Ahlâk ve Mantık İlişkisine Dair Bir Değerlendirme

İslam felsefesi, Müslümanların fetihleri neticesinde VIII. yüzyılda İslam coğrafyasında ortaya çıkan mantık, matematik, fizik, metafizik, ahlâk ve siyaset alanlarındaki çalışmaları içeren geniş bir ilimdir. İslam felsefesinin önemli bir dalı olan ‘ahlâk’ ilmini esas alan bu çalışmada, ahlâkın diğer ilimler ile ilişkisine kısaca değinilecektir. Ahlâk, özellikle ‘mantık’ ilmi üzerinden felsefî bir tahlile tabi tutulacaktır. Ahlâkın mantık ile irtibatını sağlam bir şekilde sunabilmek, ahlâk kuramlarının sağlıklı bir şekilde oluşturulmasına imkân tanıyacaktır. Çalışmamızda öncelikle ahlâk ve mantık kavramları tanımlanacak, ardından ahlâk ilminin diğer ilimlerle ilişkisini açıklamak için ahlâkın temel meselelerine kısaca değinilecektir. Mantık ve ahlâk ilişkisi maddelendirilerek çalışma sonlandırılacaktır. Nitekim ahlâkın teorik ve pratik olarak başarılı bir incelemeye tabi tutulabilmesi için onun diğer ilimlerle irtibatına göz atmak; ahlâkın, insan hayatına iştirakını artıracak ve önemine yeniden işaret edecektir.

___

  • Aristotle. “Nicomachean Ethics”. çev. H. Rackham. Perseus Digital Library. Erişim 21 Aralık 2022. http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0086.tlg010.perseus-eng1:1144b.20
  • Bircan, Hasan Hüseyin. “Ahlâk: Mutluluk ve Erdem”. İslâm Felsefesi: Tarih ve Problemler. ed. M. Cüneyt Kaya. İstanbul: İSAM Yayınları, 2. Basım, 2013.
  • Cengiz, Yunus. “Ahlak İlmi ve Diğer İlimlerle İlişkisi”. İslam Ahlak Esasları ve Felsefesi. ed. Demirkol, Murat. Ankara: BİLAY, 2018.
  • Cevizci, Ahmet. Felsefeye Giriş. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 6. Basım, 2017.
  • Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları, 7. Basım, 2019.
  • Corcoran, John. “The Inseparability of Logic and Ethics”. Free Inquiry 9/2 (1989), 37-40.
  • Çağbayır, Yaşar. Arap Asıllı Türk Alfabesiyle Yazılmış Türkçenin Söz Varlığı: Ötüken Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2017.