Mevlüt TÜRKÖZ, Murat DİLMEÇ, Hüseyin Selçuk HALKACI

AL 5754 O SAC MALZEMENİN ŞEKİLLENDİRME SINIR GERİLME DİYAGRAMININ ELDE EDİLMESİ

Sac şekillendirme proseslerinde, sacın istenen şekli alması bölgesel boyunlaşma ve yırtılma hasarları tarafından sınırlanır. Bu proseslerde malzeme davranışını tahmin etmek için bilgisayar modelleri geliştirilmiştir. Bu modellerin gerçek durumu temsil edebilmesi için malzeme parametrelerine ihtiyaç vardır. Bu parametreler genellikle çekme deneyi ve şekillendirme sınırını belirten diyagramlar ile elde edilir. Şekillendirme sınırını belirten diyagramlar sınır birim şekil değiştirme değerlerini gösteren şekillendirme sınır diyagramı ve sınır gerilme değerlerini gösteren şekillendirme sınır gerilme diyagramıdır. Şekillendirme sınır diyagramının hasar tahminini karmaşık ve birden fazla kademeli şekillendirme işlemlerinde doğru olarak tahmin edemediği, şekillendirme sınır gerilme diyagramının ise bu durumlarda da başarılı hasar tahminlerinde bulunduğu literatürde belirtilmektedir. Bu çalışmada Al 5754-O malzemeye ait şekillendirme sınır gerilme diyagramı hem teorik hem de sayısal yöntemle elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Şekillendirme sınır diyagramı, şekillendirme sınır gerilme diyagramı

CONSTRUCTION OF FORMING LIMIT STRESS DIAGRAM OF AA 5754-O SHEET MATERIAL

In sheet metal forming processes, local necking and fracture failures limit sheet metal form to desired shape. Computer models have been developed to estimate the material behavior in these processes. Material parameters are needed to represent the real forming processes. These parameters are generally obtained from tensile test and forming limit diagram. Diagrams that specify formability limit are forming limit diagram shows limit strains and forming limit stress diagram shows limit stresses. In literature, it is remarked that while forming limit diagram cannot estimate the failures for complex and gradual forming processes, forming limit stress diagram can successfully.

Keywords:

Forming limit diagram, forming limit stress diagram,

PDF

___

[1] STOUGHTON T.B., “A general forming limit criterion for sheet metal forming”, International Journal of Mechanical Sciences 42: 1-27, 2000.
[2] LAUKONIS J.V., GHOSH A.K., “Effects of Strain Path Changes on the Formability of Sheet Metals”, Metallurgical Transactions A: 1849-1856, 1978.
[3] CHEN M.H., GAO L., ZUO D.W., WANG M., “Application of the forming limit stress diagram to forming limit prediction for the multi-step forming of auto panels”, Journal of Materials Processing Technology 187-188: 173-177, 2007.
[4] UTHAISANGSUK V., PRAHL U., MÜNSTERMANN S., BLECK W., “Experimental and numerical failure criterion for formability prediction in sheet metal forming”, Computational Materials Science 43: 43-50, 2008.
[5] UTHAISANGSUK V., PRAHL U., BLECK W., “Stress based failure criterion for formability characterization of metastable steels”, Computational Materials Science 39: 43-48, 2007.
[6] TÜRKÖZ M., “Al 2024 ve Al 5754 Alaşımlı alüminyum sacların şekillendirilebilme kabiliyetinin araştırılması”, Selçuk Üniversitesi, Konya, 2009.
[7] ARRIEUX R, BEDRIN C, BOIVIN M., “Determination of an intrinsic forming limit stress diagram for isotropic metal sheets”, Proceedings of the 12th Biennial Congress IDDRG, 61-71, 1982.
[8] ARRIEUX R., “Determination and use of the forming limit stress diagrams in sheet metal forming”, Journal of Materials Processing Technology, 53: 47-56, 1995.
[9] VALETTA D.A., “In-Plane plane strain testing of sheet materials for multi-stage processes”, M.S. Thesis Queen’s University, Kingston, Ontario, Canada, 2005.