DOĞAL EĞİTİM SÜRECİNDE BİREY TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN PSİKOLOJİK SAVUNMA MEKANİZMALARI

Bu makalenin amacı, doğal eğitim sürecinde, eğitilen konumundaki bireyin geliştirmiş olduğu savunma mekanizmalarının yorumlanarak açıklanmasıdır. Makalenin çalışma materyali, Öğreten Adam ve Oğlu başlıklı karikatür bandı kapsamında oluşturulmuştur. 1990’lı yıllar süresince yayınlanmış ve mizah severler tarafından yakın bir ilgiyle takip edilmiş olan karikatür bandındaki Öğreten Adam karakteri, okul dışı ortamlarda oğluna hayat tecrübelerini ısrarla öğretmeyi hedeflemiştir. Öğreten Adamın öğretme istekliliğine karşılık oğul karakteri, anlatılanları yeterince dikkate almamaktadır. Baba ve oğul karakterlerinin bu tipik davranışlarını betimleyen ve 1997 yılında kitaplaştırılan karikatür bandı, doğal eğitim ekseninde yapılandırılmıştır. Karikatürlerde Öğreten Adam, düz anlatım yöntemi ile çocuğuna çeşitli yaşamsal bilgi ve tecrübe aktarımında bulunmaktadır. Oğul karakteri ise yaşadığı iç çatışmalar nedeniyle, durumlar karşısında farklı savunma mekanizmaları geliştirmektedir. Bu makalede nitel araştırma yöntemi benimsenmiş, yürütülen çalışmalarda ise doküman içeriğinin incelemesi tekniği kullanılmıştır. Makalede, oğul karakterinin psikolojik savunma mekanizmalarından olan kaçma, bastırma ve hayal kurma (düşle doyum) davranışlarına yönelmekte olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Oğul karakterinin davranışlarının temel nitelikleri, psikolojik savunma mekanizmaları literatürü bağlamında belirlenerek temalandırılmıştır. Tablolar ve betimsel anlatımlar aracılığıyla, oğul karakterinin içsel tepkileri ve anlatımlara karşı sergilediği davranışlar, söz konusu temalar bağlamında değerlendirilmiştir.

___

  • Altınköprü, T., (2015). Şahsiyet ve karakter analizi. İstanbul: Hayat Yayınları.
  • Aşukin N. S. ve diğ. (1979). Politika sözlüğü. (M. Beyhan, Çev.) İstanbul: Sosyal Yayınları.
  • Aydın, İ., (2015). Alternatif okullar. İstanbul: Pagem Akademi Yayıncılık.
  • Baker, C., (1991). Zorunlu eğitime hayır. Çev. Ayşegül Sönmezay Erol, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Balkış, B. F. (2004). Genel psikoloji. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
  • Çevik, M. (2010). Karikatürlerde folklorik öğeler, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S: 7. ss. 225- 258.
  • Hançerlioğlu, O. (1976). Felsefe ansiklopedisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Eroğlu, F. (2006). Davranış bilimleri. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Ertem, K. (1995). Dengeli beslenme. İstanbul: Leman Yayıncılık.
  • Ertem, K. (1997). Öğreten adam ve oğlu. İstanbul: Leman Yayıncılık.
  • Favaro, A. ve Akşit, O. (2016). Cool’dan Kitsch’e Kendini Ciddiye Almamanın Dayanılmaz Hafifliği: “ve Sinem’in Canı Çok Sıkılıyor”, Huriye Kuruoğlu ve Mikail Boz (Ed.), Medya ve Mizah (s.193-210), Nobel Yayınları, Ankara.
  • İllich, İ. (2017). Okulsuz toplum. (M. Özay, Çev.) İstanbul: Şule Yayınları.
  • Karaca, R. (2015). Kişiliğim ve ben. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Memiş, Ş. ve Yarış, İ. (2010). İstanbul’un 100 karikatüristi. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları.
  • Morgan, G. (1998). Örgüt ve yönetim teorilerinde metafor. (G. Bulut, Çev.) İstanbul: MESS Yayınları.
  • Morgan, C. T. (1984), Psikolojiye giriş ders kitabı. (H. Arıcı ve diğ., Çev.) Ankara: METEKSAN Yayınları.
  • Özgüven, E. (1992). Üniversite öğrencilerinin sorunları ve baş etme yolları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 7, ss. 5-13.
  • Rauter, E.A. (2011). Düzene uygun kafalar nasıl oluşturulur. (M. Ecer, Çev.) İstanbul: Kaldıraç Yayınevi.
  • Sargut, A. S. (1994). Kültürlerarası farklılaşma ve yönetim. Ankara: V Yayınları.
  • Spring, J. (2014), Özgür eğitim. (A. Ekmekçi, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Şahin, T.E. (2006). Sosyal bilimlere giriş. Ankara: Dikey Yayıncılık.
  • Tezcan, M. (1991). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Yargıçoğlu Matbaası.
  • Turgenyev, I. S. (2020). Babalar ve oğullar. (E. Altay, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.