YENİ GİRİŞİMLER VE YATIRIMCILAR İÇİN ALTERNATİF FİNANSMAN YÖNTEMİ: PAYA DAYALI KİTLE FONLAMASI

Üretim faktörlerinin bir araya getirilerek girişime dönüşmesi, ülke ekonomilerinin gelişimi ve buna bağlı olarak refah düzeyinin artması açısından önemlidir. Girişimlerin hayata geçmesi ve faaliyetlerini sürdürebilmesi için öncelikle finansmana ihtiyaç duyulmaktadır. Finansman ihtiyacını karşılayamayan girişimler, fikir olarak kalmaktan öteye geçememektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde fikir aşamasında olan projelere geleneksel finansman kaynaklarından fon sağlanması oldukça güçtür. Söz konusu durum; finans kuruluşlarının geri dönme riskinin yüksek olması sebebi ile başlangıç aşamasındaki girişimlere fon sağlamada genellikle isteksiz davranmalarından kaynaklanmaktadır. Bu sebeple girişimciler, proje fikirlerine fon sağlamak için genellikle alternatif finansman kaynaklarına yönelmektedir. Alternatif finansman yöntemlerinden birisi de Dünya’da son yirmi yıldır Türkiye’de de son beş yıldır uygulanmakta olan kitle fonlamasıdır. Türkiye’de kitle fonlamanın uygulanması oldukça yeni olup gerek yasal altyapını oluşturulması gerekse de uygulamada karşılaşılan sorunların giderilebilmesi için çalışmalar sürmektedir. Çalışmanın amacı, girişimciler için alternatif bir finansman kaynağı olan kitle fonlamanın bir alt modeli olan paya (hisseye) dayalı kitle fonlamanın Dünya ve Türkiye’deki uygulamalarını inceleyerek, avantaj ve dezavantajlarını ortaya koymak, Türkiye’de paya dayalı kitle fonlamasının gelişimi için öneriler sunmaktır. Paya dayalı kitle fonlama modeli Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde hem girişimlere finansman sağlama hem de mülkiyetin tabana yayılması açısından önemli bir alternatif oluşturmaktadır. Paya dayalı kitle fonlama ile girişimciler daha az maliyet ile finansmana erişebilirken, bireysel yatırımcılar da küçük tutardaki fonlarını birleştirerek bir fikrin/girişimin uygulamaya geçmesine katkı sunabilmektedir.

ALTERNATIVE FINANCE METHOD FOR NEW VENTURES AND INVESTORS: SHARE-BASED CROWDFUNDING

Bringing together the factors of production and transforming them into an enterprise is important for the development of the country's economy and, accordingly, for increasing the level of prosperity. In order for startups to come to life and continue their operations, financing is first required. Initiatives that cannot meet their financing needs are nothing more than an idea. Especially in developing countries, it is very difficult to obtain funding from traditional financing sources for projects that are still in the idea phase. This is because financial institutions are often reluctant to finance startups due to the high risk of return. For this reason, entrepreneurs often turn to alternative funding sources to finance their project ideas. One of these alternative financing methods is crowdfunding, which has been introduced worldwide in the last twenty years and in Turkey in the last five years. The introduction of crowdfunding in Turkey is quite new, and studies are currently being conducted to both create the legal infrastructure and solve the problems encountered in practice. The aim of this study is to highlight the advantages and disadvantages of share-based crowdfunding, which is a sub-model of crowdfunding that provides an alternative source of funding for entrepreneurs in the world and in Turkey, and to make suggestions for the development of share-based crowdfunding in Turkey. The share-based crowdfunding model is an important alternative in developing countries like Turkey, both in terms of funding startups and spreading ownership to the grassroots. With share-based crowdfunding, entrepreneurs can access funding at a lower cost, while individual investors can contribute to the implementation of an idea/project by pooling their small amounts of money.

