Osmanlı Son Dönemi ile Milli Mücadele Yıllarında Türk Kadınının Sosyal, Siyasî ve Askerî Faaliyetleri

ÖZET Türk kadını, gerek Osmanlı son dönemi fikir hayatında gerekse de savaşlarda daima pasif bir alanda tanımlana gelmiştir. Osmanlı döneminde Balkan ve Birinci Dünya Savaşlarında Türk kadını, hasta bakıcılığı ile levazım malzemeleri tedarikçisi olarak tasvir edilmiş, Milli Mücadele dönemi Türk Kadını ise kağnı üstünde sırtında cephane taşıyan cephe gerisi rolleri ile resmedilmiştir. Ancak cephe gerisinde fişek dolduran kadımız olduğu gibi, cephe hattında muharebe eden kadın kahramanlarımızın yanı sıra; erkeklerin de bulunduğu büyük kıt’alara komuta eden kadın liderlerimiz de azımsanamayacak sayıdadır. Osmanlı son döneminde Fatma Aliye, Nezihe Muhittin gibi hanımlar cemiyetler kurarak orduya ve donanamaya lojistik destek sağlamışlar, şehit çocukları ve kadınlarına meslek kazandırmak için sanat mektepleri kurmuşlardır. Milli Mücadele döneminde Türk kadınlarından Halide Edip, Münevver Saime gibi hanımlar, mitinglerle Milli Mücadeleye gönül desteğini artırmışlardır. Öte yandan Fatma Seher, Kara Fatma, Tayyar Rahmiye, Gördesli Makbule, Ayşe Çavuş (Ayşe Binbaşı), Nezahat Onbaşı gibi kadınlar bizzat cephede mücadele ettikleri gibi Milli Mücadele’nin komuta kadrosu içerisinde yer almışlardır. Anahtar Kelimeler: Türk Kadını, Milli Mücadele, Liderlik, Cemiyet, Kahramanlık.   TURKISH WOMEN’S SOCIAL, POLITICAL AND MILITARY ACTS IN THE LAST PERIOD OF OTTOMAN AND YEARS OF THE NATIONAL STRUGGLE ABSTTRACT Turkish women has been always  identified in the passive area of both the  intellectual life last period of Ottoman and the wars. In the Ottoman period Turkish woman was portrayed as a nurse or a supplier of materials in The Balkan Wars  and the first World War. Also in the period of national struggle Turkish woman was depicted with her role carrying ammunition on her shoulder in a cart. As well as there were Turkish women who filled the cartridges, and the heroines who made war on the battleground , there were also female leaders who commanded great military teams. Last period of Ottoman Turkish ladies such as Fatma Aliye and Nezihe Muhittin supplied logistics supports for the army and the navy by founding organisations and they also established vocational schools in order to make the wives and the children of martyries have a profession. In the period of National Struggle the Turkish ladies such as Halide Edip, Münevver Saime aroused social contribute to National struggle by the way of meetings. On the other hand the Turkish Women such as Fatma Seher, Kara Fatma, Tayyar Rahmiye, Gördesli Makbule, Ayşe the Sergeant (Ayşe the Major), and Nezahat the Corporal not only fought against the enemies on the battleground, but also took part in the command stuff of the national struggle. Keywords: Turkish Woman, National Struggle, Leadership, Organisation, Heroizm.