Gökhan KOÇER

7414

Kelimelerin Gücü: Türk Dış Politikasında Söylem

Dil, siyasetin en önemli araçlarından biridir. Bu bağlamda kişilerin olduğu gibi, devletlerin de kendilerini siyaseten ifade etmelerinde dilin önemi çok yüksektir. Devletlerin dış politikalarını gerçekleştirmek için kullandıkları dil, özgün niteliklere sahiptir ya da en azından öyle olması gerektiğine inanılır. Bu nedenle de, devletin dış politikada kullandığı dil başkalarınınkinden farklıdır, değilse bazen farklılaştırılır ya da kelimelere farklı anlamlar yüklenir. Dili ve özelde de kelimeleri kullanarak dış politika üretmeye ve uygulamaya çalışmak, rastlanılan bir durumdur. Ancak, bu durum, bazen çeşitli dış politika sorunlarına da neden olabilmektedir.Türk dış politikasında da benzer uygulamalar ve sorunların varlığı, zaman zaman söz konusudur. Adlandırma, ad değiştirme, farklı adlandırma, olumsuz adlandırma, adını farklı telaffuz etme, adını anmama, bu konuda taktiklere örnektirler.Bu çalışmada, esas olarak, Türk dış politikasında yakın zamanda gündemde yer almış iki tartışma konusu ele alınmıştır. Bunlardan birincisi Suriye Devlet Başkanı “Beşir Esad”ın soyadının ne olduğu ya da nasıl telaffuz edileceği konusunda Türkiye’de yaşanan çok ciddi tartışmadır. Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkiler bozulmaya başladıktan sonra, Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere bir kesim, “Esad” yerine “Esed” kelimesini kullanmayı tercih etmiştir. İkincisi ise, terör örgütü “IŞİD”in (Irak Şam İslam Devleti) adı konusunda olmuştur. Daha önce IŞİD adıyla anılan örgüt, sonraları Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere, büyük bir kesim tarafından DEAŞ, DAİŞ, DAEŞ gibi adlarla ifade edilmeye başlanmıştır. Bu yaklaşımın temel nedeni, terör örgütünün adında yer alan “İslam” kelimesinin kullanılmak istenmemesi olmuştur.Konu hakkında, iki saptama yapılabilir. Birinci olarak, Türkiye’de yapılan tartışmalar, Türkiye dışında yapılanlardan ve Türkiye’nin dışarıyla yaptıklarından daha fazladır. İkinci olarak ise, dile yapılan müdahaleler, kelimelerle oynamalar, istenilen sonuçları vermemiştir.Anahtar Kelimeler: Dil, Siyaset, Dış Politika, Türk Dış Politikası, Adlandırma
Anahtar Kelimeler:

Dil, Siyaset, Dış Politika, Türk Dış Politikası

The Power of the Words: Discourse in Turkish Foreign Policy

Language is one of the essential tools in politics. In this context, as for people, the importance of language is very high for states to express themselves politically. The language that states use to carry out their foreign policies has original qualities or at least is believed it should have. For this reason, the language used by the state in its foreign policy is different from the others. If it is not different, it is sometimes differentiated, or new meanings are assigned to the words in line with this purpose. It is a common practice that states produce and implement foreign policy by utilising the language and especially words. However, this can sometimes lead to various problems in foreign policy.Similar practices and problems exist in Turkish foreign policy as well. Naming, changing the name, naming it differently, labelling it in a negative manner, pronouncing the name differently, not-to-mention the name are of the tactics in this regard.In this study, two main topics on Turkish foreign policy are discussed. The first is the debate in Turkey on the last name of Syrian President "Bashar al-Assad" within the framework of what it is or how to pronounce it. Once the relationship between Turkey and Syria began to deteriorate, "Esed" instead of "Esad" has chosen to be used by some politicians, particularly Recep Tayyip Erdoğan. The second one is the name of the terrorist organisation "ISIS“(Islamic State of Iraq and al-Sham). The terrorist organisation formerly known as ISIS started to be named "DEAŞ", "DAİŞ", "DAEŞ" by a great number of people, especially Recep Tayyip Erdoğan. The main reason for this is that the word of Islam takes place in the name of this terrorist organisation.Two inferences can be made on the subject. First, the language debates that took place inside Turkey are more frequent than the debates done between Turkey and its counterparts in the international arena and made by the outside world without Turkey's involvement. Secondly, the interventions in language and playing with words did not give the desired results.Keywords: Language, Politics, Foreign Policy, Turkish Foreign Policy, Naming
PDF

