“İslam Fütuhatı ve Azerbaycan” Konusu Sovyet Dönemi Azerbaycanlı Oryantalistlerin Çalışmalarında (Ziya Bünyadov ve Naile Velihanlı Örneğinde)
Azerbaycan oryantalizminin İslam fütuhatı üzere en
önemli araştırmacılarının başında Ziya Bünyadov ve Naile Velihanlı gelirler.
Her iki bilim adamı İslam fetihlerine ideolojik olarak oryantalist
yaklaşımsergilemişler. Aynı zamanda hem Naile Velihanlı, hem de Ziya Bünyadovda
Batı, özellikle de rus oryantalistlerinin etkisi duyulur. Metod olarak Marksist
tarihi materyalizm ve determinizm metodolojisini kullanmaya çalışmışlar.
Sonuçta çalışmalarındakı İslam tarihi ile kaynaklardakı İslam tarihi bazı zaman
bir-biri ile uyuşmamaktadır.
___
- Ahmed ibn Asam el-Kufi. Kitab el-Fütuh (Azerbaycanın VII-IX esrler tarihine aid çıharışlar). (çeviri, not ve açıklamalar Ziya Bünyadov). Azerbaycan Dövlet Neşriyyatı: Bakı, 1995 (rusçası 1981)
Ahmed ibn Ebu Yaqub, Tarihi-l Yaqubi (Tahqiq Abdulamir Mihne). 2.cilt. Al-Alami: Beyrut, 2010
Azerbaycan Sovet Ensiklopediyası. “Qaradaş” maddesi. Naile Velihanlı. 3.cilt. Bakı, 1979
Azerbaycan tarihi. En Gedim Dövrlerden XX Esrin Evvellerine Geder. (Ed. İgrar Aliyev) Elm: Bakı, 1993
Claudii Ptolemaei. Geographia.(Edid. C. F. A. Nobbe). Editio Stereotypa. Tom II. Lipsiae. Sumptibus et typis Caroli Tauchnitii, 1845
Edward Hallet Carr. Tarih Nedir? İletişim Yayıncılık: İstanbul, 2002
Edward Said. Oryantalizm. İrfan Yayıncılık: İstanbul, 1998
El-Belazuri, Ahmed bin Yahya. Futuh el-Buldan(haqqaqahu ve şerhehu Abdullah Enis Tubba). Müessesetu-l Muaf: Beyrut, 1987
El-Belazuri. Fütuhul-Buldan (çev.Mustafa Fayda). Türk Tarih Kurumu Basımevi: Ankara, 2002
El-Mesudi, Ebu-l Hasan.Kitab El-Tenbih ve-l Eşref. Bril: Leyden, 1893
Encyclopaedia Iranica, A. Sh. Shahbazi, “Bahram VI Čobin”, Vol. III/5, pp. 514-522
Encyclopaedia Iranica,A. Sh. Shahbazi, “Bestam o Bendoy”, Vol. IV, Fasc. 2, pp. 180-182
İbn Hordadbeh. Kniqa Putey i Stran (per. Naili Velixanovoy). Elm: Baku, 1986
Q.E. fon Qrünebaum. Klassik İslam. “Azerbaycan Ensiklopediyası” Neşriyyat – Poliqrafiya birliyi: Bakı, 1998
Mahmud Hamdi Zakzuk. Oryantalizm veya Medeniyet Hesaplaşmasının Arka Planı. Işık: İzmir, 1993
Moisey Kalankatuklu.Albaniya tarihi.(Çev. Ziya Bünyadov) Elm: Bakı, 1993
Naile Velihanlı. IX-XII Asr Ereb Coğrafiyaşünas-Seyyahları Azerbaycan Haqqında. Elm: Bakı, 1974
Naile Memmedeli kızı Velihanlı. Biblioqrafiya. Elm: Bakı, 2012
Naile Velihanlı. Arap Hilafeti ve Azerbaycan. Azerbaycan Dövlet Neşriyyatı: Bakı, 1993
Naile Velihanlı. IX-XII Esr Ereb Coğrafiyaşünas-Seyyahları Azerbaycan Haqqında. Elm: Bakı, 1974
Naile Velihanova “İzmenenie İstoriçeskoy Qeoqrafii Azerbaydjana v Rezultate Arabskoqo Zavoevaniya”, İstoriçeskaya Qeoqrafiya Azerbaydjana. Elm: Baku, 1987
Orta Esr Ereb Menbelerinde Azerbaycan Tarihine aid materialler. (red. F.Esedov) Nurlan: Bakı, 2005
Parvaneh Pourshariati. Decline and Fall of the Sassanian Empire. İ.B.Tauris & Co Ltd: London. New York, 2008
R.G.Collingwood. Tarih Tasarımı. Doğu Batı Yayınları: Ankara, 2013
Strabon. Qeoqrafiya (per. Q.A.Stratonovskoqo). Nauka: Moskva, 1964 – s. 474
Taberi, Ebu Cafer Muhammed bin Cerir. Tarih er-Rüsul ve-l Müluk (Tahqiq Muhammed Ebu-l Fadl İbrahim). 4.Cilt. Dar-ul Maarif bi Mısr: Kahire, 1970
Taberi, Tarih er-Rüsul ve-l Müluk (Tahqiq Muhammed Ebu-l Fadl İbrahim). 3.Cilt. Dar-ul Maarif bi Mısr: Kahire, 1969
TDV İslam Ansiklopedisi.Mustafa Fayda “Fetih” maddesi. Cilt: 12, İstanbul, 1995
The Cambridge History of İslam. Vol 1A. Ed.by P.M.Holt, Ann K.S.Lambton, Bernard Lewis. Cambridge University Press, 1970
The New Cambridge History of Islam (Ed.Chase F.Robinson) Vol.I. Cambridge University Press, 2010
Yakut, Şihabeddin Ebu Abdullah. Muc’em el-Buldan. 2. cilt. Beyrut: Dar Sader, 1977
Ziya Bünyadov. Azerbaycan VII-IX.esrlerde. Azerneşr: Bakı, 1989 (rusçası – 1965)
Ziya Musa oğlu Bünyadov. Biblioqrafiya. Nurlan: Bakı, 2004