Manisa-Gürle köyü yöresinde bulunan kayaçların sınıflandırılarak beton agregası olarak kullanılabilirliğinin araştırılması

Günümüzde yapı inşasında en yaygın kullanılan yapı malzemelerinden biri olan beton; çimento, su, agrega ve katkı maddelerinin uygun oran optimizasyonu sağlanarak elde edilmektedir. Betonun fiziksel, kimyasal, mineralojik ve özellikle mekanik özelliklerinin istenilen düzeyde olması inşa edilen yapıların dayanımlı ve dayanıklı olması açısından önemlidir. Bu doğrultuda, beton karışımının önemli bir parçası olan agregaların seçimi beton özelliklerine etki eden önemli faktörlerden biridir. Agrega seçiminde sedimanter kökenli kayaçlardan olan kalker ve dolomitik yapıdaki kayaçların kullanılması agreganın çimento ile aderansının güçlü olmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada Manisa-Gürle köyü yöresinde bulunan kayaçların tanımlanıp sınıflandırılarak beton içerisinde agrega olarak kullanımının uygunluğunun araştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, agrega numunelerinin fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikleri tespit edildikten sonra yıkanmış ve yıkanmamış agrega kullanarak 18 adet beton numunesi hazırlanmış ve 7, 14 ve 28 gün sonunda beton basınç dayanımları test edilmiştir. Çalışma sonucunda incelenen kayacın dolomitik kireçtaşı sınıfında yer aldığı, dolomitik kireçtaşı agregaların beton yapımında kullanılmasının uygun olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yıkanmış agrega kullanımının yıkanmamış agrega kullanımına göre beton basınç dayanımını arttırdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Agrega, Dolomitik Kireçtaşı, Beton Agregası, Agrega ve Beton Deneyleri

Classification of rocks in Manisa-Gürle village region and investigation of their usability as concrete aggregate

Concrete, one of the most widely used building materials in building construction today; cement, water, aggregate and additives are obtained by ensuring the appropriate ratio optimization. The physical, chemical, mineralogical and especially mechanical properties of concrete are at the desired level in terms of the strength and durability of the constructed structures. In this direction, the choice of aggregates, which are an important part of the concrete mix, is one of the important factors affecting the concrete properties. The use of limestone and dolomitic rocks, which are among the rocks of sedimentary origin, in the selection of aggregates ensures that the adherence of the aggregate with cement is strong. In this study, it was aimed to identify and classify the rocks in the Manisa-Gürle village region and to investigate the suitability of their use as aggregates in concrete. In this context, after determining the physical, chemical, and mineralogical properties of aggregate samples, 18 concrete samples were prepared using washed and unwashed aggregates and concrete compressive strength was tested at the end of 7, 14 and 28 days. As a result of the study, it was determined that the rock examined was included in the dolomitic limestone class and that it was appropriate to use dolomitic limestone aggregates in concrete construction. In addition, it has been determined that the use of washed aggregates increases the compressive strength of concrete compared to the use of unwashed aggregates.

Keywords:

Aggregate, Dolomitic Limestone, Concrete Aggregate, Aggregate and Concrete Experiments,

