Sâsânîler Dönemi Tıbbı

Son Aşkânî hükümdarı Dördüncü Erdevan’ın Erdeşir bin Babek (226–240) ile yapmış olduğu savaştan sonra yenilmesiyle İran ülkesi Sâsânî hükümdar silsilesinin ilk hükümdarı olan Erdeşir’in eline geçti. Bu şekilde kendisi Ahemeniş ve Aşkaniler’in varisi olarak Sâsânî devletini kurarak dört yüz yıl boyunca İran’da hüküm süren Aşkanilerin egemenliğine son vermiştir.           226 yılında tahta oturan Erdeşir’in yapmış olduğu taç giyme merasimi Fars eyaletinde bulunan Nakş-ı Rüstem ve Nakş-ı Receb kabartmalarında görülmektedir. Erdeşir iktidarının ilk yıllarında din alanında reform çalışmalarına gitti. Çünkü Partların din anlayışı putperestlikle karışmış durumdaydı. Bunu gerçekleştirmek için İran ülkesindeki Zerdüşt inancında olan herkesi yanına davet etti. Bu şekilde Zerdüştlük diniyle iktidarını daha sağlam hale getirdi. Erdeşir’in iktidarının ilk yıllarındaki icraatları efsanelerle karışık haberlere de dayanmaktadır. Bu haberlerde Erdeşir’in iktidarını sağlamlaştırması ve İran üzerindeki milletlere hâkimiyet kurması Zerdüştlerin kendisini dini konulara vermesi konusundaki teşvikleridir. Bununla beraber bu hükümdar döneminde ülke yönetimi şüphesiz din adamlarının emri altında bulunmaktaydı. Bu din adamları İran medeniyeti ve Sâsânî devleti üzerinde önemli bir rol oynamış ve elimizdeki bilgilere göre hem Erdeşir üzerinde büyük bir nüfuzları vardı ve hem de Zerdüştlüğü yayma noktasında önemli gayretleri olmuştur. 
Anahtar Kelimeler:

Sâsânî, tıp, İran

___

  • ...