF (1982). Kitabul Harac, Çev: Müderriszade M. Ataullah Efendi, Akçağ Yayınları, Ankara.
ERGÜL, Ergin (2011). Mevlânâ Bilgeliği, Orient Yayınları, Ankara.
ERYILMAZ, Bilal (2007). Kamu Yönetimi, Erkam Matbaası, İstanbul.
FAYDA, Mustafa (1988). Abdullah B. Cüd‘an, DİA, Cilt:1.
FAYDA, Mustafa (1994). Ebû Bekir, DİA, Cilt: 10.
GAZALİ (2008). İmam-ı Gazali’den Yönetim Sırları, Çelik Yayınevi, İstanbul.
HAMİDULLAH, Muhammed (1998). Hilfü’l-fudûl, DİA, Cilt:18.
HAMMER, J. Von (2011). Muhteşem Süleyman, Çev: Aylin Günay, Kaldırım Yayınları, İstanbul.
IŞIKTAÇ, Yasemin (2013). Adalet Psikolojisi, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
İBN HALDUN (1986). Mukaddime, Cilt I, Çev: Z. Kadiri Ugan, MEB Yayınları, İstanbul.
KALKIŞIM, M. Muhsin (2013). Kutadgu Bilig’de “Adâlet” Değeri, Mavi Atlas GŞÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi, Güz Dönemi, 91-98.
KANDEHLEVİ, M. Yusuf (1990). Hayatüs’sahabe, Cilt 2, Çev: A. M. Büyükçınar, Cümle Yayınları, İstanbul.
KARPAT, Kemal (2000). Osmanlı ve Dünya, Ufuk Kitapları, İstanbul.
LAMB, Harold (2006). Emir Timur, İlgi Yayınları, İstanbul.
MAVERDİ (2003). Devlet Yönetimi, Çev: M. Ali Kara, İlke Yayınları, İstanbul.
MERİÇ, Cemil (1994). Bu Ülke, İletişim Yayınları, İstanbul.
MEVDUDİ (1990). İslam’ın İlk Döneminde Siyasi Düşünce, İslam Düşüncesi Tarihi, Cilt:2, İnsan Yayınları, İstanbul.
NİCOLAS, Eveline Sint (2003). Lale Devrinin Tanığı Bir Büyükelçi, Çev: M. Şeyhun, A.Pekin, Koçbank Yayınları, İstanbul.
NİZAMÜLMÜLK (1981). Siyasetnâme, Dergah Yayınları, İstanbul.
ÖZEL, Mustafa (1998). Etkici Yönetici, İz Yayıncılık, İstanbul.
ÖZKUYUMCU, Nadir (1998). Hilf, DİA, Cilt:18.
PEÇEVİ İBRAHİM EFENDİ (1982). Peçevi Tarihi, Cilt:2, Kültür ve Turizm Bak.Yayınları Ankara.
SAYDAM, Ali (2005). Algılama Yönetimi, Rota Yayınları, İstanbul.
ŞİMŞİRGİL, Ahmet (1998). Tarih ve Medeniyet Dergisi, Aralık, 1998, Sayı: 57.
TEFAZZÜLİ, Ahmet (1995). Enuşirvan, DİA, Cilt:11.
TOPALOĞLU, Bekir (1988). Abdullah, DİA, Cilt:1.
TOYNBEE, Arnold (2005). Hatıralar ve Tecrübelerim, Klasik Yayınları, İstanbul.
UÇMAN, Abdullah (2015). Sultan Murat Han’dan Fatih Sultan Mehmed’e Nasihatler, Büyüyen Ay Yayınları, İstanbul.
YUSUF HAS HACİB (2001). Kutadgu Bilig, TDV Yayınları, Ankara.
YÜKSEL, İlhan (2005). İletişimin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2), 291-306.
ZEREY, Nesrin (2010 ). Adâlet Mülkün Temelidir, Altınoluk Dergisi, Sayı: 298.