___

  • Akparti.org.tr. (2019). https://www.akparti.org.tr/media/277004/cep-boy-tu-zu-k-2019.pdf
  • Albayrak, H. (2019). Esad niye Esed oldu? Erişim: https://www.timeturk.com/esad-niye-esed-oldu/yazar-1017957
  • Atay, T. (2017). DEDAEŞAŞİŞ mi, DADEAŞİŞEŞ mi?Cumhuriyet.
  • Başaran, E. (2013). Pekeke dedin-demedin. Erişim: http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ezgi-basaran/pekeke-dedin-demedin-1131696/
  • BBC. (2014). Erdoğan: “PeşmergeninKobani”ye geçişini biz teklif ettik. Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler/ 2014/10/141022_erdogan_abd_kobani
  • Belge, M. (2012). Tarih Boyunca Yemek Kültürü, 12. B. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Birand, M. A. ve Yalçın, S. (2001). The Özal/Bir Davanın Öyküsü. İstanbul: Doğan Kitap Yayınları.
  • Bora, T. (2018). Zamanın Kelimeleri. İstanbul: Birikim Kitapları.
  • Bölükbaşı, D. (2011). Dışişleri İskelesi. İstanbul: Doğan Kitap Yayınları.
  • Çiriş, Ö. (2009). Güroymak’ta “Norşin” heyecanı. Erişim: http://www.hurriyet.com.tr/gundem/guroymakta-norsin-heyecani-12250407
  • Demokrathaber.com. (2015). TSK IŞİD’in ismini değiştirdi! Erişim: https://www.demokrathaber.org/guncel/tsk-isidin-ismini-degistirdi-h43048.html
  • Dışişleri Bakanlığı. (2019a). PKK. Erişim: http://www.mfa.gov.tr/pkk.tr.mfa
  • Dışişleri Bakanlığı. (2019b). Suriye’nin Siyasi Görünümü. Erişim: http://www.mfa.gov.tr/suriye-siyasi-gorunumu.tr.mfa
  • Dışişleri Bakanlığı. (2019c). Türkiye’nin Yabancı Terörist Savaşçılarla Mücadelesi. Erişim:http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-yabanci-terorist-savascilarla-mucadelesi.tr.mfa
  • Dışişleri Bakanlığı. (2019d). Türkiye-Suriye Siyasi İlişkileri. Erişim: http://www.mfa.gov.tr/turkiye-suriye-siyasi-iliskileri. tr.mfa
  • Dışişleri Bakanlığı. (2019e). Ülke Künyesi: Katar Devleti. Erişim: http://www.mfa.gov.tr/katar-kunyesi.tr.mfa
  • Dışişleri Bakanlığı. (2019f). Ülke Künyesi: Mısır Arap Cumhuriyeti. Erişim: http://www.mfa.gov.tr/misir-kunyesi.tr.mfa
  • Dışişleri Bakanlığı. (2019g). Ülke Künyesi: Suriye Arap Cumhuriyeti. Erişim: http://www.mfa.gov.tr/suriye-kunyesi.tr. mfa
  • Dorsay, A. (2016). DAİŞ, DEAŞ, DAEŞ... Hay dilinizi eşşek arısı soksun!... Erişim: https://t24.com.tr/yazarlar/atilla-dorsay/dais-deas-daes-hay-dilinizi-essek-arisi-soksun,13757
  • El, K. (2012). Esad neden Esed oldu? Erişim: http://www.gazetevatan.com/esad-neden-esed-oldu--492901-gundem/
  • Engin, A. (2012). Esat Değil Esed. Erişim: https://t24.com.tr/yazarlar/aydin-engin/esat-degil-esed,5345
  • Engin, A. (2015). Esed’eEsed dedim pişman oldum... Erişim: http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/376589/ Esed_e_ Esed_dedim_pisman_oldum....html
  • Engin, A. (2016). Pekeke, affedersiniz Pekaka. Erişim: http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/461368/Pekeke_ affedersiniz_Pekaka.html
