KALSİT MADENCİLİĞİNİN GELECEĞİNDE OPTİK AYIRMA TEKNOLOJİLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ

Kalsit; granül formda birçok alanda kullanılmakla birlikte mikronize boyutlara öğütüldükten sonra birçok sanayi dalında (plastik, boya, kâğıt vs.) kazandırdığı özellikler nedeniyle mümkün olduğu kadar fazla kullanılan ucuz bir dolgu maddesidir. Ülkemiz kalsit rezervlerinin dikkati çeken en önemli özellikleri, yüksek CaCO3 yüzdesi, çok düşük silis ve demir safsızlık oranları ve yüksek beyazlık derecesine sahip olmaları sayılabilmektedir. Her geçen gün granül ve mikronize kalsite olan talebin artmasına paralel olarak açık işletme madenciliği yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilen yüksek tonajlarda tüvanan cevher üretimi ile birlikte ülkemiz kalsit rezerv kalitelerinde düşmeler kendini göstermeye başlamıştır. Bu nedenle, kalsit işletmelerin birçoğu ocaklarında sellektif üretime yönelmiş ve söz konusu üretim şeklinin gerçekleştirilemediği durumlarda ise üretilen tüvanan cevher, belli bir boyuta kırıldıktan sonra elle triyaja tabi tutulmaktadır. Ancak bu zenginleştirme uygulamasında genellikle yüksek verimde bir ayırma sağlanamaması nedeni ile kalsit ürün kalitelerinde dalgalanmalar ve büyük tonajlarda artık sahaları meydana gelmektedir. Söz konusu problemlerin çözümünde kalsit sektörü için optik ayırma teknolojilerinin gelecek yıllarda daha da önem kazanacağı ön görülmektedir.

PLACE AND IMPORTANCE OF OPTIC SORTING TECHNOLOGY IN THE FUTURE OF CALCITE MINING

Calcite is used in many areas of the granule form and micronized calcite is a cheap mineral filling material and it can be used many industries (plastic, paint, paper etc.) as much or possible. The most important specifications of Turkish calcite reserves are the high CaCO3 percentage and a very low ratio of silica and iron in impurities. Calcite need is increasing on a sectoral basis day by day. Therefore, raw ore is produced in high tonnages by using open-pit mining. Consequently, calcite quality parameters are reduced. Therefore, selective production is done in the open pits by miner. If this production method is not possible, raw ore is broken and is subjected to triage. However, in this enrichment separation don’t ensure in high yield. In this case, fluctuations occur in product quality and consist of large tonnages waste. In order to solve these problems, optical sorting techniques must be used for calcite sector in future years.

___

  • [1] ŞAHİN, N., Türkiye Kalsit Olanakları ve Kalsitin Endüstriyel Hammadde Olarak Hazırlanması’, Bitirme Çalışması, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 1978.
  • [2] DPT, Sekizinci beş yıllık kalkınma planı, madencilik raporu endüstriyel hammaddeler alt komisyonu genel endüstri mineralleri ı, (Asbest-Grafit-Kalsit-Fluorit-Titanyum Çalışma Grubu Raporu) 2618- ÖİK: 629, Ankara, 2001.
  • [3] YEŞİL, Y., Melanj elyaf karışımlarında renk değerlerinin yeni bir algoritma geliştirilerek tahmin edilmesi, Doktora Tezi Çukurova Üniversitesi, 2010.
  • [4] OLIVER, J. R., BLAKENEY, A.B., ALLEN, H. M., “Measurement of Flour Color in Color Space Parameters”, Cereal Chem, 69, 546-551, 1992.
  • [5] MCGUIRE, R. G., “Reporting of Objective Color Measurements”, HortScience, 27, 1254-1255, 1992.
  • [6]ACAR, K., Flüoresans Renkler İçeren Boyama Reçetesi Tahmin Algoritmalarında Başarının Artırılmasına Yönelik Yeni Bir Yöntem, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul,2009.
  • [7] TORAMAN Ö.Y., “Fonksiyonel Dolgu Olarak Mikronize Kalsitin Ürün Kalitesi ve Standartları”, 8. Uluslararası Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 29-30 Kasım 2012 İstanbul
  • [8] ÖNAL G.,ATEŞOK G., Cevher Hazırlama El Kitabı, Haziran, İstanbul 1994.
  • [9] ÖNAL G, Flotasyon Dışındaki Zenginleştirme Yöntemleri; İTÜ, 1978.
  • [10] GÜLCAN E,.GÜLSOY Ö.Y., Sensör Temelli Ayırma Sistemleri - Optik Ayırma,Madencilik-Türkiye, s.84- 92, 2013.
  • [11] ALBAYRAK S., METİN F.C., KAMA Y., ÜNALDI O.,BARIŞ M.,“3-25 mm Kolamanit Ara Ürünlerinin Optik Ayırma Yöntemi ile Zenginleştirmesi”, IV. Uluslar arası Bor sempozyumu15-17 Ekim,EskişehirTÜRKİYE, 2009.
  • [12] BERGMANN C., “Developments in Ore Sorting Technologies”, Councilfor Mineral Technology, 75 Mintek, 2009.
  • [13] DPT, Dokuzuncu Kalkınma Planı, T.C. Başbakanlık, Devlet Planlama Teşkilatı, ISBN 978-975 – 19 – 4168-8, Ankara, 2007.
  • [14]ESKİKAYA Ş.,KARPUZ C.,HİNDİSTAN M.A.,TAMZOK N., Maden Mühendisliği Açık Ocak İşletmeciliği El Kitabı, Yayın No:104, Ankara, 2005.
  • [15] CEYLAN H.,ÖZKAHRAMAN H.T.,“Madencilik Faaliyetlerinde Çevresel Planlama ve Uygulanabilecek Doğaya Yeniden Kazandırma Alternatifleri”, Türkiye 12. Kömür Kongresi Bildiriler Kitabı, 23-26 May, Zonguldak-Kdz Ereğli, Türkiye, 2000.
  • [16] OPTOSORT Tanıtım Kataloğu, mbH · Rheinallee 19 · D-53173 Bonn, Germany.