___

  • Açıkgöz, B. Ayanoğlu, Y. ve Yanık, S. (2020). Muhasebe Bakış Açısından Bağış (Yardım) ve Ödüle Dayalı Kitlesel Fonlama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (86), 57-78.
  • Anbar, A. (2020). Girişimcinin Finansmanında Alternatif Bir Yöntem: Kitlesel Fonlama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (88), 237-254.
  • Atsan, N. ve Oruç, E. E.(2015). Girişimciler İçin Alternatif Bir Finansman Yöntemi: Kitlesel Fonlama (Crowdfunding). Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(1), 297-320.
  • Ayhan, F. ve Ertemsir, E.(2019). Girişimciler için Yeni Bir Finansman Yöntemi Olarak Kitlesel Fonlama. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 221-237.
  • Bretschneider, U., Knaub, K., ve Wieck, E. (2014). Motivations for crowdfunding: what drives the crowd to invest in start-ups?. European Conference onInformation Systems (ECIS) Business Management, 45-61.
  • Can, R. ve Başaran, N. (2020). Yeni Bir Finansman Modeli: Kitle Fonlaması. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 55-66.
  • Çonkar, M.K. ve Canbaz, M.F. (2018) Kitle Fonlaması Finansman Yöntemi: Türkiye’de Sistemin Geliştirilmesine Yönelik Öneriler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 119-132.
  • Çöğürcü, İ.(2016). İktisadi Doktrinlerde Geçmişten Günümüze Girişimciliğin Önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 65-80.
  • De Buysere, K., Gajda, O., Kleverlaan, R.M. D. (2012). A Framework for European Crowdfunding, European Crowdfunding Network, Brüksel.
  • Fettahoğlu, S. ve Khusayan, S. (2017). Yeni Finansman Olanağı: Kitle Fonlama. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(4), 499-521.
  • Freedman, D., & Nutting, M. R. (2015). A Brief History of Crowdfunding Including Rewards, Donation, Debt, and Equity Platforms in the USA, Updated November 5. Retrieved December 1, 2019, from https://www.freedman-chicago.com/ec4i/History-of-Crowdfunding.pdf
  • Fintechistanbul, 2022 Raporu, (2022). https://fintechistanbul.org/wp-content/uploads/2023/03/Paya-Dayali-Kitle-Fonlamasi-Raporu-2021-202274.pdf
  • Hornuf, L., ve Cumming, D. (2018). The Economics of Crowdfunding: Startups, Portals and Investor Behavior. Taylor & Francis Limited.
  • İzmirli Ata, F.(2018). Yeni Nesil Finansman Yöntemi Olarak Kitle Fonlama: Türkiye Potansiyeli. M CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2),273-296.
  • Kaartemo, V.(2017). The Elements Of A Successful Crowdfunding Campaign: A Systematic Literature Review Of Crowdfunding Performance. International Review of Entrepreneurship, 15(3)291-318.
  • Marangoz, M. (2018). Girişimcilik. Beta Yayınları: İstanbul.
  • MKK (2022). “Kitle Fonlaması Sistemi (KFS) Ücret Tarifesi hk.”, Genel Müdür ve Sermaye Piyasaları Yöneticilerine yönelik Genel Mektup, No: 898, 2020.
  • Onur, M.N., ve Değirmenci, Ö. (2015). Crowdfunding-Kitle Fonlaması. T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Çalışma Raporları, Sayı: 2015-7
  • Özdemir, C. (2020). Yeni Finansman Yöntemi Kitle Fonlaması: Paya Dayalı Modelde Kalite Sinyalleri ve Diğer Başarı Faktörleri. Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Özer, A. (2020). Kitle Fonlaması. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Sakızlı, E. (2018). Alternatıf Bir Finansman Yöntemi : Kitlesel Fonlaması Değerlendirme Notu, Ed. Hüseyin Vatansever, 2018.
  • Vergili, G. (2022). Kitle Fonlama: Dünü, Bugünü ve Yarını. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (2). 106-121
  • SPK (2022). “Kitle Fonlaması Tebliği”, md. 4/1 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211027-3.htm
  • Takasbank (2022). “Paya Dayalı Kitle Fonlaması Emanet Yetkilisi Prosedürü”, https://www.spl.com.tr/docs/other/33386718-6125-46.pdf
  • Valanciene, L., ve Jegeleviciute, S. (2013). Valuation of crowdfunding: benefits and drawbacks. Economics and Management, 18(1), 39-48.
  • Vismara, S. (2016). Equity retention and social network theory in equity crowdfunding. Small Business Economics, 46(4), 579-590.
  • Yanlı, S. ve Yüksel, H. S.: “Sermaye Piyasaları Hukukunda Kitle Fonlamasına İlişkin Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Banka ve Finans Hukuku Dergisi, C.8, S.32.