  • Fischer, S. R. (2017). Dilin Tarihi. 4. B., çev. Muhtesim Güvenç, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Gazeteciler.com. (2012). “Esad” mı “Esed” mi polemiğinde son noktayı AA koydu. Erişim: http://www.gazeteciler.com/haber/ esad-m-esed-mi-polemiinde-son-noktay-aa-koydu/206930
  • Gazetemanifesto.com. KCK: Rojava adını doğru bulmuyoruz. (2016). Erişim: http://gazetemanifesto.com/2016/07/30/kck-rojava-adini-dogru-bulmuyoruz/
  • Güller, M. A. (2011). PeKeKe mi, PeKaKa mı? Erişim: https://www.aydinlik.com.tr/arsiv/mehmet-al-gueller-pekeke-mi-pekaka-m
  • Güvenç, D. (2015). Dışişleri Erdoğan’a uydu. Cumhuriyet.
  • Haberturk.com. (2012). CHP’li İnce, çok sert! Erişim: http://www.haberturk.com/gundem/haber/735992-chpli-ince-cok-sert
  • Hürriyet.com.tr. (2004). “PeKaKa” değil “PeKeKe”. Erişim: http://www.hurriyet.com.tr/gundem/pekaka-degil-pekeke-259290
  • İnternethaber.com. (2014). Kobani mi ayn el arab mı. Erişim: https://www.internethaber.com/kobani-mi-ayn-el-arab-mi-atalay-kizdirdi-728970h.htm
  • İnternethaber.com. (2015). IŞİD’e “DAEŞ” demenin cezası... Erişim: https://www.internethaber.com/iside-daes-demenin-cezasi-765153h.htm
  • Khalidi, A. (2018). Kobani is not Kurdish, Erdogandeclares at Chatham House. Erişim: http://www.kurdistan24.net/en/ news/76526965-7314-420a-a47d-12a32efa18b
  • Kılınç, T. (2017). Esad, nasıl Esed oldu? Erişim: https://www.yenisafak.com/yazarlar/tahakilinc/esad-nasil-esed-oldu-2041560
  • Milliyet.com.tr. (2014). IŞİD: Tek örgüt 10 farklı isim. Erişim: http://www.milliyet.com.tr/isid-tek-orgut-10-farkli-isim/dunya /detay/1965988/default.htm
  • Milliyet.com.tr. (2016). Dışişleri Bakanlığı’ndan Suriye rejimine kınama. Erişim: http://www.milliyet.com.tr/disisleri-bakanligi-ndan-suriye-siyaset-2316378/
  • Milliyet.com.tr. (2019). DAEŞ’in toprağı kalmadı. Erişim: http://www.milliyet.com.tr/daes-in-topragi-kalmadi--dunya-2828923/
  • Muhtar, R. (2015). AK Parti değil AKP demeye devam ediyorum... Erişim: http://www.gazetevatan.com/reha-muhtar-880714-yazar-yazisi-ak-parti-degil-akp-demeye-devam-ediyorum-/
  • Odatv.com. (2013). Erdoğan Toprak: Esed yeniden Esad olacak. Erişim: https://odatv.com/esed-yeniden-esad-olacak-2510131200.html
  • Oktay, E. (2017). TFF, “Arena”ları “Stadyum” olarak değiştirdi. Erişim: https://www.aa.com.tr/tr/futbol/tff-arenalari-stadyum-olarak-degistirdi/827561
  • Oruç, M. Ş. (2017). Neden IŞİD değil de Daeş diyoruz? Erişim: https://www.yenisafak.com/yazarlar/ mervesebnemoruc/neden-isid-degil-de-daes-diyoruz-2035393
  • Önderoğlu, E. (2009). “PeKeKe” Diyen Günlük Gazetesi İki Ay Kapatıldı, Erişim: https://m.bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/115085-pekeke-diyen-gunluk-gazetesi-iki-ay-kapatildi
  • Özcan, İ. (2016). Yer, mekân ve kamusal yapı isimleriyle oynamak. Milliyet.
  • Posta.com.tr. (2014). Erdoğan “IŞİD” demedi “DEAŞ” dedi. Erişim: https://www.posta.com.tr/erdogan-isid-demedi-deas-dedi-251412
  • Sabah.com.tr. (2015). Erdoğan istedi, IŞİD’in adı DEAŞ oldu” Erişim: http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/01/07/erdogan-istedi-isidin-adi-deas-oldu