PDF

___

A. Çüçen ve Y. T. Altuncı, Yüksek yapıların yapım tekniklerinin incelenmesi. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 5 (1), 20-32, 2022. https://doi.org/10.51764/smutgd.1039161
Y. T. Altuncı ve C. Öcal, TS EN 196-1 standardında belirtilen üretim tekniğinin irdelenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 11(1), 21-28, 2022. https://doi.org/0.17798/bitlisfen.953562
F. Altınsoy, N.Ş. Karahan, R. Çankaya ve A. Karabayır, Çanakkale elmacık yöresi kalker taşlarının beton agregası olarak uygunluğunun araştırılması. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3,1, 48-58, 2017. https://doi.org/10.28979/comufbed.304088
Z. Arsoy, H. Çiftçi, B. Ersoy, T. Uygunoğlu ve B. Arslan, Afyonkarahisar bölgesi mermer parça atıklarının beton agregası olarak değerlendirilebilirliğinin araştırılması. El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi, 6(3), 503-516, 2019. https://doi.org/10.31202/ecjse.554339
R. S. Boynton, Chemistry and technology of lime and limestone edition. John Wiley and Sons Inc., 83-97,1980.
E. Başpınar Tuncay, F. Yağmurlu ve H. Ceylan, Karaöz (Antalya Türkiye) civarındaki dolomitik kireçtaşlarının beton agregası olarak kullanılabilirliği. SDÜ Teknik Bilimler Dergisi, 5(1), 48-57, 2015.
S. Yağız, Başçeşme formasyonu (Başçeşme-Denizli) dolomitik kireçtaşı üyesinin yapıtaşı olarak kullanılabilirliği. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(3), 265-270, 2009.
TS EN 206-1, Beton- Bölüm 1: Özellik, Performans, İmalat ve Uygunluk. Türk Standartları Enstitüsü. Ankara, 2014.
TBDY (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Ankara, 2018.
F. Semerci, Mardin kireçtaşının yapı malzemesi olarak kullanımına yönelik analizlerinin yapılması: kasımiye medresesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi. 2(2), 60-79, 2017. https://doi.org/10.30785/mbud.342002
B. Postacıoğlu, Beton, Bağlayıcı Maddeler, Agregalar, Beton (2), Teknik Kitaplar Yayınevi, İstanbul,1987.
G. H. Mcnally, Soil and rock construction materials, E and FN Spon, First published, p. 403, London And New York, 1998.
G. Dursun, İstanbul anadolu yakasındaki kireçtaşlarının agrega kalitesi yönünden değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye, 2004.
TS EN 933- 3, Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler- Bölüm 3: Tane Şekli Tayini- Yassılık Endeksi. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2012.
H. Özbebek ve H. Açık, İnce agregalarda yapılan metilen mavisi ve kum eşdeğerliği deney sonuçlarının beton özelliklerine ve maliyetine etkisi. Hazır Beton, 84-92, 2012.
TS 706 EN 12620+A1, Beton agregaları. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2009.
TS EN 1097-2, Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri İçin Deneyler-Parçalanma Direncinin Tayini için Metotlar. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2000.
TS EN 1367-4, Agregaların Isıl ve Yıpranma Özellikleri İçin Deneyler, Bölüm 4: Kuruma Büzülmesinin Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2009.
TS EN 15309, X Işını Floresans Yöntemiyle Elementel Bileşimin Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2008.
R.L. Folk, Practical petrographie classification of limestones: A.A.P.G. Bull., 43, 1-38, 1959.
TS EN 699. Tabii Yapı Taşları- Muayene ve Deney Metotları Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2009.
TS EN 933 – 9 + A1, Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler- Bölüm 9: İnce Malzeme Tayini- Metilen Mavisi Deneyi. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2013.
TS EN 1097-6. Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri İçin Deneyler, Bölüm 6: Tane Yoğunluğu ve Su Emme Oranının Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2013.
TS 3530 EN 933-1/A1, 2007. Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 1: Tane Büyüklüğü Dağılımı Tayini-Eleme Metodu, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2007.
TS 802, Beton Karışımı Hesap Esasları. Türk Standardı Enstitüsü, Ankara, 2009.
TS EN 12390-2, Beton- Sertleşmiş Beton Deneyleri- Bölüm 2: Dayanım Deneylerinde Kullanılacak Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Kürlenmesi Türk Standartları Enstitüsü Ankara, 2002.
TS EN 12390-3, Beton-Sertleşmiş Beton Deneyleri- Bölüm 3: Deney Numunelerinde Basınç Dayanımının Tayini Türk Standartları Enstitüsü Ankara, 2001.