İBADET MEKÂNLARINDA İŞİTSEL KONFOR: İSKENDER PAŞA CAMİİ ÖRNEĞİ

İnsanların yoğun bir şekilde kullanmış oldukları kalabalık mekanlarda sesin işitsel açıdan optimum koşullarda algılanması mekanda gerçekleştirilen faaliyetlerin ergonomik olarak gerçekleştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Optimum koşulların oluşması ise mekanın fonksiyonun da dikkate alınarak denetlenmesi ve denetimler doğrultusunda düzenlemelerin yapılmasıyla gerçekleştirilebilmektedir. Denetimler tasarım aşamasında veya uygulanmış mekanlarda farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilmektedir. Genellikle tasarım aşamasında bilgisayar simülasyon yöntemi tercih edilirken, uygulanmış mekanlar için ise simülasyon yöntemi veya yerinde ölçüm yönteminden biri tercih edilmektedir. Bu çalışma kapsamında İskender Paşa Camiinin akustik açıdan denetimi gerçekleştirilmiştir. Denetim, ODEON version 10.1 simülasyon programı kullanılarak sesin nesnel parametre değerlerine göre gerçekleştirilmiştir. Simülasyon için gerekli olan üç boyutlu model SketchUp8’de hazırlanmıştır. Çalışma kapsamında sesin nesnel parametrelerinden; reverberasyon süresi (T30), erken düşme süresi (EDT), belirginlik (D50), netlik (C80) ve sesin anlaşılabilirlik indeksi (STI) değerlendirilmeye alınmıştır. Değerlendirmeler caminin farklı doluluk oranlarına göre namaz ve vaaz durumları dikkate alınarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda orta frekanslardaki T30 değerlerinin optimum düzeylerin altında oldukları görülmüştür. D50 ve STI parametreleri ise optimum düzeylerde fakat alt sınır değerlere yakın olarak elde edilmiştir.

AUDIO COMFORT IN WORSHIP PLACES: İSKENDER PAŞA MOSQUE EXAMPLE

The perception of sound in optimum conditions in crowded places where people use intensively is important for the ergonomic implementation of the activities in the area. The optimum conditions can be realized by taking into consideration the function of the space and making arrangements in accordance with the audits. Inspections can be carried out at design stages or with different methods in existing places. Generally, computer simulation method is preferred in design phase, whereas simulation method or in situ measurement method is preferred for existing spaces. In this study, the acoustical investigation of the İskender Pasha Mosque was carried out. The investigation was performed according to the objective parameter values of the sound using the ODEON version 10.1 simulation program. The three-dimensional model required for simulation is prepared in SketchUp8. Within the scope of the study the objective parameters of sound; reverberation time (T30), early fall time (EDT), clarity (D50), clarity (C80) and intelligibility index of voice (STI) were evaluated. Evaluations were carried out according to the different occupancy rates of the mosque, taking into account the prayer and preaching activities. As a result of the study, it was seen that the T30 values at the middle frequencies were below the optimum levels. D50 and STI parameters were obtained at optimum levels but close to the lower limit values

PDF

___

[1] A. A. Abdou, “Comparison of the Acoustical Performance of Mosque Geometry Using Computer Model Studies,” Eighth International IBPSA Conference, August 11-14, 2003, pp. 39-46
[2] C. Kurtay, D. I. Eryıldız, G. U. Harputlugil, “Mimar Kemaleddin Salonu Akustik Performans Değerlendirmesi Ve Performans İyileştirme Önerileri,” Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., vol. 23, no. 3, pp. 557-568, 2008
[3] H. H. Eldien, H. A. Qahtani, “The acoustical performance of mosques’ main prayer hall geometry in the eastern province, Saudi arabia,” Proceedings of the Acoustics Nantes Conference 2012, pp. 950-955
[4] T. Zamarreno, S. Girnn, M. Galindo, “Acoustic energy relations in Mudejar-Gothic churches,” J. Acoust. Soc. Am. Vol. 121 (1), pp. 234–250, 2007
[5] T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Trabzon İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, “Tarihi Yapılar-Gezilecek Yerler,” Trabzon İl Kültür Müdürlüğü Sitesi, 2019. [Online]. Available: http://www.trabzonkulturturizm.gov.tr/TR-57661/camiler.html. [Accessed: March. 14, 2019]
[6] İ. Ö. Tuluk, “Trabzon İskender Paşa Camii: Fiziksel Gelişim Süreci Üzerine Tarihsel Bir Değerlendirme,” Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Vol. 3, No. 3, pp. 9 – 24, 2007
[7] Trabzon Belediyesi, “İskenderpaşa Camii,” Trabzon Belediyesi İnternet Sitesi, 2019. [Online]. Available: http://www.trabzon.bel.tr/haber-detay.aspx?id=7019. [Accessed: April. 14, 2019]
[8] TCVGM. “İskenderpaşa Camii Rölövesi,” TC Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü Trabzon Bölge Müdürlüğü Arşivi, Trabzon, 2014.
[9] M. Kayılı, “Acoustic Solutions in Classic Ottoman Architecture,” foundation for science technology and civilisation, Publication ID: 4087, 2005
[10] R. Abdülrahimov, “Salonların Akustiği ve Tasarımı,” Trabzon, 2006.
[11] A. C. Gade, “Acoustical Survey of Eleven European Concert Halls,” The Acoustics Laboratory, Technical University of Denmark, Report no:44, 1989
[12] ISO, “Acoustics – Measurement of rooms acoustic parameters – Part 1:Performance spaces,” BS EN ISO-3382-1, 2009.
[13] L. Beranek, “Concert and Opera Halls: How They Sound,” New York, Acoustical Society of America, 1996.
[14] H. J. M. Steeneken and T. Houtgast, “Basics of the STI Measuring method,” in Past, Present and Future of the Speech Transmission Index, T. Houtgast, H. Steeneken, W. Ahnert, L. Braida, R. Drullman, J.Festen, K. Jacob, P. Mapp, S.McManus, K.Payton, R. Plomp, J. Verhave, S.V. Wijngaarden, TNO Human Factors, 2002, pp. 13–44