  • Sabah.com.tr. (2019).TrumpDAEŞ’in yenildiğini ilan edecek. Erişim: https://www.sabah.com.tr/amerika/2019/02/05/ trump-daesin-yenildigini-ilan-edecek
  • Sanchez, R. (2017). ISIL, ISIS or the Islamic State? Erişim: https://edition.cnn.com/2014/09/09/world/meast/isis-isil-islamic-state/index.html
  • Sözcü.com.tr. (2016). IŞİD’in ismi yine tartışma konusu. Erişim: https://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/isidin-ismi-yine-tartisma-konusu-1364603/
  • Sözcü.com.tr. (2019). Son dakika… Erdoğan’dan güvenli bölge için flaş çıkış. Erişim: https://www.sozcu.com.tr/2019/ gundem/cumhurbaskani-erdogan-akp-grubunda-konusuyor-2-3131951/
  • Stern, J. ve Berger, J. M. (2015). ISIS The State of Terror. London: William Collins.
  • Şahin, A. (2015). Yılların Rus salatası Türkiye’de neden bir anda Amerikan salatası oluverdi? Erişim: http://www.fortuneturkey.com/yillarin-rus-salatasi-turkiyede-neden-bir-anda-amerikan-salatasi-oluverdi-8357
  • Taştekin, F. (2014). Ne ‘Ayn’ı gördüm ne ‘Arab’ı! Bırakın Kobani kalsın! Erişim: http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ fehim-tastekin/ne-ayni-gordum-ne-arabi-birakin-kobani-kalsin -1227432/
  • Tccb.gov.tr. (2016). Kurban Bayramı Mesajı.Erişim: https://www.tccb.gov.tr/basin-aciklamalari/365/51307/ kurban-bayrami-mesaji.html
  • Tezkan, M. (2014). IŞİD’di.. Durduk Yerde DEAŞ Oldu. Milliyet.
  • Tr.sputniknews.com. (2016). Rusya, Türkiye ve İran’ın ortak Suriye bildirisinin tam metni yayınlandı. Erişim: https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201612211026428478-rusya-turkiye-iran-suriye-ortak-bildiri/
  • Tsk.tr. (2016). Sayın Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın Kurban Bayramı Mesajı (12 Eylül 2016). Erişim: http://www.tsk.tr/Mesaj/Mesaj_03
  • U.S. Embassy and Consulates in Turkey (2018). Statement by the President on Armenian Remembrance Day 2018. Erişim: https://tr.usembassy.gov/statement-by-the-president-on-armenian-remembrance-day-2018
  • Wikipedia. (t.y.). Kobani. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kobani
  • Yalçın, S. (2014). Ayn el Arap. Erişim: http://www.sozcu.com.tr/2014/yazarlar/soner-yalcin/ayn-el-arap-613043/
  • Yeni A. (2014). Erdoğan IŞİD'e neden DEAŞ dediğini açıkladı. Erişim: https://www.yeniakit.com.tr/haber/erdogan-iside-neden-deas-dedigini-acikladi-34767.html
  • Zeyrek, D. (2018). Bir Soğuk Savaş klasiği: Cadde ismi değiştirmek. Erişim: http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ deniz-zeyrek/bir-soguk-savas-klasigi-cadde-ismi-degistirmek-40743493
Novus Orbis: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2018
  • Yayıncı: Özgür TÜFEKÇİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Terrörizm ve Ulusötesi Organize Suçların Küresel Yönetişimi: Zorluklar ve Karmaşıklıklar

Halil PEÇE

Kelimelerin Gücü: Türk Dış Politikasında Söylem

Gökhan KOÇER

Orta Doğu’nun Kırmızı Jeopolitiği Bir Dini Terör Organizasyonu Olarak DAEŞ

Bora İYİAT

Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Özel Askeri Şirketlerin Değişen Rolü

Selçuk DENEK